سه نکته درباره گفتگوي اخير روحاني

محمد توکلی

---

گفتگوی اخیر رییس جمهور روحانی با صداوسیما را می‌توان به طور خلاصه صحبت هایی درست، تکراری و همراه با دوری گزیدن از اظهار نظر در خصوص مسائل مرتبط با سیاست داخلی دانست. در ادامه سه نکته کوتاه به بهانه این گفتگو مطرح می‌شود.

1- قطعه گمشده همیشگی
با بررسی اجمالی تمام گفتگوهای رسانه‌ای روحانی، مخصوصا گفتگوهای او با صداوسیما می‌توان چارچوب کلی گفته‌های رییس جمهور را این گونه عنوان کرد؛ بخش اعظمی از وقت گفتگو به موضوعات اقتصادی اختصاص داده می‌شود، مقدار متوسطی از زمان به سیاست خارجی و بخش بسیار اندکی هم به موضوعات فرهنگی – اجتماعی. همانطور که ملاحظه می‌کنید در این چارچوب کلی و تکرار شونده جای مسائل حوزه سیاست داخلی به شدت خالی است.

ممکن است این گونه بیان شود که روحانی به دلیل خصلت‌های شخصی اش و پرهیز همیشگی از ایجاد تنش، علاقه‌ای به وارد شدن مستقیم به موضوعات سیاست داخلی ندارد و همان کنایه‌های همیشگی اش را کافی می‌داند اما با نگاهی به واکنش‌ها به گفتگوهای او می‌توان به این نتیجه رسید که اتفاقا چنین رویکردی تنها سبب شده است که جریان مخالف دولت و برخی‌تریبون داران مواجهه غیر منصفانه‌تری را علیه دولت اعتدال پیش بگیرند.

از طرف دیگر بر فرض آن که بپذیریم مشی شخصی روحانی دوری از موضع گیری صریح در این حوزه است این پرسش قابل طرح است که رییس جمهور (هر فردی که باشد) از جنبه شخصیت حقوقی که دارد نمی‌بایست در این حوزه اظهار نظر کند؟ آیا آقای روحانی به عنوان مسئول اجرای قانون اساسی موظف به تذکر برخی موارد که خلاف این میثاق ملی که مورد قبول همه دلسوزان نظام است نیستند؟ آیا این وظیفه رییس جمهور به فراموشی سپرده نشده است؟ به نظر می‌رسد که نمی‌توان به بهانه حفظ وحدت و رعایت مصلحت از انجام بخشی از وظایف شانه خالی کرد. بر خلاف تصور مشاوران رسانه‌ای رییس جمهور این سکوت همیشگی روحانی در این قبیل موضوعات به ضرر خود او خواهد بود.

2- درباره واکنش‌ها به آمارهای ارائه شده
همانطور که قابل حدس بود جریان مخالف دولت آمارهای اقتصادی ارائه شده توسط روحانی را دروغ و انتخاباتی خواندند و با پناه گرفتن پشت عبارت «برای مردم ملموس نیست» پروژه قرار دادن دولت در برابر مردم را ادامه دادند. راه بلند مدت حل این معضل می‌تواند سپردن محاسبات آماری مرتبط با شاخص‌های اقتصادی به نهادهای مستقل خارج از ساختار دولتی باشد اما در کوتاه مدت تنها راه مقابله با این‌ترفند رسانه‌ای مخالفان دولت مطرح کردن این پرسش است که راه جایگزین آن‌ها چیست؟ اگر آمارهای رسمی را به کناری نهیم بر چه اساسی عملکردها را بسنجیم؟ و سوال مهمتر بر فرض آنکه به شاخصی غیر از آمارهای رسمی رسیدیم بر اساس همان شاخص فرضی که مورد قبول منتقدان همیشگی دولت است عملکرد اقتصادی دولت فعلی را نسبت به گذشته چگونه می‌بینند؟ آیا می‌توان فاجعه اقتصادی بالاترین نرخ تورم در سطح جهان و نرخ رشد منفی هفت درصد را با این گونه سیاست بازی‌ها از اذهان پاک کرد؟

3- گفتگوهایی فاقد جذابیت
گفتگوهای روحانی با صداوسیما به واقع از نظر رسانه‌ای فاقد هر نوع جذابیتی است. طبیعتا بخشی از این فقدان جذابیت رسانه‌ای به ساختار برنامه‌سازی تلویزیون در این حوزه برمی گردد اما از تیم رسانه‌ای دولت که شخصی مثل حسام الدین آشنا مدیریت آن را بر عهده دارد انتظار می‌رفت که بعد از گذشت سه سال تغییراتی در این شکل از گفتگو انجام دهند. به واقع بود و نبود مجریان در این گونه برنامه‌ها چه تفاوتی دارد؟ هنگامی که قرار است سوالاتی مشخص و پاسخ هایی قابل پیش بینی شنیده شود و برنامه بیش از آنکه بر مبنای گفتگو باشد از جنس یک گزارش دهی است حضور آن دو مجری چه سودی دارد؟ به واقع تفاوت گفتگوهای تلویزیونی روحانی با گفتگوهای تلویزیون رییس جمهور سابق در چیست؟

آیا نمی‌بایست ضعف‌های مشهودی که در گذشته وجود داشت اصلاح می‌شد؟ شاید بتوان راه حل این مسئله را تفکیک برنامه‌های مبتنی بر گزارش دهی و برنامه‌های گفتگو محور رییس جمهور دانست. به این معنا که رییس جمهور روحانی به شکل 60 روزه یا کمتر از طریق صداوسیما بدون حضور مجری گزارشی از عملکرد دولت را به مردم ارائه دهد و هر نیم سال یک بار نیز برنامه‌ای گفتگو محور با حضور چند رسانه‌ی تاثیرگذار کشور برگزار شود تا سوالات چالشی مطرح در سطح جامعه در حوزه‌های مختلف از مرد اول اجرایی کشور پرسیده شود و این برنامه از طریق صداوسیما برای مردم منعکس گردد.