محیط زیست در آتش بی‌توجهی

‌امروزه این تعریف غالباً به انسان و فعالیت‌های او مرتبط می‌شود و می‌توان محیط زیست را مجموعه‌ای از عوامل طبیعی کرهٔ زمین، همچون هوا، آب، اتمسفر، صخره، گیاهان و غیره، که انسان را احاطه می‌کنند، خلاصه کرد.

کاهش منابع آبی، خشک شدن تالاب‌ها و...نتیجه استفاده نابخردانه است

به گزارش ایسنا‌محیط زیست اکنون رو به افول بوده و از این‌رو نیازمند یاری تمام اقشار جامعه و حمایت دستگاه‌های دولتی است تا دوباره روی پای خود بایستد و به دست نسل‌های بعدی برسد.

کاهش منابع آبی، خشک شدن تالاب‌ها و رودخانه‌ها، کاهش سطح جنگلی و مرتعی، آتش‌سوزی جنگل‌ها و نابودی گونه‌های گیاهی و جانوری برخی از دستاوردهای انسان است که نتیجه استفاده نابخردانه از منابع زیستی موجود در طبیعت است.

البته تغییر اقلیم و گرمایش زمین هم در این تخریب سهمی دارد اما انسان می‌تواند با رفتار بخردانه تاثیر سوء آن‌را تا حد ممکن کاهش دهد.

کشور ما از لحاظ جنگل فقیر است

کلانتری مدیرکل دفتر آموزش سازمان حفاظت محیط زیست در این باره گفت: مردم حق دارند از وضعیت محیط زیست اطلاع داشته باشند.

وی افزود: نسل آینده، مسئولیت‌پذیر و پاسخگوی حفظ محیط زیست خواهند بود، همه اقشار جامعه به خصوص دانشجویان باید درباره محیط زیست بدانند و از وضعیت مطلوب آن آگاهی داشته باشند.

مدیرکل دفتر آموزش سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه در این راستا مسئولین باید روی ذهن‎های پاک مردم سرمایه‎گذاری کنند، اضافه کرد: حفظ محیط زیست مربوط به گروه خاصی نیست، همه ما در این کره ساکن هستیم و بایستی در حفظ محیط زیست که وظیفه عمومی تلقی می‎شود تمام سعی خو د را بکار گیریم.

کلانتری ادامه داد: در جامعه حفظ محیط زیست، مسئولیت شرعی و قانونی و جز وظایف عمومی محسوب می‎شود و در این راستا این گردهمایی‎ها فرصت خوبی هستند که بتوانیم وضعیت محیط زیست را تشریح کنیم.

وی تصریح کرد: اطلاع رسانی محیط زیست از اهمیت بالایی برخوردار است و مردم حق دارند از وضعیت آن اطلاع داشته باشند.

مدیرکل دفتر آموزش سازمان محیط زیست بیان کرد: مردم باید در حفظ محیط زیست با ما مشارکت داشته باشند و برای اینکه بتوانیم آن را حفظ کنیم حتما باید آنان را در مسائل زیست محیطی وارد کنیم.

کلانتری با بیان اینکه محیط زیست مجموعه‌ای منابع انرژی(آب، خاک، هوا، موجودات زنده، انسان، جانوران و گیاهان) است که همه این‌ها لازم و ملزوم همدیگرند، اظهار کرد: برای نگه‌داشتن تعادل باید همه این شرایط رعایت شود؛ در غیر این‌صورت با عدم تعادل محیط زیست یا تخریب محیط زیست به صورت فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی مواجه خواهیم بود.

وی بیان کرد: جهان از سه پدیده گرم شدن کره زمین، تخریب لایه ازن و نابودی تنوع زیستی در عذاب است.

مدیرکل دفتر آموزش سازمان محیط زیست گفت: رشد جمعیت، توسعه صنعتی، تلاش برای تأمین غذا، آلودگی‌های پی درپی، ذوب شدن یخ‌ها و جنگ‌های خانمان‌سوز باعث شده که روز به روز بر اهمیت محیط زیست در دنیا افزوده شود.

کلانتری ادامه داد: علی‌رغم اینکه در کشوری هستیم با تنوع آب و هوایی و اقلیمی اما متاسفانه این کشور بسیار آسیب‌پذیر و شکننده است. در سی سال گذشته تاکنون جمعیت کشور دو برابر شده و این افزایش نیازمند منابع است که همه آن از طبیعت تامین می‌شود.

وی بیان کرد: دهه 35 جمعیت کشور 19 میلیون نفر بوده و میزان منابع آب تجدیدپذیر 130 میلیارد مترمکعب بوده هم اکنون جمعیت کشور 80 میلیون نفر است و منابع آب تجدیدپذیر 104 میلیارد مترمکعب است، در گذشته سرانه آب 6500 مترمکعب بوده و امروز به 1300 مترمکعب رسیده است و در افق 1404 چنانچه مشکلی در طبیعت ایجاد نشود جمعیت کشور 85 میلیون نفر خواهد شد و منابع آب تجدیدپذیر به 1200 میلیارد مترمکعب می‌رسد و با توجه به این تراکنش و با نوع مصرفی که داریم شاهد تنش آب و بحران‌های محیط زیستی پی در پی خواهیم بود.

مدیرکل دفتر آموزش سازمان محیط زیست با بیان اینکه کشور ما از لحاظ جنگل فقیر است و 7.5 درصد مساحت کشور ما را جنگل در بر می‌گیرد که این جنگل‌ها خیلی پرتراکم نیستند، تصریح کرد: این در حالیست که باید 25 درصد مساحت کشور ما جنگل باشد.

می‌توانیم در 9 درصد مساحت کشور کشاورزی کنیم

کلانتری اضافه کرد: متوسط بارندگی در دهه‌های گذشته در کشور بالای 3000 میلی‌متر بوده اما امروز شاهدیم این بارش‌ها به 230 میلی‌متر رسیده است.

وی با تاکید بر اینکه کشور ما کشوری آسیب‌پذیر است به گونه‌ای که چهار متر تبخیر بالقوه در وسط کشور داریم، یادآور شد: متاسفانه کویر مرکزی با بحران جدی آب مواجه است؛ سطح زاینده‌رود را برای یک میلیون و 800 مترمکعب آب ساخته شده و این در حالیست که امروز 150 میلیون مترمکعب آب دارد و البته شاهدیم که 10 هزار صنعت در اصفهان مشغول به فعالیت هستند.

کلانتری با تاکید بر اینکه در مجموع می‌توانیم در 9 درصد مساحت کشور کشاورزی کنیم، افزود: اهمیت محیط زیست در کشور ما بیشتر از سایر کشورهاست و سیاست‌های نظام در بخش محیط زیست آبان ماه گذشته از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ شده و امسال دستگاه‌ها باید گزارش دهند که در راستای این سیاست‌ها چه اقداماتی انجام داده‌اند.

این مقام مسئول با طرح این سوال که آیا در صیانت از محیط زیست تا چه اندازه از ظرفیت‌ها استفاده شده است، تاکید کرد: تا کی باید شاهد ازدیاد آلودگی‌ها و کاهش جنگل‌ها باشیم، وضعیت محیط زیست کشور باید غیر از وضعیت موجود باشد. 

وی تصریح کرد: در دنیایی زندگی می‌کنیم که پیچیده و پویاست، نیازها نامحدود و منابع محدود است و با این تفاسیر راهی نداریم جز مدیریت منابع و بایستی منابع را درست مدیریت و استفاده و به نسل بعد منتقل کنیم.

مدیرکل دفتر آموزش سازمان محیط زیست با اشاره به اینکه وقتی آمایش سرزمین نداریم سواحل ما خالی است و 22 درصد جمعیت کشور در کمتر از 2 درصد مساحت کشور متمرکز می‌شود و این یعنی آلودگی، پسماند، ترافیک و مصرف انرژی، گفت: مشکل اصلی ما این است که فکر می‌کنیم محیط زیست دستوری است در حالی که محیط  زیست تفکری است و باید آن را یا کنترل و فرماندهی کرد و یا با مشارکت مردمی محافظت کرد.

کلانتری گفت: آنچه که در کشور دنبال می‌کنیم این است که باید رویکرد مشارکتی را ترویج دهیم که البته برای افزایش مشارکت باید آموزش‌‌ها داده شود البته قبل از آموزش باید وضعیت موجود و وضع مطلوب را اطلاع‌رسانی کنیم و روی ذهن آیندگان کشور کار کنیم. باید بدانیم که روی زمین ساکن هستیم نه مالک.

وی یادآور شد: توسعه لازم است و هیچ‌کس مخالف توسعه نیست؛ توسعه را در سازمان محیط زیست سد نمی‌کنیم بلکه توسعه را هدایت می‌کنیم چراکه اعتقاد داریم توسعه و حفاظت محیط زیست مکمل هم هستند.

مدیرکل دفتر آموزش سازمان محیط زیست جهل، فقر و بیکاری را دشمن محیط زیست دانست و با تأکید بر اینکه چنانچه این سه مورد برطرف شود محیط زیست حفظ می‌شود، تصریح کرد: اگر توسعه درست هدایت شود توسعه پایدار خواهد بود اما اگر توسعه خوب هدایت نشود باید هزینه‌هایی صرف بی‌تدبیری افراد شود.

کلانتری بر مدیریت آثار توسعه تأکید کرد و گفت: علاوه بر حفظ محیط زیست باید مردم را آگاه کنیم و کشور را به پیشرفت برسانیم.

وی گفت: لرستان از لحاظ محیط زیست وضعیت قابل قبولی دارد و خیلی از پارامترهای محیط زیست در لرستان نسبت به سایر استان‌ها از لحاظ اعتبارات و مشارکت مردمی توجیه‌پذیر است و دستگاهی موفق است که بیشترین مشارکت مردمی را داشته باشد.

لرستان وارث 6 میلیون هکتار درخت مریض است

مهرداد فتحی بیرانوند مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان نیز در این باره با بیان اینکه وضعیت محیط زیست ما در کشور و جهان خوب نیست، افزود: محیط زیست وضعیت مریض و بحرانی دارد و چنانچه خوب نباشد سلامتی در کره زمین بی‌معنی است.

وی با اشاره به اینکه موضوع محیط زیست فراگیر و همه‌جانبه است، تصریح کرد: متأسفانه میانگین دمای کره زمین به واسطه گازهای گلخانه‌ای 1.5 درجه بالاتر رفته و این امر باعث ایجاد این همه ناهنجاری در زمین شده است.

فتحی بیرانوند اضافه کرد: اگر نگاهی به وضعیت منطقه کنیم شاهد خواهیم بود شرایط نامساعدی در کشور در حال رخ دادن است، متأسفانه ریزگردها زندگی مردم را به مخاطره انداخته و این به خاطر کم‌لطفی و بی‌مهری ما با طبیعت است. کاهش منابع آب شیرین و به مخاطره افتادن جنگل‌های زاگرس که ریه‌های تنفسی کشورند به خاطر کم‌لطفی و بی‌مهری ما با طبیعت است.

وی بیان کرد: لرستان وارث 6 میلیون هکتار درخت مریض است و مردم قدر داشته‌های خود را نمی‌دانند و متأسفانه جنگل‌های زاگرس در نابودی مطلق قرار دارند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان خاطرنشان کرد: یک میلیون و 200 هزار هکتار از جنگل‌های لرستان با زوال مواجه‌اند و اگر از بین بروند حیات در دو سوم کشور به مخاطره می‌افتد.

فتحی بیرانوند یادآور شد: مردم باید محیط زیست را با زندگی خود عجین کنند و نباید نگاه به محیط زیست، فانتزی و حاشیه‌ای باشد.

وی با تأکید بر مسأله فرهنگی محیط زیستی در جامعه، گفت: چنانچه فرهنگ محیط زیستی درست شود 70 میلیون نفر همیار طبیعت خواهیم داشت و قطعاً با موضوعاتی که مواجهیم برخورد نخواهیم کرد و افراد تاثیرگذار می‌توانند در رونق و ارتقاء فرهنگ محیط زیستی در جامعه اثربخش باشند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان گفت: ارزش اکولوژیکی یک درخت بلوط 200 هزار دلار و منافع یک درخت 700 میلیون تومان است. 

فتحی بیرانوند بخشی از نابودی درخت را بیماری و بخشی را ذغال‌گیری، تغییر کاربری و آتش‌سوزی دانست و تصریح کرد: اگر بتوانیم فرهنگ محیط زیستی را در جامعه تروجی دهیم همه مردم همیار محیط زیست می‌شوند و قطعاً از تخریب جلوگیری می‌کنند.

وی با بیان اینکه مواد پلاستیکی رها شده در طبیعت چند صد سال طول می‌کشد تا بازیافت شوند، افزود: تحقیقات انجام شده نشان می‌دهند 70 نوع سرطان از ماده پلاستیکی که در طبیعت رها می‌شود ایجاد خواهد شد چراکه این مواد در چرخه طبیعت وارد می‌شوند و در آب و خاک نفوذ می‌کنند که نهایتاً این مهم سلامت ما را به مخاطره می‌اندازد.

فتحی بیرانوند گفت: اصحاب رسانه به عنوان یار دوازدهم محیط‌زیست می‌توانند در ارتقاء فرهنگ زیست محیطی یاری‌رسان باشند و در این راستا باید از همه پتانسیل‌های جامعه یاری جوئیم تا این خطر را متوقف کنیم.

مدیرکل محیط زیست لرستان خاطرنشان کرد: بر اثر زیاده‌خواهی‌های بشر 3.5 برابر از ظرفیت زیستی طبیعت داریم استفاده می‌کنیم.

لرستان یک میلیون و 200هکتار جنگل دارد

همچنین مهندس احمد ساتیاروند معاون حفاظت و امور اراضی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان در این باره گفت: لرستان استانی است که یک میلیون و 200 هکتار جنگل و 880 هکتار مرتع دارد و این یک مجموعه‌ای است که پایداری و توسعه استان در گرو حفظ و حمایت از این ذخایر بزرگ طبیعی و محیط زیستی است.

وی ادامه داد: پایداری، حفظ و حراست از این ظرفیت‌ها، وظیفه حاکمیتی اداره کل منابع طبیعی است و امروزه با شرایطی که استان و کشور دارد و با بحث اشتغال، توسعه و افزایش جمعیت مواجه است باید نگرانی و دغدغه دانشجویان را ارج نهیم.

ساتیاروند با بیان اینکه هر چه‌قدر از این سمینارها برگزار شود، باز هم کم است، تأکید کرد: ما به خاطر این نگرانیم که اگر بخواهیم مجموعه عملیات‌ها را به عنوان دستگاه حاکمیتی از این منابع به کار ببریم، بودجه و امکانات ما در جهت حفظ، حراست و توسعه آنها کافی نیست و برای همکاری با تشکل‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد آمادگی کامل داریم.

وی با بیان اینکه دغدغه ما در منابع طبیعی؛ توسعه، جمعیت و بیکاری در استان است، اضافه کرد: مجموعه عواملی که وجود دارد نگاه‌ها را به این منابع متمرکز کرده و وقتی نگاه به جنگل‌ها و مراتع و اراضی متمرکز شده، می‌طلبد که رابطه بین این‌ها را در راستای حفظ و مشارکت مردم و نهادها و تشکل‌ها را در قالب پروژه‌های خوب تعریف کنیم.

ساتیاروند یادآور شد: شعار سازمان جنگل‌ها، حفاظت مشارکتی است و امسال تعهدی که برای ما گذاشته‌اند، باید حداقل 500 هزار هکتار از این عرصه‌ها را در قالب تفاهم‌نامه‌های حفاظتی مشارکتی در قالب تشکل‌های مردمی و همیاران طبیعت داشته باشیم.

معاون حفاظت و امور اراضی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان خاطرنشان کرد: مسائلی این عرصه‌ها را تهدید می‌کند و توان ما نمی‌رسد که مقابله کنیم اما این گردهمایی و سمینارها را ارج می‌نهیم و آمادگی کامل برای همکاری داریم.

یکی از عوامل فرسایش خاک به علت عدم رعایت ما انسان‌هاست

محمد حسین‌پور رئیس شورای شهر خرم‌آباد نیز در این باره گفت: باید از اشتباه‌ها درس بگیریم، یکی از عوامل فرسایش خاک به علت عدم رعایت ما انسان‌هاست.

وی افزود: الان زمان آموزش است و دیگر نصیحت جواب نمی‌دهد. اکنون زمانی نیست که منابع را از بین ببریم و در این زمینه به آموزش نیاز داریم.

حسین‌پور اضافه کرد: در تمام دنیا اصل را بر بازیافت گذاشته‌اند؛ اگر بخواهیم یک کالا را بازیافت کنیم 30 درصد هزینه تولید دارد و در همین راستا کارخانه کمپوست شهرداری خرم‌آباد را در این دوره از شورای شهر راه‌اندازی کرده‌ایم.

رئیس شورای شهر خرم‌آباد تأکید کرد: خیانتی بالاتر از این نیست که سرمایه آیندگان را از بین ببریم و به محیط زیست بی‌اهمیت باشیم.

همه گرفتاری‌های محیط زیست به خاطر بحث آموزش است

همچنین دکتر ارادتمند رئیس دانشگاه پیام نور خرم‌آباد در این باره گفت: همه گرفتاری‌های محیط زیست به خاطر بحث آموزش است و در این راستا بسترهای ما خراب هستند.

وی اضافه کرد: روز طبیعت روز فاجعه آن است، چراکه انسان‌ها با تخریب محیط زیست باعث آسیب زدن به آن می‌شود. باید این فرهنگ و نگرش را عوض کنیم.

ارادتمند ادامه داد: هر کاری که از دست ما برآید برای محیط زیست انجام می‌دهیم. مشکل محیط زیست می‌تواند به دست شما دانشجویان حل شود. اگر با همین روال ادامه دهیم روزی می‌رسد که اینجا هم بیابان خواهد شد.

رئیس دانشگاه پیام نور خرم‌آباد گفت: سال‌های گذشته می‌گفتند پدیده گرد و غبار اما کسی باور نمی‌کرد اما حال شاهد بروز روزهای آلوده فراوانی هستیم و در آینده کسی دیگر در خوزستان باقی نمی‌ماند. تک تک ما در این حادثه مقصریم.

وی یادآور شد: در سال 1324، 18.5 میلیون هکتار جنگل‌های ایران بود اکنون به 12 میلیون هکتار کاهش پیدا کرده‌اند. اگر مواظب نباشیم کاری از پیش نمی‌بریم.

ارادتمند با اشاره به نقش دانشجویان در حفظ منابع طبیعی و محیط زیست، گفت: اگر کارها را به آنان بسپاریم قطعاً به نتیجه مطلوبی خواهیم رسید.

امروزه شاخص محیط زیست، یکی از مهمترین ملاک‌های سنجش کارآمدی نظام‌های سیاسی و دولت‌ها است، کارامدی نظام از جمله موارد بسیار مهم برای امام (ره) بود و از این‌رو توجه ما به حفظ محیط زیست، طبیعت و تنوع زیستی کشور با هدف ایجاد محیطی سالم برای زندگی آحاد جامعه، نه تنها حرکتی در مسیر دستیابی به شاخص جهانی است بلکه نشان‌دهنده پایبندی جمهوری اسلامی ایران به ارزش‌های دینی و انقلابی است که حضرت امام پایه‌گذار آن بوده است.

دفاع عملی از محیط زیست و طبیعت، جلوگیری از تخریب و آلودگی محیط زیست، جلب و افزایش مشارکت مردمی در حفظ محیط زیست، اقدامات عملی برای نشان دادن پایبندی به این تجدید میثاق است.