برجام؛ منع نفرین جنگ
روزنامه بهار , 25 خرداد 1396 ساعت 13:27
رضا صادقیان
سخنان مسئول سابق سیاست خارجی آمریکا در نشست سالیانه اسلو بخش دیگری از ماجرای پس پرده توافق هستهای را بیان کرد. روایتی که قبل از آنکه به زبان جان کری بیان شود با عباراتی متفاوتتر توسط برخی از اعضای دولت و وزارت خارجه کشورمان بیان شده بود. دور شدن از باتلاق جنگ و نرفتن به سوی آشوبی دیگر در جهان، قسمتی از برنامهای بود که به برجام ختم شد. کری از فشارهایی گفت که توسط کشورهای منطقه به آمریکا وارد میآمد تا به ایران حمله نظامی شود، کشور را بمباران کنند. حرفهای کری دور از واقعیت نیست، آنگونه که یکی از کاندیدای ریاست جمهوری در مناظرات انتخاباتی سال 92 از برنامههای خطرناک کشورهایی گفت که در صورت اتخاذ نکردن تصمیم به موقع از سوی مسئولان نظام کشور با جنگ خانمانسوز روبهرو میشد.
طی 40 سال اخیر در منطقهای خاورمیانه شاهد جنگهای نظامی متعدد بودیم. جنگ عراق با ایران، حمله نظامی عراق به کویت در دهه 90 میلادی، حمله کشورهای اروپایی و آمریکا به عراق در دفاع از کشور کویت، حمله نظامی آمریکا در سال 2003 به عراق و فروپاشی کامل حزب بعث در آن کشور، جنگ نیروهای سعودی با یمن، جنگ در سوریه، ادامه جنگ در کشور عراق و رویدادهایی که همیشه با درگیریهای مسلحانه آغاز شده و با دخالت دیگر کشورها نه تنها با شرایط بهتری روبهرو نبودهاند، بلکه با بحرانهای جدید نیز مواجهه شدند. اینکه این بحرانها را به دخالت نیروهای خارجی در منطقه خاورمیانه مرتبط بدانیم و یا دلیل این اختلاف و جنگهای فرسایشی را در ساختار نظامهای داخلی بررسی کنیم تفاوت چندانی در وضعیت بهوجود آمده در این بخش از جهان نمیکند. شرایطی که منطقه خاورمیانه را به یکی از بحرانیترین و ناامنترین مناطق دنیا تبدیل کرده است، بدون شک به راه انداختن جنگی دیگر به نام آمریکا و به نیابت از کشورهای منطقه در چنین دنیای پرآشوبی دشوار نخواهد بود. برجام اجازه به راه انداختن جنگی دیگر را مسدود و سایه جنگ را با پشتوانه مردم و تدبیر نیروهای کارآزموده در سیاست خارجی را از سر کشور دور ساخت.
چندی قبل شبکه خبری الجزیره در مصاحبهای با ناجی صبری، آخرین وزیر امور خارجه رژیم بعث در عراق بخشی دیگر از آشوبهای خاورمیانه را مرور کرد. این مسئول پیشین از حمله عراق به کویت اظهار نارضایتی میکرد و به یاد میآورد سه روز بعد از شروع جنگ با کویت از کرهجنوبی به عراق بازمیگردد، حملهای که نه تنها در اوج رفتار بیمسئولانه از سوی صدام صورت گرفت بلکه وی حزب بعث عراق را دخیل در این ماجراجویی میداند. صبری حمله آمریکا در سال 2003 میلادی را اشتباه دیگر رژیم وقت عراق میداند، روزهایی که گویا همه نیروها دست در دست هم دادند تا این جنگ آغاز شود. او سیاستهای البرادعی را نیز بخشی از مسیری میداند که به جنگ آمریکا و عراق ختم شد، به عبارتی جهان خود را با کشوری ضعیف روبهرو میدید که بعد از پایان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران نه تنها نتوانسته بود نیروی نظامی خود را بازسازی کند، بلکه با به راه انداختن جنگی دیگر و تحریمهای بینالمللی گسترده که با تضعیف زیرساختهای کشور عراق طی دو دهه به طول انجامیده بود به بهانه ساخت بمب اتم توسط زمامداران وقت عراق زمینه حمله نظامی با کمک برخی از کشورهای منطقه به کشور عراق را فراهم کرد. کشورهای عربی نه تنها از عراق حمایت نکردند بلکه با سکوت و یا حمایت خویش آتش دیگری در منطقه برافروختند!
تجربه تلخ و فرجام اندوهبار کشور عراق و آزموده برجام پیشروی ماست، تجربیاتی که هر کدام به راهی بسیار متفاوت منجر شده است. تجربه عراق به جنگ رسید و باعث شعلهورتر شدن آتشی دیگر در منطقه خاورمیانه و آواره شدن میلیونها شهروند عراقی از سرزمین خودشان شد، تجربه برجام نه تنها به جنگ و راه افتادن آشوبی دیگر در منطقه بحرانزده ختم نشد، بلکه باعث حفظ ثبات در کشور شد، ثباتی که صلح را به ارمغان آورد و این دستاورد کمی نیست.
کد مطلب: 131884