گردشگری‌ما، گردشگری اسپانیا

محمود فاضلی-دیپلمات پیشین و کارشناس مسائل بین الملل
روزنامه بهار
این روزها پرداختن به صنعت جهانگردی و افزایش ورود جهانگردان خارجی به ایران و فرصت‌های و تهدیدهای موجود در این زمینه در برنامه‌ها و اهداف نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری مورد توجه قرار گرفته است. اگرچه بین شعارهای داده شده تا عینیت یافتن این برنامه‌ها فاصله بسیاری وجود دارد و هیچ نهادی نیز نمی‌تواند حتی در دراز مدت برای کاهش فاصله صنعت جهانگردی ایران با کشورهای درجه اول این صنعت پیش‌بینی دقیقی داشته باشد اما دیدگاه‌های مطرح شده نامزدها نشان داد که نگاه آنها در این زمینه حداقل به یکدیگر نزدیک نیست. اگرچه تلاش‌های دولت یازدهم پس از اجرایی شدن برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و با افزایش پرواز شرکت‌هایی هوایی به ایران روند ورود جهانگردان خارجی به ایران افزایش یافته است و هم اکنون تعداد شرکت‌های هوایی که پس از برجام پروازهای خود را به ایران برقرار کردند به بیش از 50 شرکت خارجی افزایش یافته و هر روز تقاضای جدیدی برای ورود به این بازار وجود دارد، اما بی‌شک برای افزایش ورود جهانگردان خارجی راه دشوار در پیش رو دولت آینده است. به عنوان یک نمونه عینی و فاصله موجود ایران با سایر کشورها باید به صنعت گردشگری کشور اسپانیا اشاره کرد. اسپانیا با سواحل مدیترانه‌ای خشک و گرم، سواحل آتلانتیک شمالی خنک و مرطوب، دشت‌های مرتفع شمالی و پست جنوبی و رشته‌کوه‌های سربه فلک کشیده از تنوع جغرافیایی زیادی برخوردار است، دارای سواحل وسیع، تفرجگاه‌های زیبا، مناطق فرهنگی بی‌شمار و شهرهای تاریخی، مقصدی مناسب برای گردشگران علاقه‌مند به فعالیت‌های گوناگون به شمار می‌رود.

اسپانیا از لحاظ مساحت، وسیع‌ترین کشور اروپا و پانزدهمین کشور جهان است. تپه‌های سرسبز و سواحل و جزایر زیبا از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری این کشور است. همچنین تنوع در میراث فرهنگی اسپانیا در زندگی اجتماعی مردمان آن به خوبی قابل مشاهده است.  خونگرمی و صمیمیت مردم و شیوه زندگی آن‌ها، عادات غذایی متنوع، برگزاری جشنواره‌های فرهنگی و رویدادهای بین‌المللی از مهم‌ترین عوامل جذب گردشگر است. همه ساله میلیون‌ها نفر از گردشگران به اسپانیا سفر می‌کنند. این کشور به لحاظ جذب جهانگرد در میان کشورهای اروپایی مقام سوم را در اختیار دارد. بخش گردشگری اسپانیا با رشد 7/2 درصدی در سال 2012 بیشترین رشد را در میان تمامی بخش‌های اقتصادی کشور از آن خود کرده است. طبق آمار انتشار یافته از سوی سازمان جهانی گردشگری، در سال 2012 کشور اسپانیا پس از فرانسه، آمریکا و چین در جایگاه چهارم جهان قرار گرفته است. طبق همین آمار در این سال، بیش از 52 میلیون نفر به این کشور سفر کردند و درآمد حاصل از بخش گردشگری 91 میلیارد دلار برآورد شد. نام بیش از 13 شهر این کشور در لیست میراث فرهنگی جهان به ثبت رسیده و شهرهای مادرید و بارسلون نیز مهد فرهنگی آن به‌شمار می‌روند.
حضور مذاهب و عقاید مختلف در کنار یکدیگر، توریسم مذهبی را در این کشور توسعه داده است.
اسپانیا برای اولین بار در سال 2015 موفق شد به عنوان کشوری با قابلیت داشتن «رقابتی‌ترین گردشگری» دنیا مطرح شود. تکیه اسپانیا بر جایگاه اول گردشگری دنیا در حالی صورت گرفته که این کشور در سال 2011 در جایگاه هشتم و در سال 2013 در جایگاه چهارم جهانی بوده است. گزارش «مجمع اقتصادی جهانی» که 14 مولفه گردشگری برای رنکینگ خود را در کشورها بررسی می‌کند، اعلام شده است. مواردی همچون گشایش بین‌المللی، اولویت گردشگری، فناوری اطلاعات و ارتباطات، منابع انسانی و بازار کار، مسائل بهداشتی، وضعیت امنیتی، رقابتی بودن قیمت‌ها، زیرساخت‌های حمل و نقل هوایی، زیرساخت‌های زمینی و بندری، زیرساخت‌های خدمات گردشگری، منابع طبیعی و منابع فرهنگی از جمله مولفه‌هایی هستند که این ارگان بین‌المللی در اعتبارسنجی صنعت گردشگری کشورها آنها را مورد مطالعه قرار می‌دهد.

در دو ماه اول سال 2017 مجموعا 8 میلیون گردشگر خارجی از اسپانیا بازدید کردند که این مهم یک افزایش 11. 2 درصدی نسبت به دوره مشابه در سال 2016 را نشان می‌دهد. بر اساس گزارش موسسه ملی آمار اسپانیا، انگلیس همچنان اصلی‌ترین مبدأ گردشگران خارجی اسپانیا است به نحوی که از 8 میلیون گردشگر خارجی دو ماهه اول سالجاری، یک میلیون و 700 هزار نفر آنها از انگلیس به اسپانیا سفر کردند. فرانسه و آلمان در رده‌های بعدی این جدول قرار دارند.