نمایشگاه کتاب در ایستگاه آخر

ماهیت برپایی رویدادهایی مثل نمایشگاه بین المللی کتاب؛ ارتقای دانش، توانایی، مهارت،‌‌آگاهی و افزایش مطالعه است هر چند به تنهایی چنین رویدادی نمی تواند سرانه مطالعه کشور را افزایش دهد با اینحال این نمایشگاه در ارتقای این نیاز جامعه بی تاثیر هم نیست.
واقعیت این است که میزان مطالعه و کتابخوانی در کشور در وضعیت نگران کننده ای است و چشم انداز این روند نیز دلخوش کننده نیست. هر چند نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در مقایسه با سایر نمایشگاه های مشابه خارجی، یکی از پربازدیدکننده ترین رویدادها در حوزه کتاب است اما خروجی این نمایشگاه دستکم در حوزه افزایش سرانه مطالعه امیدوار کننده نیست.
قطعا یکی از اهداف نمایشگاه بین المللی کتاب تهران که در وسعت بزرگی برگزار می شود می تواند ترغیب افراد به مطالعه و کتابخوانی باشد و اینکه نهادها و دستگاه ها در طول یکسال چه اقداماتی در این زمینه انجام داده اند.
نمایشگاه بین المللی کتاب تهران دستکم در پایان هر دوره می تواند برآوردی از میزان فعالیت دستگاه ها در طول یک سال و آسیب شناسی پایین بودن نرخ مطالعه در کشور ارایه کند. تاکنون نمایشگاه بین المللی کتاب تهران بطور مستند و دقیق به این مساله نپرداخته و این موضوع می تواند یکی از برنامه های این رویداد در آینده باشد.
میزان بازدیدکنندگان از نمایشگاه بین المللی کتاب تهران و نرخ سرانه مطالعه در کشور، متناقض و دارای پارادوکس است در حالی که در بسیاری از کشورهای اروپایی خلاف این روند جریان دارد، یعنی میزان بازدیدکنندگان نمایشگاه کتاب اندک، اما سرانه مطالعه بالا است.
نمایشگاه کتاب تهران را هر چند نباید به عنوان یک فروشگاه قلمداد کنیم ولی میزان حضور مردم در این رویداد نشان می دهد همه آنان به قصد کتاب و خرید این محصول در این مکان حضور پیدا نمی کنند. برخی از بازدیدکنندگان نیز کتاب را فقط برای تزیین خانه و گذاشتن در قفسه می خرند.
کتاب هنوز یک کالای لوکس و تزیینی در میان برخی از مردم رایج است و کتابخوانی و مطالعه نیز فقط در میان برخی از افراد جامعه پیگیری می شود. مطالعه حتی در میان دانشجویان غیر از کتاب های درسی چندان رواجی ندارد و این مساله باید در رویدادهایی مثل نمایشگاه بین المللی کتاب ریشه یابی شود.
نمایشگاه بین المللی تهران با چنین وسعتی فاقد یک بیانیه پایانی برگزاری هر دوره آن است. این مساله می تواند یکی از خلاهای این نمایشگاه باشد.
بیانیه این نمایشگاه می تواند به عنوان منشور این رویداد در برگیرنده شناسایی آسیب ها، رشد کتابخوانی و مطالعه و برنامه های نهادها و دستگاه های کشور در این زمینه باشد.
با اینحال رشد کتاب و کتابخوانی در کشور فقط به چند دستگاه محدود نمی شود و باید همه دستگاه ها از جمله وزارت آموزش و پرورش، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت علوم در این زمینه گام های اساسی بردارند.
مطالعه و کتابخوانی هنوز در آموزش و پرورش و مدارس نهادینه نشده در حالی که اهمیت دادن به کتاب باید از این نهاد آغاز شود. خانواده ها و معلمان نیز در رشد مطالعه نقش موثری دارند و درصورتی که آنان کتابخوان باشند کودکان نیز به خواندن کتاب ترغیب می شوند.
بیست و نهمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران امروز شنبه پس از 11 روز فعالیت در مراسمی در شهر آفتاب پایان می یابد. در این مراسم غرفه های برتر معرفی و تقدیر خواهند شد.