به روز شده در ۱۴۰۳/۰۱/۰۹ - ۲۱:۵۸
 
۵۱
تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۴/۰۲ ساعت ۰۸:۲۵
کد مطلب : ۱۰۹۹۳۵
جامعه‌ای که نظم و تعادل خود را از دست داده

نگاه و حس غریب اکثر شهروندان ایرانی

نگاه و حس غریب اکثر شهروندان ایرانی
رضا صادقیان

گروه جامعه: موج بی‌امان نشر فیش‌های حقوقی با ارقام نجومی همچنان ادامه دارد، گویا سایت خاصی هک شده است! این مسئله مهم نیست و نمی‌توان بیش از حاشیه‌های ساخته و پرداخت شده برایشان اهمیت قائل شد. انتشار فیش‌ها فضایی فراهم آورده که سبب شده برخی از مدیران، مسولان سابق و کسانی که به دنبال شفاف‌سازی مالی در عرصه اقتصاد کشور می‌باشند با منتشر کردن فیش‌های حقوقی خود گامی در راستای روشن‌تر کردن پرداخت‌ها داشته باشند. حداقل آنکه نشر فیش‌های حقوقی توسط مدیران نشان خواهد داد آنان سهمی از پرداخت‌های بی‌معیار نداشته‌اند.

تا لحظه نوشتن این یادداشت هنوز آمار رسمی-دقیق از واکنش‌های مردم در دست نیست. مشخص نیست اکثر مردم در مورد چنین پرداخت‌هایی در سیستم دولتی و دیگر نهادهای اقتصادی چگونه می‌نگرند، ولی می‌توان بخشی از حال اقشار متوسط و متوسط به پایین جامعه و منتظران رسیدن روز واریز یارانه را بعد از تحمل فشارهای اقتصادی و لمس تورم بالای 40 درصد در سال 90 و گران‌تر شدن اقلام مصرفی را به وضوح مشاهده کرد. برای کارگران و کارمندانی که حجم زیادی از گرفتاری‌های مالی و روزمره خانواده را با حداقل‌های ممکن می‌گذرانند و خواسته‌های امروز را به فردا حوالت می‌دهند، بعضا از سلامت جسمانی و انجام آزمایش‌های پزشکی و دندان‌پزشکی چشم می‌پوشند تا دیگر هزینه‌های جاری را پرداخت نمایند، دیدن فیش‌ حقوق‌های بالا دست کمی از رویت رویا نیست! رویایی که خود بهتر از هر شخصی می دانند، چنین رویایی هیچ‌وقت برای آنان و یا خانواده‌شان تعبیر نخواهد شد. خواب و خیالی دست نیافتنی است. برای اکثریت شهروندان که برای دریافت یک وام با سود بیش از 24 درصد ماه‌ها در صف انتظار صبر می‌کنند، دیدن وام با نرخ سود 1 تا 4 درصد خیال است، توهم است و نشدنی!

تجربه کارمندان در اکثر بخش‌های اداری و سازمان‌ها، ایستادگی در برابر نیازهای روزمره تا پایان ماه است، تا روز واریز حقوق. پایانی که با در دست گرفتن فیش‌ حقوقی به پایان خوش-ناخوش می‌رسد، تک تک خانه‌های جدول فیش را با دقتی باورنکردنی رصد می‌کنند تا اضافه‌کاری، پاداش، حق ماموریت و چیزهایی دیگر به غیر از حقوق پایه شامل حالش شده باشد، بلکه بتواند با همین گزینه‌ها اندکی در مقابل فشارهای مالی مقاوت نشان دهد!

حال همان کارمندان شاهد فیش‌هایی دیگر با گزینه‌های متفاوت هستند. حق تفریح و گردش، حق راهپیمایی و مواردی دیگر که کمتر دیده و یا شنیده شده است. دیدن چنین ارقامی، مستقیم روی اعصاب و روان شهروندان-کارمندانی است که سال‌های سال با داشتن تحصیلات دانشگاهی و گذراندن دوره‌های تکمیلی همچنان از پس هزینه‌های جاری زندگی برنمی‌آیند. روی اعصاب کسانی است که سال‌ها قطره قطره حقوق‌شان افزایش یافته و در مقایسه با دیگر وزارتخانه‌ها حقوق ناچیزی دریافت می‌کنند، اگر رگه‌هایی از بی‌عدالتی را در حرف شنیده بودند، حال ارقام عجیبی را می‌نگرند که در فیش‌ برخی مدیران ارشد و میانی جا خوش کرده است!

بحث پرداخت‌های کلان و پاداش‌های پُرایراد فقط مختص دولت یازدهم نیست در دولت نهم و دهم خبرهایی مبنی بر دریافت پاداش‌های کلان توسط سازمان‌های مختلف منتشر و به روال همیشکی تکذیب ‌شد. حال مشخص شده براساس دستور معاون اول رئیس دولت وقت مجوز پاداش‌ به اعضای هیات مدیره و مدیران عامل داده شده است. بخشنامه و دستوراتی که جدای از پشت‌پا زدن به آرمان‌های بیان شده از سوی مسئولان کشور در مورد لزوم ساده‌زیستی و قناعت، خواسته و یا ناخواسته کوششی است در جهت برهم زدن نظم اجتماعی.

می‌توان همان نامه را در مقابل طرفداران دولت نهم و دهم همچون پرچم بی‌عدالتی به اهتزاز درآورد و بارها و بارها به یادشان آورد بزرگترین اختلاس‌ها، سوءاستفاده‌های مالی و ریخت و پاش‌های نامشخص در همان دولت روی داد، دولتی که قرار بود دست ویژه‌خواران را برای همیشه از کیسه بیت‌المال قطع نماید، حال روشن شده در همان دولت دستور پرداخت حقوق‌های نابرابر صادر گشته است. اصل تناقض اینجاست؛ دولت نهم و دهم با تبلیغاتی جذاب به کارمندان اعلام داشت در جهت بهبود سیستم اداری و تلاش بیشتر نیروی انسانی اقدام به اجرایی نمودن یکسان‌سازی پرداخت حقوق کارمندان می‌کند؛ حال کارمندان با نامه‌ای از سوی معاون اول رئیس دولت روبرو هستند که آن اصل را به‌کلی نفی کرده است!

برای لحظه‌ای این جدل‌ها را کنار گذاریم. دولت نهم و دهم و یازدهم را مجاز بدانیم که بالاترین پرداخت‌ها را به مدیران ارشد انجام دهند. در واقع بپذیریم که چنین مدیران حق دارند چنین خدماتی را از سوی دولت دریافت کنند، چرا که نهادهای صنعتی، تجاری، بیمه و موسسه‌های مالی و اعتباری براساس تدابیر آنان است که روز به روز وضع‌شان بهتر شده و میزان سود دهی را در مقایسه با سال‌های قبل و با در نظر داشتن میزان تورم در بالاترین حد ممکن نگاه داشته‌اند. مدیرانی هستند شایسته دریافت بهترین خدمات و ناب‌ترین امکانات رفاهی-مدیریتی.

به بیانی ساده‌تر، سازمان و نهاد زیان دهنده را در ابتدای دوران مدیریت تحویل گرفته‌اند و با گذشت زمان آن بنگاه را به سودآوری رسانده‌اند. به واقع چنین اتفاقی افتاده است!؟ با اندکی کنکاش می‌توان در مورد بانک‌ها، برخی از کارخانه‌ها و حتی پالایشگاه‌های نفت و گاز زیان‌ده این مسئله را رد کرد؛ تبدیل شعب بانک‌ها به باجه‌های پرداخت-دریافت و ادغام شعب و کاستن از حجم ساختمان‌ بانک‌ها در شهرها و شهرستان‌های مختلف و اعلام چندباره املاک مزایده‌ایی در نشریات کثیرالانتشار از سوی بانک‌های مختلف در سال‌های اخیر حکایت دیگری را بازگو می‌نماید که با مدعای طرفداران پرداخت پاداش‌های کلان هم‌خوانی ندارد.

فرض نماییم که برهان‌های طرفداران پرداخت‌های کلان به مدیران درست و بدون خدشه باشد. آن‌سوی این داستان چنین می‌شود؛ چند سال از پاداش‌ها و پرداخت‌های فربه می‌گذرد و یکباره با مدیرانی روبرو می‌شویم که در حوزه مدیریتی خود سرآمد همگان هستند و حق مسلم‌شان می‌دانند که چنین پول‌هایی را دریافت کنند. حضور فیزیکی خویش در هر سیستمی را نعمت می‌دانند، تصمیم‌گیری و دانش مدیریتی که دیگر جای خود دارد.

پرسش اصلی اینجاست، در واقع بروز بحران خانمان‌سوز در حوزه سیاست،‌ اقتصاد و اجتماع همین جاست که مسبب برهم زدن نظم اجتماعی می‌گردد. رویه‌ایی که باعث می‌گردد با مدیرانی روبرو شویم که چند صباحی بعد سودای رسیدن به میز مدیریتی بزرگتر و سرمایه‌دار شدن را براساس توانمندی مالی می‌پروانند. در واقع با طبقه‌ای ساخته شده به دست دولت‌ها روبرویم. دولت‌هایی که راه را برای ساخته شدن کسانی فراهم آورده که صرفا براساس پرداخت‌های نجومی از مکانی به جایی متفاوت‌تر پرتاپ شده‌اند، شهروندانی که درکی از الفبای ثروت، کارآفرینی، خلاقیت، نبوغ و تحصیلات دانش محور نداشتند ولی با توجه به شرایط به‌وجود آمده در کمتر از یک‌دهه در کنار سرمایه‌دارها و طبقه ثروتمند قرار گرفتند.

طبقات اجتماعی (اگر تعریف طبقات را قبول داشته باشیم) به صورت آهسته شکل می‌گیرند. طبقات ساخته شدنی و دست ساخت نیستند. طبقات اجتماعی با شعبده‌بازی به وجود آمدنی نیستند. با گذشت زمان و کوشش‌های بسیار می‌توان اندکی به سرمایه خانوادگی افزود و جایی در میان طبقه‌ای فراتر فراهم آورد. سال‌ها زمان می‌برد و نمی‌شود راه میان‌بری یافت و از کوره راهی به سویی بهتر پر گشود. نمی‌توان تصور کرد یک کارگر روزمزد در طی 5 سال به سرپرست کارخانه تبدیل شود یا کارمندی ساده به مرتبه مدیریت ارشد راه یابد، راهیابی به سوی جایگاهی بهتر با امکانات فراوان‌تر از رهگذر سال‌ها جد و جهد دست‌ یافتنی است.

در واقع با کسب پلکانی جایگاه توسط فرد و اطرافیان نزدیک وی روبرو هستیم، جایگاهی که در هر نقطه فرهنگ خود را طلب می‌کند، تحصیلات بیشتر، تفریحات گرانتر، استفاده از وسایل لوکس، طبعیت‌گردی‌ و اهمیت دادن به مسئله‌ای با نام فرهنگ بیش از گذشته مورد توجه قرار می‌گیرد. زمانی که دولت با پرداخت‌های نابرابر در جهت ساخت طبقات جدید برآید، ناخواسته در جهت سیاست‌های خویش که همان حفظ نظم موجود است گام برمی‌دارد.

شهروندانی را در چشم برهم‌زدنی و بدون در نظر داشت توانایی‌ها و مسائلی دیگر ارتقاء می‌بخشد،‌ در واقع دولت با دستان خویش در جهت نامتعادل ساخت جامعه دخالت می‌کند. دخالتی که ضررهایش بیش از سودهای آنی‌اش است. مسئله پرداخت حقوق‌های کلان به تعدادی از مدیران در مقابل برهم خوردن نظم جامعه از ارزش چندانی برخوردار نیست و ارزش جدل‌های سیاسی را ندارد؛ جامعه‌ای که نظم و تعادل خود را از دست داد برونداد آسیب‌های اجتماعی‌اش انفجاری خواهد بود. نگاه و حس غریب اکثر شهروندان چنین جامعه‌ای را در این سالهای معاصر، همین روزها و همین نزذیكی و پیرامون تك تك مان خیلی ساده با چشم غیرمسلح می‌شود دید و هراسید!

urmia
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵/۰۴/۰۲ ۰۸:۵۲
در حال حاضر اصلاح مملکت یک راه بیشتر ندارد. بدنه دولت یعنی کارمندان دولت به شدت ضعیف و ناتوان و یا فاسد هستند. شما بعنوان ارباب رجوع و مردم همه روزه می توانید این موضوع را در ارتباط با این افراد حس کنید. اینکه دولت چرا نمی تواند این قضیه را درک کند برایم غیر قابل هضم است. تا این تفکر در سیستم استخدامی بوجود نیاید که افراد باید از روی تخصصشان استخدام شوند و نه فیلم تعهد وضع مملکت بدین گونه است. همه اختلاسا و فیشهای حقوقی و هر افتضاحی که در مملکت است توسط افراد ...... بوده است. (339693)
مهندس افسرده
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵/۰۴/۰۲ ۰۸:۵۴
من با مدرک مهندسی برق الکترونیک از دانشگاه دولتی وبا داشتن 15 سال سابقه ی کار فنی و تخصصی هنوز حقوقم دو میلیون نشده... به نظر شما با دیدن این ارقام و اعداد نجومی چه حالی داشته بشم خوبه... واقعا عمرم و استعدادم درین مملکت هرز رفت صد حیف... (339694)
تازه مسلمان نروژِی مقیم ایران
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵/۰۴/۰۲ ۱۸:۱۹
به قول عادل فردوسی پور چه میکنه این پروردگار عالم عجب رسواشان کرد (339728)
ثناگوی محمود در هپروت!
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵/۰۴/۰۳ ۰۲:۳۴
چقدر سخنان و پیش بینی های میر حسین موسوی در مورد احمدی نژاد و دوستان به درستی به حقیقت پیوست و احمدی نژاد با فسادهای بی نظیر دوره اش که پاکترین دولت تاریخ بود فراتر از پیش بینی های میر حسین موسوی درخشید!!!؟؟؟ (339753)
امیر علی خدادادی
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵/۰۴/۰۲ ۰۹:۲۴
بعضی از مسئولان هم که فیش منتشر میکنند مردم رد هالو فرض نکنند محض اطلاع عرض کنم : فیش حقوقی 7 معاون رئیس دانشگاه ما( یکی از دانشگاههای علوم پزشکی کشور ) ماهانه بیشتر از نفری 5 میلیون نیست به این مبلغ کارانه ، حق مدیریت ،حق همطرازی حق عضویت و..... اضافه میشه میشه ماهانه 45تا 65میلیون تومان . (339695)
الامتو
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵/۰۴/۰۲ ۰۹:۳۱
متاسفم که میگم ولی باید گفت شاید گوش شنوایی باشد . چرا در برهه ای که جنگ روانی وحشتناکی بر ضد دولت راه افتاده چندرغاز حقوق معلمین هنوز پرداخت نشده ؟ آیا عدم پرداخت حقوق ناچیز فرهنگیان آنهم بدون معوقه فروردین و اردیبهشت که آن همه بر روی آن مانور داده می شد ،کار مخالفین دولت است ؟ در این شرایط کارمند بی نوا به چه دولتی اعتماد کند؟ آقای نوبخت هم که فرموده اند فرهنگیان قسمتی از حقوق خود را نگه دارند تا روزی که حقوق واریز شود! گویا ایشان گمان کرده اند که فیشهای کذایی متعلق به فرهنگیان است . (339696)
شب
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵/۰۴/۰۲ ۰۹:۵۳
چرا کسانی که به چند تار مو گیر میدهنددرمقابل مصوبات و دستوالعمل های دولت قبلی ساکت ماندند؟فرض کنیم سکوت آنان بخاطر همدلی بادولت احمدی نژاد بوده ولی«نکته باریکتر ز مو اینجاست»که چرا اکنون سکوت کرده اند؟آیا این مشکوک نیست؟ای کاش فیش حقوقی آقایان نیز افشامی شدتا بنده حقیر دچارگناه سوءظن نشوم وخیال نکنم احتمالا مدیران بدلیل مقایسه حقوق خود با این آقایان کم کاری میکردند دولت مجبورشده یک صدم درآمداین عزیزان را برای مدیران برقرارکنه.و ای کاش عمل تاج زاده در انتشارفیش حقوقی الگویی باشه برای این بزرگان. (339698)
۱۳۹۵/۰۴/۰۲ ۱۰:۴۹
ریسمون به آسمون نباف
این به اون چه ربطی دارد
کسی که از بیت المال می دزد مال مردم را ضایع می کند و کسی که بی دینی و بی اخلاقی می کند دین و ایمان مردم را ضایع می کند و باید با هر دو برخورد کرد.
همه ی جناح ها هم مقصرند و اینقدر احمدی نژاد احمدی نژاد نکنید چون جناح های دیگر هم آنقدر علیه السلام و پاکدست نیستند که سنگ آنها را به سینه بزنیم. (339699)
۱۳۹۵/۰۴/۰۳ ۰۲:۴۸
همه مردم ایران حق دارند به حقوق های نجومی برخی مدیران دولتی اعتراض کنند, جز کسانی که چشم و دهان بر مفاسد و حیف و میل گسترده بیت المال در دوران احمدی نژاد بستند و حتا قلم ها را شکستند و هنوز هم از معجزه هزاره سوم دفاع می کنند; آنها به جای اعنراض باید سالیان سال از مردم ایران عذرخواهی کنند...! فساد و ثروت اندوزی در جناح راست- که احمدی نژاد هم از عصاره فضایل آنهاست- بسیار بسیار بیشتر از جناح مقابل است...! (339754)
كارمند شوكه شده
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵/۰۴/۰۲ ۱۲:۱۶
اينها حتما از آن نورچشمي هاي عزيز هستن مسلمانيشان زير سؤال مي ره اگر فيش ها رو روي سايت بذارند به مصلحت نيست! (339707)
-----
Germany
۱۳۹۵/۰۴/۰۲ ۱۱:۰۳
پلیس بجای مبارزه بابدحجابی باید بابرهم زنندگان نطم عمومی واراذل اوباش برخوردکند (339700)
شب
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵/۰۴/۰۲ ۱۱:۲۰
تمام جذابیت اعتقادات دینی چه در زمان شکست ساسانیان در مقابل اعراب و چه در زمان کنونی وعده عدالت و آزادی بوده است؟مگر شما نمی گویید که پیامبر برای اقامه عدل مبعوث شد؟آیا حقوق 400 الی500برابری عادلانه است؟ما خواهان برابری هم نیستیم ولی انتظار داریم مدیران و نمایندگان ما حداقل در حد و اندازه های کفار اروپایی! عادل و آزادی خواه باشند.اینکه یکی تا خرخره بخورد و دیگری برای غلبه بر گرسنگی آجر بر شکم ببندد نه اسلامیست نه انسانی. (339701)
irani
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵/۰۴/۰۳ ۰۰:۵۰
لطفا پای ساسانیان رو وسط نکش اونها جزیی از تاریخ پربار باستان بودن برو یکم تارخ بخون توهین هم نکن. (339747)
فرید
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵/۰۴/۰۲ ۱۱:۵۴
مدیران متخصص ومتعهد و شریف مرز بومم، دستمزد زیر یک میلیون تومان چند میلیون کارگر ، بیکاری چند میلیونی جوانان، وجودحاشیه نشینی 11 میلیونی فقیران ، حضور چند میلیونی معتادان ، وجود چند میلیون دختر و پسر عذب بالاتر از سی سال ، وجود بیشمار روسپیان فلک زده ، ورود سالیانه ششصد هزار نفر به زندانها این همه مدیریت شگرف و پیشرفته حقوق چند ده میلیونی نوش جانتان باد... (339703)
محسن
۱۳۹۵/۰۴/۰۲ ۱۲:۰۵
کشور ما متاسفانه سیاست زده شده در این متن علت فیش های نجومی دولت نهم و دهم گفته شده در حالی که در رسانه های اصولگرا این مسئله رو مربوط به دولت یازدهم می دونن...واقعا مردم چرا باید زیر لگد دو گروه افراطی اصلاح طلب و اصولگرا له بشن...بخدا مردم دیگه از این همه سیاسی بازی خسته شدن (339705)
كارمند بيچاره
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵/۰۴/۰۲ ۱۲:۰۹
24سال سابقه كار دارم هنوز از خريد پرايد مانده ام واي به حالمان اگر درست باشد (339706)
نروژی مقیم ایران
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵/۰۴/۰۲ ۱۲:۱۹
خدا رحمت کند میرزاتقی خان امیر کبیر را که در جواب سفارش ناصر الدین شاه برای اداره یک استان توسط عمه زاده شاه نوشت اداره مملکت به سفارش عمه و خاله نمی شود. حال نیز اداره مملکت کاملا سفارشی و فامیلی شده و از این بهتر نمی شود. (339708)
شب
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵/۰۴/۰۲ ۱۲:۴۹
فیش های حقوقی چنان دور از انتظار است که با دیدن آنها عرق شرم بر پیشانی انسان می نشیند.و ای کاش مشکل تنها همین فیش های حقوقی مدیران بود ودر بخش های دیگر که جرات نقدش را نداریم چنین مشکلاتی وجود نداشت.اما واضح است فساد همه گیر شده و دستانی که به سوی این سفره درازند همگی آلوده اند. اینکه بزرگانی پاک دست و وارسته مثل خاتمی کنار زده می شوند بی دلیل نیست.و اینکه مردم ما روز به روز بدبخت تر می شوند ریشه اش در همین فسادهاست. (339709)
918
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵/۰۴/۰۲ ۱۴:۱۸
این بده که مردم رو سرگرم اعداد و ارقام کنند و سر ماه طبق امار به مردم القاء کنند که در مدینه فاضله هستید و خودتون نمیدونید بعضی مسئولان فقط فکر میکنند رقم تورم تک رقمی بشه همه چیز حل میشه؟ خب این سخت نیست دولت حسابش رو از بانک جداکنه تورم تک رقمی میشه اما ایا اوضاع مردم بهتر میشه بیکاری و طلاق هم تک رقمی میشه؟ (339714)
دوست
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵/۰۴/۰۲ ۱۷:۵۳
يك ادم ساده اين كشور چند نوع ماليات مي دهد ماليات ناشي از كاهش ارزش پول 30 درصد - ماليات درامد 20درصد- ماليات مصرف 9درصد جمع كل 59درصد واين پول ها كجا هاپولي ميشود- كجاست ان پير دريادل كه مي گفت اگر از من توصيه اوردند به ديوار بزنيد (339723)
تازه مسلمان نروژی مقیم ایران
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵/۰۴/۰۲ ۱۸:۱۵
امیدوارم ملت نه دی به خیابان بریزند و علیه دولت به اصطلاح اعتدال ثوره کنندو این دولت میلیاردرهای پیروپاتال را سرنگون کنندمن دست خدا را میبینم والله خیرالماکرین خدایا سپاس از تو (339726)
شب
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵/۰۴/۰۲ ۲۳:۲۰
مطمئن باش ما اگر ابلاغیه دولت قبلی و فیش های حقوقی مدیران را فساد بدانیم افراطی گری را ام الفساد می دانیم. پس،از این ناراحتی ها و گله مندی ها چیزی به افراطی گری نمی ماسد. (339742)
تازه مسلمان نروژِی مقیم ایران
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵/۰۴/۰۲ ۱۸:۱۶
خدایا سپاس از تو سپاس از تو (339727)
ثناگوی محمود در برهوت!
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵/۰۴/۰۳ ۰۲:۵۶
چگونه مسلمانی هستید که از فساد مسرورید؟؟؟ از مفسدان هستید یا با مفسدان محشورید؟؟؟ (339755)
علی علوی
United Kingdom
۱۳۹۵/۰۴/۰۲ ۱۸:۲۳
دبیر لیسانسیه بازنشسته با سی و یک سال خدمت دولتی دریافتی ام یک میلیون و سیصد و پنجاه هزار تومان است و نصف این مبلغ را هربرج باید بابت اقساط وام بپردارم و با ششصد هفصد تومان و پنج سر عائله و داشتن داماد جز شرمندگی پیش خانواده ام برایم نمی ماند ! (339729)
خلیل االه
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵/۰۴/۰۲ ۱۹:۰۸
به خدا اینها همه ظلم حقوق های چندصد میلیونی (339731)