مرجان کاووسی- روزنامه بهار
نقد مهمی که بر مناظره اجتماعی کاندیداهای ریاست جمهوری در روز جمعه هشتم اردیبهشت وارد است، این نکته است که سؤال در مورد برخی مسائل مهم اجتماعی آسیبزا که امروز در جامعه به مرحله بحران رسیدهاند، انجام نگرفت و کاندیداها نیز برنامهها و دیدگاههای خود در مورد این بحرانهای اجتماعی را ارائه نکردند. معضلاتی که بخشی از آنها گریبانگیر کل جامعه در سراسر کشور است و بخشی دیگر با وسعت زیاد فضای کلانشهرها را احاطه کرده است. معضلاتی که هم علت آسیبهای اجتماعی دیگر هستند و هم معلول بحرانهای موجودِ.
از جمله گسترش فقر و بیکاری و افزایش شکاف طبقاتی که طبیعتا نارضایتی اجتماعی را به همراه دارد و باید برای آن چاره اساسی اندیشیده شود، معضلاتی چون اعتیاد و طلاق و کار کودکان خودنمایی میکند. معضلاتی که معتقدیم نه به دست یک دولت و آن هم در مقام تصدیگری، بلکه به دست همه نهادهای تقنینی، نظارتی و حاکمیتی قابل حل و چارهسازی است. بدونتردید برنامههای ارائهشده توسط دولتها و کاندیداهای آماده به پذیرش عالیترین مسئولیت اجرایی کشور بایستی با نگاه جامع به تمامی علتها و معلولها و در جایگاه تعامل با تمامی نهادها و دستگاههای مسئول طرح و ارائه شود و با واقعبینی و درک درست و آمار دقیق، وعده حل مشکلات اجتماعی داده شود.
آنچه در مناظره روز جمعه هشتم اردیبهشت به عنوان پرسش از کاندیداها مطرح شد و پاسخهایی که داده شد، گرچه لازم بود اما کافی نبود و با توجه به تاثیرگذاری و پرمخاطبی این مناظرههای زنده بهتر بود که پیرامون مسائل جدیتر اجتماعی این مباحث مطرح شود. گرچه سلامت نظام اداری و ورزش پهلوانی هر یک به جای خود از مسائل مهم اجتماعی کشور هستند اما بسیاری از مسائل مهم هم وجود دارند که به مرحله بحران رسیدهاند. بحث فقر و بیکاری از جمله همین موارد مهم مطرحشده در مناظره انتخاباتی بود که بحرانی بودن آن در شرایط فعلی بر کسی پوشیده نیست و قطعا ارائه راهکار برای حل آن مورد انتظار جامعه و رایدهندگان است. از فقر گفته شد و عدالت اجتماعی و شکاف طبقاتی، اما از آسیبهای ناشی از فقر از جمله فساد و فحشاء و تنفروشی که پایههای اخلاقی جامعه اسلامی را نشانه رفته است، سخنی به میان نیامد. از بیکاری و رکود سؤال شد، اما از معلول بیکاری جوانان و عدم امکان ازدواج و شیوع ازدواج سفید که به هیچ وجه در آموزههای دینی و فرهنگ ایرانی جایگاهی ندارد حرفی زده نشد.
از برجهای کلانشهر تهران، صدور مجوزهای بیرویه و معضل زبالههای این کلان شهر گفته شد، اما از کودکان مانده بر سرِ چهارراهها و زبالهگردهای بیشمار به عنوان سرمایههای اجتماعی بیبدیل و برنامهای برای آینده آنها حرفی نبود. مهمتر از همه، از مادر آسیبهای اجتماعی و بحران جدی اعتیاد که گریبانگیر تمام جامعه است و بخش مهمی از سرمایههای اجتماعی و مادی کشور را نابود ساخته هم نه پرسشی مطرح شد، نه بحثی پیرامون حل این معضل اجتماعی شکل گرفت و نه راهکاری برای مبارزه با اعتیاد و قاچاق مواد مخدر در کشور ارائه شد. معتقدیم در این مناظره مهم و سرنوشتساز که مخاطبان میلیونی داشت، باید در فرصتی مناسب، عمیقتر و جدیتر درباره مسائل اجتماعی مهم از قبیل اعتیاد و طلاق و کودکان کار پرداخته میشد و کاندیداها رودرروی مردم از برنامههایشان برای حل این بحرانهای اساسی میگفتند و راهکارهای عملی خود را شفاف با مردم در میان میگذاشتند.
امروز مردم ایران برای حل مشکلات مهم اجتماعی و برطرف شدن آسیبهای اجتماعی، چشم امید به دولتمردان و مسئولین دوختهاند. گرچه معتقدیم آحاد جامعه نیز در قبال اجتماع مسئول هستند و بایستی با آگاهی از نقش خود برای برطرف ساختن مشکلات کشور تلاش و همراهی کنند. نشاط اجتماعی و شادی مردم و رهایی از ناامیدی و افسردگی در فضای امن و آرام اجتماعی نیازمند عزم ملی و همگانی است.