تعيين رييس مجمع چگونه است؟

تصويري از آخرين جلسه يكي از كميسيون‌هاي مجمع تشخيص مصلحت

---

رضا سليماني اظهار داشت: «طبق روال گذشته قرار بود این هفته نیز جلسه مجمع تشخیص مصلحت [روز شنبه] برگزار شود، اما به دلیل درگذشت آیت‌الله هاشمی این جلسه پس از تعیین رئیس جدید تشکیل می‌شود». مجمع تشخیص مصلحت نظام در سال ۱۳۶۶ با حکم امام خمینی، برای حل اختلافات میان مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان تشکیل شد. گرچه بر پایه آیین‌نامه دوره‌های اول و دوم این نهاد، رئیس‌جمهور رييس مجمع است، اما به گفته دری نجف‌آبادی، از اعضای مجمع، این آیین‌نامه در حال حاضر تغییر کرده است. وي البته درباره نحوه انتخاب رييس جديد توضيحي نداد.

در آیین نامه مصوب آبان ماه ۶۸، اداره جلسات مجمع بر عهده رئیس‌جمهور بود، و در عین حال پیش‌بینی شده بود که «اگر در دوره‌ای رئیس‌جمهور وقت عضو مجمع نباشد برای تعیین محل تشکیل جلسات و رئیس اخذ تصمیم خواهد شد». البته در ماده دوم نخستین آیین‌نامه مجلس، از «رئیس‌جمهور» به عنوان رئیس جلسات یاد و  تاكيد شده بود كه «نیابت ریاست با هاشمی رفسنجانی است».

آیین‌نامه مصوب آبان ماه ۷۶ در مورد ترتیب اداره جلسات سکوت کرده، و در مورد روال کار هم به استثنای تبصره ۱ ماده ۲۷، از عنوان «رئیس مجمع» استفاده کرده است. در این تبصره به اداره جلسه توسط «رئیس جلسه» اشاره شده، اما بر روی عبارت «رئیس مجمع» تأکید نشده است.

آخرین بار که رهبری با معرفی اعضای حقیقی و حقوقی به آغاز دوره‌ای جدید از مجمع تشخیص مصلحت حکم دادند، اسفند سال ۹۰ بود كه در ابتداي حكم، تصريح شده بود كه: «ضمن تشکر از همه‌ی آقایان اعضای محترم، ریاست و دبیرخانه مجمع، برای دوره‌ی پنج ساله‌ی جدید شخصیت‌های حقوقی و حقیقی نامبرده در زیر را با ریاست جناب حجت‌الاسلام والمسلمین آقای هاشمی رفسنجانی تعیین می‌کنم»... و بر اساس روال طبیعی انتظار می‌رود با پایان گرفتن دوره پنج ساله کنونی در اسفند ماه ۹۵، ترکیب اعضا و ریاست این نهاد تعيين شود. علاوه بر آيت الله هاشمی رفسنجانی، سه عضو دیگر دوره کنونی مجمع، مهدوي كني، عباس واعظ طبسی، حسن حبیبی و حبیب‌الله عسگراولادی در دوره پنج ساله اخیر در گذشته‌اند.

گفتني اينكه تركيب اعضاي اين مجمع به شرح زير است:
1- شخصیت‌های حقوقی عضو عبارتند از:
الف) رؤسای سه قوه
ب) فقهای شورای نگهبان
ج) دبیر شورای عالی امنیت ملی
د) وزیر یا رئیس دستگاهی که موضوع مورد بحث، به آن دستگاه مربوط است
هـ) رئیس کمیسیون متناسب با موضوع بحث از مجلس شورای اسلامی
2- شخصیت‌های حقیقیِ عضو

كه در آخرين حكم رهبري در سال 90 عبارتند از:
هاشمی رفسنجانی، حاج شیخ احمد جنتی، واعظ طبسی، امینی نجف آبادی، سیدمحمود هاشمی شاهرودی، موحدی کرمانی، علی اکبر ناطق نوری، حاج شیخ حسن صانعی، حسن روحانی، دری نجف آبادی، غلامحسین محسنی، محمود محمدی عراقی، غلامرضا مصباحی مقدم، مجید انصاری.

و غلامرضا آقازاده، علی آقامحمدی، محمدجواد ایروانی، محمدرضا باهنر، غلامعلی حداد عادل، حسن حبیبی، داود دانش‌جعفری، پرویز داودی، محسن رضایی، محمدحسین صفارهرندی، حبیب‌الله عسگراولادی، محمدرضا عارف، محمد فروزنده، سیدحسن فیروزآبادی، علی لاریجانی، حسین مظفر، حسین محمدی، سیدمصطفی میرسلیم، سیدمرتضی نبوی، علی اکبر ولایتی، صادق واعظ زاده، احمد وحیدی.