تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۱۲/۰۷ ساعت ۱۵:۱۷
کد مطلب : ۱۲۶۱۳۶
صادق زیباکلام: دولت درباره حقوق شهروندی و آزادی‌های مدنی فقط شعار داد
روزنامه بهار
عملکرد دولت‌ها در گروی فعالیت بخش‌های مختلفی از جمله سیاست، اقتصاد، فرهنگ و مواردی از این دست است که کارنامه آن دولت و میزان مقبولیتش را مشخص می‌کند.بنابراین لازم است در آخرین ماه های ریاست جمهوری روحانی به بررسی نقاط ضعف و قوت کارنامه دولت او بپردازیم. در این راستا، صادق زیباکلام تحلیلگر مسائل سیاسی در گفت‌وگو با «بهار»، کارنامه دولت روحانی را در سه بخش سیاست خارجی، اقتصادی و حقوق شهروندی بررسی کرد. او که معتقد است سیاست خارجی دولت یازدهم نمره بالایی دارد و بخش اقتصادی نیز نمره قبولی کسب کرده است، اما عملکرد روحانی در حوزه حقوق شهروندی را قابل قبول نمی‌داند و علت آن را عدم انتشار اخبار و طرح این مسائل با مردم می‌داند و می‌گوید: «دولت در زمینه حقوق شهروندی و آزادی‌های مدنی به جز یکسری شعار و سرگرمی با منشور حقوق شهروندی واقعا هیچ کار دیگری نکرده است. البته آنقدر منصف هستم که بدانم نه حصر دست روحانی است، نه آزادی زندانیان سیاسی و نه آزادی مطبوعات اما باز انتظار ما از روحانی این بود که این مسائل را مطرح کند.» آنچه در ادامه می‌آید مشروح این گفت‌وگو است.
***
نزدیک به چهار سال از ریاست جمهوری حسن روحانی می‌گذرد و به پایان اولین دوره از ریاست او نزدیک می‌شویم. در حال حاضر نیز در آستانه انتخابات سال ۹۶ قرار داریم. با این اوصاف شما عملکرد دولت یازدهم و نقاط ضعف و قوتش را چطور بررسی می‌کنید و در کل چه نمره‌ای به این عملکرد می‌دهید؟
دادن یک نمره کلی به دولت مقداری سخت است. می‌توان برای دولت یک کارنامه در نظر گرفت و در دروس مختلف به آن نمره داد و از آن یک معدل گرفت. بنابراین من کارنامه دولت را به سه بخش اصلی تقسیم می‌کنم و در سه درس به دولت نمره می‌دهم. بخش اول در خصوص سیاست خارجی است. در این بخش به دولت نمره بسیار بالایی می‌دهم، نمره‌ای بین ۱۸ و ۱۹، زیرا معتقدم دولت با پشتکار توانست مسئله بحران هسته‌ای را که چند سالی میشد کشور را در خود فرو برده بود حل کرده و دیپلماسی مذاکرات با آمریکا بین جان کری و جواد ظریف با گذشت بیش از بیست ماه توانست کشور را از آن چاه ویل هسته‌ای که متاسفانه در هشت سال دولت احمدی‌نژاد کشور با سر در آن فرو رفته بود، بیرون بکشد و این دستاورد کمی نبود. بنابراین در بخش دیپلماسی و سیاست خارجی به دولت نمره بالایی می‌دهم.
در این مدت رابطه ما با کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس چطور شده است؟
روابط ما با کشورهای همسایه خود در خلیج فارس بسیار خراب شده است. با عربستان و به‌تبع آن با کشورهای حاشیه خلیج فارس در حال حاضر رابطه خوبی نداریم، اما بهبود رابطه با این کشورها و عادی‌سازی رابطه با این کشورها دست دولت روحانی نیست. دست وزارت خارجه در این موضوع بسته است. بنابراین من دولت روحانی را به واسطه تیرگی که با جهان عرب به وجود آمده مقصر نمی‌دانم.
در بخش اقتصادی چطور؟ نظرتان در مورد عملکرد دولت یازدهم در حوزه اقتصاد چیست؟
بخش دوم کارنامه دولت، درس اقتصاد است که نمی‌توانم به دولت روحانی نمره خیلی بالایی در این درس بدهم، نمره‌ای متوسط و بیشتر از ۱۳ نمی‌توان داد. همین نمره هم به دلیل عزم و اراده جدی دولت برای مبارزه با تورم و ثابت نگه داشتن نرخ ارز است. به هر حال هم در موضوع تورم و هم ثابت نگه داشتن نرخ ارز دولت کمابیش موفق بوده است. با این حال رکود همچنان ادامه دارد، بیکاری همچنان رو به بالا رفتن است. تعداد بیکاران اگر طی این قریب به چهار سال، از ۹۲ تا به امروز بیشتر نشده باشد، یقینا کمتر هم نشده است.
باتوجه به این که تایید می‌کنید در کشور بیکاری و رکود قابل توجهی وجود دارد چرا در این درس نمره قبولی به دولت می‌دهید؟!
به دو دلیل. بخشی به دلیل همان مسئله تورم و ثابت نگه داشتن نرخ ارز است که دولت توانسته تا حدودی موفق باشد. اما در خصوص رکود و بیکاری باید گفت که منشاء هر دوی اینها عدم سرمایه‌گذاری است، یعنی دولت نتوانسته است سرمایه‌گذاری کند. هم بیکاری در گروی سرمایه‌گذاری است و هم رکود، اما دولت یازدهم نتوانسته سرمایه‌گذاری کند، به دلیل اینکه پول نداشته است و پولها در جای دیگری هزینه شده است و متاسفانه برای سرمایه‌گذاری هزینه نشده است. البته همین جا هم تا حدودی دولت را مقصر نمی‌دانم زیرا موارد دیگری که درآمدهای ما خرج شده، دولت نفوذ و کنترل زیادی نداشته که بتواند جلویش را بگیرد.
نمونه این درآمدهای خرج‌شده نامناسب چیست؟
به عنوان مثال پرداخت یارانه واقعا کمر هر دولتی را خرد می‌کند. با وجود این دولت نمی‌تواند و این توان را ندارد که تکلیف یارانه را مشخص کند و همچنان این یارانه خون اقتصادی کشور را می‌مکد. پرداخت یارانه تصمیم غلط و پوپولیستی بود که در زمان اصولگرایان و دولت احمدی‌نژاد گرفته شد و متاسفانه برای اقتصاد کشور یک فاجعه بود. بنابراین بخشی به دلیل موفقیت‌های دولت در زمینه تورم و ثابت نگه داشتن نرخ ارز و بخشی هم به این خاطر که عنان اقتصادی کاملا در دست دولت نیست و قدرت‌های نیرومند دیگری هستند که برای اقتصاد تصمیم‌گیری می‌کنند نمی‌توان دولت را مقصر دانست و همه تقصیرها را گردن دولت یازدهم انداخت. بنابراین به آن نمره متوسط رو به پایین داده و در بخش اقتصاد هم دولت روحانی را قبول می‌کنم.
طبق صحبتهای شما مواردی وجود دارد که دولت در زمینه اقتصادی قدرت لازم را برای مقابله با آنها ندارد، پس چرا به دولت در بخش اقتصاد نمره بالایی نمی‌دهید؟
زیرا انتظار ما از دولت روحانی این است که مشکلات و مسائل را با مردم در میان می‌گذاشتند. در برنامه‌های تلویزیونی به جای تعارف و تملق، این مناسبات را کنار گذاشته و واقعیت‌های اقتصادی را به مردم بگویند. بگویند که پرداخت رایانه چه دماری از روزگار اقتصاد ایران درآورده است. بگویند هزینه‌هایی که صرف امور نظامی و غیره می‌شود چقدر است و برای سرمایه‌گذاری چقدر هزینه می‌شود. دولت باید این مسائل را به مردم بگوید و به همین خاطر که این مسائل گفته نشده، نمی‌توان به دولت نمره بالایی در این زمینه داد.
سومین بخش کارنامه دولت که به آن اشاره کردید چیست؟
بحث بعدی توسعه سیاسی و حقوق شهروندی است که متاسفانه مجبورم دولت یازدهم را در این درس رد کنم و نمره قبولی به آن نمی‌دهم. دولت روحانی در خصوص مسئله رفع حصر هیچ اقدامی نکرده است، درباره آزادی بیان، آزادی مطبوعات، آزادی زندانیان سیاسی نیز هیچ اقدامی نکرده است. در واقع دولت در زمینه حقوق شهروندی و آزادی‌های مدنی به‌جز یکسری شعار و سرگرمی با منشور حقوق شهروندی واقعا هیچ کار دیگری نکرده است. در اینجا هم آنقدر منصف هستم که بدانم نه حصر دست روحانی است، نه آزادی زندانیان سیاسی و نه آزادی مطبوعات. این موضوعات قابل درک است، اما باز هم به همان مسئله‌ای که مشابه آن در بخش اقتصادی وجود داشت برمی‌خوریم. انتظار ما از روحانی این بود که این مسائل را مطرح کند. روحانی نمی‌توانست حصر را بردارد اما می‌توانست در طول این سه سال و نیم، یک بار به موضوع اشاره کند و درباره آن صحبت کند. اینها موضوعاتی است که روحانی باید به آنها اشاره می‌کرد. حداقل یک بار می‌توانست اشارات این چنینی داشته باشد. به همین خاطر است که نمی‌توانم خودم را به هیچ وجه قانع کنم که به دولت روحانی در این درس هم نمره قبولی بدهم. نمره روحانی در این درس تک شده است.
با توجه به این سه بخش در کارنامه دولت روحانی، در مجموع عملکرد دولت یازدهم را چطور ارزیابی می‌کنید؟
با این نمره تک در حقوق شهروندی و جامعه مدنی، با نمره‌های متوسط در اقتصاد و با نمره بالایی که در سیاست خارجی به دولت روحانی دادم، معدل او در حقیقت نمره قبولی می‌گیرد. بنابراین از نظر من با تمام توان باید از روحانی و دولتش حمایت کرد تا بتواند برای دور دوم انتخابات ریاست جمهوری هم رای جدی بیاورد.
عملکرد دولت‌ها در گروی فعالیت بخش‌های مختلفی از جمله سیاست، اقتصاد، فرهنگ و مواردی از این دست است که کارنامه آن دولت و میزان مقبولیتش را مشخص می‌کند.بنابراین لازم است در آخرین ماه های ریاست جمهوری روحانی به بررسی نقاط ضعف و قوت کارنامه دولت او بپردازیم. در این راستا، صادق زیباکلام تحلیلگر مسائل سیاسی در گفت‌وگو با «بهار»، کارنامه دولت روحانی را در سه بخش سیاست خارجی، اقتصادی و حقوق شهروندی بررسی کرد. او که معتقد است سیاست خارجی دولت یازدهم نمره بالایی دارد و بخش اقتصادی نیز نمره قبولی کسب کرده است، اما عملکرد روحانی در حوزه حقوق شهروندی را قابل قبول نمی‌داند و علت آن را عدم انتشار اخبار و طرح این مسائل با مردم می‌داند و می‌گوید: «دولت در زمینه حقوق شهروندی و آزادی‌های مدنی به جز یکسری شعار و سرگرمی با منشور حقوق شهروندی واقعا هیچ کار دیگری نکرده است. البته آنقدر منصف هستم که بدانم نه حصر دست روحانی است، نه آزادی زندانیان سیاسی و نه آزادی مطبوعات اما باز انتظار ما از روحانی این بود که این مسائل را مطرح کند.» آنچه در ادامه می‌آید مشروح این گفت‌وگو است.
***
نزدیک به چهار سال از ریاست جمهوری حسن روحانی می‌گذرد و به پایان اولین دوره از ریاست او نزدیک می‌شویم. در حال حاضر نیز در آستانه انتخابات سال ۹۶ قرار داریم. با این اوصاف شما عملکرد دولت یازدهم و نقاط ضعف و قوتش را چطور بررسی می‌کنید و در کل چه نمره‌ای به این عملکرد می‌دهید؟
دادن یک نمره کلی به دولت مقداری سخت است. می‌توان برای دولت یک کارنامه در نظر گرفت و در دروس مختلف به آن نمره داد و از آن یک معدل گرفت. بنابراین من کارنامه دولت را به سه بخش اصلی تقسیم می‌کنم و در سه درس به دولت نمره می‌دهم. بخش اول در خصوص سیاست خارجی است. در این بخش به دولت نمره بسیار بالایی می‌دهم، نمره‌ای بین ۱۸ و ۱۹، زیرا معتقدم دولت با پشتکار توانست مسئله بحران هسته‌ای را که چند سالی میشد کشور را در خود فرو برده بود حل کرده و دیپلماسی مذاکرات با آمریکا بین جان کری و جواد ظریف با گذشت بیش از بیست ماه توانست کشور را از آن چاه ویل هسته‌ای که متاسفانه در هشت سال دولت احمدی‌نژاد کشور با سر در آن فرو رفته بود، بیرون بکشد و این دستاورد کمی نبود. بنابراین در بخش دیپلماسی و سیاست خارجی به دولت نمره بالایی می‌دهم.
در این مدت رابطه ما با کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس چطور شده است؟
روابط ما با کشورهای همسایه خود در خلیج فارس بسیار خراب شده است. با عربستان و به‌تبع آن با کشورهای حاشیه خلیج فارس در حال حاضر رابطه خوبی نداریم، اما بهبود رابطه با این کشورها و عادی‌سازی رابطه با این کشورها دست دولت روحانی نیست. دست وزارت خارجه در این موضوع بسته است. بنابراین من دولت روحانی را به واسطه تیرگی که با جهان عرب به وجود آمده مقصر نمی‌دانم.
در بخش اقتصادی چطور؟ نظرتان در مورد عملکرد دولت یازدهم در حوزه اقتصاد چیست؟
بخش دوم کارنامه دولت، درس اقتصاد است که نمی‌توانم به دولت روحانی نمره خیلی بالایی در این درس بدهم، نمره‌ای متوسط و بیشتر از ۱۳ نمی‌توان داد. همین نمره هم به دلیل عزم و اراده جدی دولت برای مبارزه با تورم و ثابت نگه داشتن نرخ ارز است. به هر حال هم در موضوع تورم و هم ثابت نگه داشتن نرخ ارز دولت کمابیش موفق بوده است. با این حال رکود همچنان ادامه دارد، بیکاری همچنان رو به بالا رفتن است. تعداد بیکاران اگر طی این قریب به چهار سال، از ۹۲ تا به امروز بیشتر نشده باشد، یقینا کمتر هم نشده است.
باتوجه به این که تایید می‌کنید در کشور بیکاری و رکود قابل توجهی وجود دارد چرا در این درس نمره قبولی به دولت می‌دهید؟!
به دو دلیل. بخشی به دلیل همان مسئله تورم و ثابت نگه داشتن نرخ ارز است که دولت توانسته تا حدودی موفق باشد. اما در خصوص رکود و بیکاری باید گفت که منشاء هر دوی اینها عدم سرمایه‌گذاری است، یعنی دولت نتوانسته است سرمایه‌گذاری کند. هم بیکاری در گروی سرمایه‌گذاری است و هم رکود، اما دولت یازدهم نتوانسته سرمایه‌گذاری کند، به دلیل اینکه پول نداشته است و پولها در جای دیگری هزینه شده است و متاسفانه برای سرمایه‌گذاری هزینه نشده است. البته همین جا هم تا حدودی دولت را مقصر نمی‌دانم زیرا موارد دیگری که درآمدهای ما خرج شده، دولت نفوذ و کنترل زیادی نداشته که بتواند جلویش را بگیرد.
نمونه این درآمدهای خرج‌شده نامناسب چیست؟
به عنوان مثال پرداخت یارانه واقعا کمر هر دولتی را خرد می‌کند. با وجود این دولت نمی‌تواند و این توان را ندارد که تکلیف یارانه را مشخص کند و همچنان این یارانه خون اقتصادی کشور را می‌مکد. پرداخت یارانه تصمیم غلط و پوپولیستی بود که در زمان اصولگرایان و دولت احمدی‌نژاد گرفته شد و متاسفانه برای اقتصاد کشور یک فاجعه بود. بنابراین بخشی به دلیل موفقیت‌های دولت در زمینه تورم و ثابت نگه داشتن نرخ ارز و بخشی هم به این خاطر که عنان اقتصادی کاملا در دست دولت نیست و قدرت‌های نیرومند دیگری هستند که برای اقتصاد تصمیم‌گیری می‌کنند نمی‌توان دولت را مقصر دانست و همه تقصیرها را گردن دولت یازدهم انداخت. بنابراین به آن نمره متوسط رو به پایین داده و در بخش اقتصاد هم دولت روحانی را قبول می‌کنم.
طبق صحبتهای شما مواردی وجود دارد که دولت در زمینه اقتصادی قدرت لازم را برای مقابله با آنها ندارد، پس چرا به دولت در بخش اقتصاد نمره بالایی نمی‌دهید؟
زیرا انتظار ما از دولت روحانی این است که مشکلات و مسائل را با مردم در میان می‌گذاشتند. در برنامه‌های تلویزیونی به جای تعارف و تملق، این مناسبات را کنار گذاشته و واقعیت‌های اقتصادی را به مردم بگویند. بگویند که پرداخت رایانه چه دماری از روزگار اقتصاد ایران درآورده است. بگویند هزینه‌هایی که صرف امور نظامی و غیره می‌شود چقدر است و برای سرمایه‌گذاری چقدر هزینه می‌شود. دولت باید این مسائل را به مردم بگوید و به همین خاطر که این مسائل گفته نشده، نمی‌توان به دولت نمره بالایی در این زمینه داد.
سومین بخش کارنامه دولت که به آن اشاره کردید چیست؟
بحث بعدی توسعه سیاسی و حقوق شهروندی است که متاسفانه مجبورم دولت یازدهم را در این درس رد کنم و نمره قبولی به آن نمی‌دهم. دولت روحانی در خصوص مسئله رفع حصر هیچ اقدامی نکرده است، درباره آزادی بیان، آزادی مطبوعات، آزادی زندانیان سیاسی نیز هیچ اقدامی نکرده است. در واقع دولت در زمینه حقوق شهروندی و آزادی‌های مدنی به‌جز یکسری شعار و سرگرمی با منشور حقوق شهروندی واقعا هیچ کار دیگری نکرده است. در اینجا هم آنقدر منصف هستم که بدانم نه حصر دست روحانی است، نه آزادی زندانیان سیاسی و نه آزادی مطبوعات. این موضوعات قابل درک است، اما باز هم به همان مسئله‌ای که مشابه آن در بخش اقتصادی وجود داشت برمی‌خوریم. انتظار ما از روحانی این بود که این مسائل را مطرح کند. روحانی نمی‌توانست حصر را بردارد اما می‌توانست در طول این سه سال و نیم، یک بار به موضوع اشاره کند و درباره آن صحبت کند. اینها موضوعاتی است که روحانی باید به آنها اشاره می‌کرد. حداقل یک بار می‌توانست اشارات این چنینی داشته باشد. به همین خاطر است که نمی‌توانم خودم را به هیچ وجه قانع کنم که به دولت روحانی در این درس هم نمره قبولی بدهم. نمره روحانی در این درس تک شده است.
با توجه به این سه بخش در کارنامه دولت روحانی، در مجموع عملکرد دولت یازدهم را چطور ارزیابی می‌کنید؟
با این نمره تک در حقوق شهروندی و جامعه مدنی، با نمره‌های متوسط در اقتصاد و با نمره بالایی که در سیاست خارجی به دولت روحانی دادم، معدل او در حقیقت نمره قبولی می‌گیرد. بنابراین از نظر من با تمام توان باید از روحانی و دولتش حمایت کرد تا بتواند برای دور دوم انتخابات ریاست جمهوری هم رای جدی بیاورد.
حسین 
۱۳۰
۱۳۹۵/۱۲/۰۷ ۱۵:۵۴
آقای دکتر خیال کردند حقوق شهروندی در ایران یه شبه نهادینه میشه ؟! (348915)
۱۳۹۵/۱۲/۰۷ ۲۲:۴۹
زیبا کلام بداند که دولت فقط اگر برجام را در پرونده اش داشته باشد ، کافی هست ، چون اگر برجام نبود جنگ و بدبختی و فروپاشی اقتصادی و حتی شاید اجتماعی کامل در کشور رخ می داد ، برجام جزو بزرگترین کارهایی بود که یک دولت در تاریخ ایران در جهت نجات مردم و کشور از بلا انجام داد ، زیبا کلام در خاورمیانه خونین بدنبال ساختن سویس است ، انهم توسط دولتی که نیمی از قدرت را هم ندلرد، انهم در سه سال ، امری محال (348949)
۱۳۹۵/۱۲/۰۸ ۰۷:۵۹
يك اشتباه در مورد يارانه وجود دارد كه كمتر مطرح شده وان كه دولت براي تامين هزينه هاي خودمضاف برماليات ناچار به خلق پول وتحميل تورم است و بخش ناچيزي از ان را براي جبران ضرر صاحبان در امد ثابت هزينه مي كند پس از مردم به تحميل مي گيرد واندكي از ان راپس مي دهد پس عنايتي در كار نيست (348958)
۱۳۹۵/۱۲/۰۸ ۱۹:۴۵
کسانی که انتخاب می شوند خود را مدیون شورای نگهبان میدانند و برای اینکه همیشه در کانون قدرت باشند نیازی نمی بینند که از مردم حمایت کنند و اگر کسی هم بخواهد از مردم حمایت کامل کند اولا اختیار ندارد دوما از کانون قدرت حذف میگردد مثل کسانی که از گذشته در حصر قرار گرفته اند یا صلاحیتشان رد شده . (349017)
