افزایش یا کاهش جمعیت از نگاه اسلام
آیتالله محقق داماد
15 مرداد 1391 ساعت 15:42
گروه جامعه: دیدگاه آیت الله محقق داماد در باره افزایش يا كاهش جمعیت از منظر اسلام که در سایت شبکه بهداشت و درمان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان اصفهان منتشر شده است در پی میآید:
خداوند شما را اینگونه آفرید که زن در کنار مرد زیست کند و تشکیل کانون زندگی دهد تانیل به سه هدف اصلی میسر گردد:
۱ – آرامش ۲ – اصل مودت ۳ – اصل رحمت
تشکیل خانواده برای سه امر است: آرامش و عشق و اخلاق نه چیز دیگر. خانواده برای تامین آرامش است که نامش را قرآن سکون گذاشته است.
اصل دوم یعنی عشق: کانون خانواده برای تامین این امر است. جامعه اسلامی باید این امور را در نهاد خانواده تامین سازد. تا جایی که آرامش حفظ ميشودو عشق بنیان داده ميشود، ازدواج را به همان خط مشی سیر دهد اگر خانواده آرامشش با فرزند است فرزند بیاورد، عشقش با فرزند است فرزند بیاورد. اگر با فرزندان زیاد بهم ميخورد، عشق و دوستی و الفت سرنگون ميشودو این دو اصل از دست رفته است. قرآن نمی گوید کم داشته باشید یا زیاد داشته باشید، وابسته به زمان و مکان و جنبه های اجتماعی اسلامی است. آنچه که ما باید دقت کنیم این دو اصل است، اصل آرامش و محبت و دوستی است. اگر جامعه در شرایطی است که خلوتی و سکوت سردی ميآورد، عشق کم ميشود، زندگی سرد ميشود، خانه ها در اثر نبود فرزندان به انحلال کشیده ميشود، بی تردید باید فرزند باشد. اما اگر در خانه ای فرزندان موجب زحمت و اختناق و شکاف، فقر، نادانی و بیماری، وحشت ودرگیری ميشوند، فرزند کم داشته باشد.
بنابر این اگر شما ميبینید که در یک روزی رسول اکرم (ص) ميگوید بچه دار شوید درست است. ولی در چه شرایطی است؟ در شرایطی که هسته مرکزی امت اسلامی تشکیل ميشد. دشمن با کثرت جمعیت به جنگ اسلا م ميآمد، در روزگاری بوده که تکنولوزی حرف آخر را در جنگ نمی زده، نبرد تکلیف را تعیین ميکرده، کثرت جمعیت دشمن به حدی بوده اگر مدینه را محاصره ميکرد و با قدرت ميتوانست محاصره را ادامه بدهد، هسته مرکزی، در فرصت کوتاهی از بین ميرفت.بی شک آمار زیاد و کثرت اعضای حزب اسلامی که نخستین روزهایش بود، نقش مهمی ایفا ميکرد و توصیه به کثرت کمی امری روشن است. تکثیر نسل یک حکم اسلامی نیست، یک دستور است که دستور در مواقع مختلف فرق ميکند بخشنامه است که رسول اکرم (ص) صادر کرده است نه یک قانون، کما اینکه اگر حدیثی و توصیه ای ميکرد که بچه کم داشته باشید آن هم به همین معنا بود. نه یک حکم اسلامی دائمی، چون هیچوقت اسلام نمی تواند فرمولش را بگوید که چگونه نتیجه ميدهد این فرمول....
یک روز سعدی شیرازی گفت: مردم ایران، هر آنکس که دندان دهد نان دهد یعنی هر دندان جدید مساوی است با یک لقمه نان جدید، این یک فکر آن روز بود و درست بود. روزگاری که نرخ بالای جمعیت اقتصاد را تشکیل ميداد و حرف آخر در اقتصا د را جمعیت ميزد اما آیا همیشه اینطور است؟
یک نفر متخصص اقتصاد باید بگوید، من نمی توانم اظهار نظر کنم. الآن من از نظر تخصص خودم حکم اسلامی نه از این سوی است نه از آن سوی آنچه که حکم اسلامی است این است که ملت عزیز چند اصل را فراموش نکند:
۱ – اصل عشق در خانه ۲ – اصل آرامش در خانه ۳ – اصل"یسر" یریدا... بکم الیسرولا یرید بکم العسر: خداوند اصل یسر برای مسلمانان ميخواهد نه اصل عسر
یسر یعنی آسانی – عسر یعنی دشواری، اصول زندگی اسلامی است مادام که زندگیتان بر اصل یسر استوار باشد مسلمانی است اما بر اصل عسر از اسلام بیرون هستید شما که نماز، روزه، حج و زکات بجا ميآورید، تمام اینها دستورات لا یتغیر اسلامی است، اما اصل عسر آنها را تخصیص ميزند... اگر خدای نکرده قدرت داشته باشید دین یک شخص بدهکار را ادا کنید و وقت نماز رسیده باشد حق ندارید نماز را مقدم بر ادای حق دین بیندازید. اما همین دین به این مهمی ميگوید اگر شخصی دچار دشواری ميشود در ادای دین، بچه ها به سختی ميافتند، بچه ها بیمار ميشوند، قدرت ندارد، آیه قرآن ميگوید: فمن کانه عسره فنظره الی میسره، اگر قدرت ادا ندارید باید به طرف مدیون مهلت بدهید.
اصل یسر بر همه اصول حاکم است اگر آب وضو برای صورت شما ضرر دارد و پزشک حاذق بی غرض گفت برای پوست بدن شما آب ضرر دارد حق ندارید وضو بگیرید اگر لج کنید و وضو بگیرید وضوی شما باطل است چون اصل یسر باید رعایت شود این اصول زیر بنای اسلامی است، یریدا...بکم الیسر ولایرید بکم العسر. آخر سوره حج "ماجعل علیکم فی الدین من حرج" در دین خدا حرج وجود ندارد اینها اصول زندگی است اسلام دین زندگی است دین خاکی است دین این جهانی است نه دین فقط آن جهانی، هم این جهانی و هم آن جهانی است رسول اکرم (ص) ميفرماید: لا ضرر و لا ضرار فی الاسلام، شما باید زندگیتان جوری باشد که هیچکس به کسی ضرر نزند.
هیچ مسلمانی حق ندارد برای استفاده خودش سوء استفاده از حق دیگران کند.اصل لاضرر ولا ضرار به خصوص کلمه دوم دقیقا" همان اصلی است که امروز در حقوق مدرن معاصر به عنوان اصل منع سوء استفاده از حق یک امر عقلانی است. یعنی کسی نمی تواند به عنوان اینکه من حق دارم، طوری زندگی کند که از حق خودش ضرری به حق دیگر برساند، این مجموعه ای است که اشاره کردم: حالا ببینیم جواب چه ميدهد این را روی حساب ریاضی بگذاریم.
پاسخ اینکه توسعه جمعیت، اسلامی است یا عدم توسعه آن اسلامی است این را باید شما پاسخ بگویید من متخصص آمار نیستم آیا کثرت جمعیت آرامش ميدهد یا ناآرامی؟
اگر آرامش ميدهد کثرت و گر نا آرامی ميدهد قلت. آیا کثرت جمعیت به عشق خانواده ها ميافزاید یا ميکاهد؟ اگر ميافزاید کثرت، اگر ميکاهد قلت – آیا کثرت جمعیت موجب یسر است یا عسر اگر موجب یسر است اسلامی است، اگر موجب عسر است غیر اسلامی است. آیا کثرت جمعیت موجب زیان به امت اسلامی است، امت اسلامی دچار زیان ميشود، حق دیگری از بین ميرود، آذوقه امت اسلامی را دیگری ميبلعد، اما حق دیگری را نمی بلعد، خیر.
اصل دیگر اصل عزت است ولله العزه و لرسوله و للمومنین. آیا کثرت جمعیت موجب آبرومند شدن امت اسلامی است؟ و اگر نرخ جمعیت پائین باشد موجب آبرو است؟ کثرت غیر اسلامی است این پاسخ را باید متخصصین جمعیت بدهند فرمول فقهی و اسلامی همین بود که عرض کردم.
کد مطلب: 4536