سجاد خداکرمی- روزنامه بهار: 20تیر بود که باز هم به خبرهای تغییر و تحولات در دانشگاه آزاد افزوده شد و این بار خبر آمد که «فرهاد رهبر، عزیزی و طهرانچی» سه عضو جدید هیاتامنای دانشگاه آزاد شده اند. پس از این بود که خبری مبنی بر ریاست فرهاد رهبر عضو جدید هیات امنا بر دانشگاه آزاد که امروز با سرپرست هدایت میشود رسانهها را فراگرفت ولی به سرعت از سوی سخنگوی دانشگاه آزاد تکذیب شد و این سخنگو در ارتباط با انتخاب رئیس جدید دانشگاه آزاد گفت: اظهار نظر خبرگزاریها و افراد در این خصوص محلی از اعراب ندارد و هیات امنا هر تصمیمی بگیرد، مورد قبول است و برای همه محترم خواهد بود و تصمیمگیری در این رابطه با شورای عالی انقلاب فرهنگی است.
موضوع جالب توجه در تغییرات هیات امنا دانشگاه آزاد و سه عضو جدید هیات علمی عالیترین نهاد دانشگاه، یعنی هیات امناء این است که تمامی آنها از طیفی برگزیده شدهاند که در نقطه مقابل هاشمی بودند و جالب آنجا است که جملگی آنان در دوران کامران دانشجو مسئولیتهای دانشگاهی بالایی گرفته و به تمامی در اردوگاه اصولگرایی جای میگیرند. فرهاد رهبر، رئیس دانشگاه تهران در دوران احمدی نژاد که کارنامهای اظهر من الشمس دارد و فریدون عزیزی نیز که پیشتر از شورای عالی انقلاب فرهنگی در هیات امنای دانشگاه آزاد حضور داشت از افرادی بود که به ریاست فرهاد دانشجو در دانشگاه آزاد رای داد و در طی چند سال اخیر نیز همواره در جلسات هیات امنا غایب بوده و پس از تغییرات سیاسی کم پیدا شده بود. در نهایت نیز محمد مهدی طرانچی که در دوران کامران دانشجو رئیس دانشگاه شهید بهشتی شد و همین سال پیش این سمت را پس از 5 سالترک کرد.
بی شک شورای عالی انقلاب فرهنگی واعضای آن بر اساس مولفههای خاص خود این افراد را آنهم در چارچوب قانونی برگزیدهاند اما سؤال مهم و کلیدی در این میان آن است که چرا افرادی برگزیده شدهاند که در نقطه مقابل تفکرات و رویکردهایی مردی قرار دارند که دانشگاه آزاد به وسیله او پایه گذاری شد و آیا چنین تفاوت عیان و آشکاری از دید عمومی منفی و غیر سازنده ارزیابی نخواهد شد؟ آیا در میان طیف معتدلتر و میانه روتر افرادی نبودند که بتوانند در این جمع 3 نفره قرار بگیرند و چنین اسنباطی در افکار عمومی شکل نگیرد که دانشگاه آزاد پس از هاشمی و چند ماه بعد از رحلت او، هاشمی زدایی میشود؟ آنهم با گزینش افرادی که با صراحت در تیم منتقدان هاشمی و نزدیک به دانشجو بودند؟
مروری بر تغییرات سیاسی
موضوع تغییرات در دانشگاه آزاد که از جمله میراثهای ماندگار آیت الله هاشمی برشمرده میشود با فوت ایشان و انتصاب علی اکبر ولایتی از سوی رهبر انقلاب آغاز شد. با ریاست ولایتی بر دانشگاه آزاد این دیپلمات 72 ساله کهنهکار بیش از گذشته به متن اخبار برگشت، اخباری این بار با پس زمینه دانشگاه آزاد. وی که پس از شکست در انتخابات سال92 به مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت رفته بود و در حاشیهی امن آنجا روزگار میگذراند، حالا میراث هاشمی را در دست گرفته بود.در ابتدا حمید میرزاده رئیس سابق دانشگاه آزاد که با نظر معمار کبیر این دانشگاه اکبر هاشمی رفسنجانی بر صندلی ریاست تکیه زده بود واکنش بسیار مثبتی به این جایگزینی داشت و این انتصاب را «دلگرم کننده» توصیف کرد و آن را ناشی از تدبیر رهبر انقلاب میدانست. اگرچه که کمی بعد و با کنار گذاشتن وی از سوی ولایتی و بخشی از هیات امنای این دانشگاه میرزاده برکنار و علیمحمد نوریان به عنوان سرپرست جایگزین وی شد. جایگزینی که چندان هم بیحاشیه نبود و نه تنها واکنش سخت میرزاده را در پی داشت که بسیاری از دلسوزان این میراث آیت آلله آن را سیاسی دانستند.
با انتصاب نوریان سیل تغییرات در سطوح مدیریتی دانشگاه آغاز و خیلی زود اوج گرفت. معاون دانشجویی، معاون پارلمانی، معاون پژوهش و فناوری، معاون آموزشی و مدیر دفتر پیگیریهای ویژه تنها بخشی از کسانی بودند که در طوفان تغییرات دانشگاه آزاد، جابجا شدند. حجم تغییرات برای همه شوکهکننده بود و نشانهای از عزم جدی مدیریت جدید برای عاری کردن دانشگاه آزاد از مدیرانی که همسو با جریان فکری آیت الله هاشمی بودند.در کنار این همه البته یکی از پرحاشیهترین تغییرات پس از آمدن نوریان کنار گذاشتن یاسر هاشمی پسر کوچک آیتالله هاشمی رفسنجانی از پست ریاست دفتر هیاتامنای دانشگاه آزاد بود. هاشمی در واکنش تغییر و تحول در دانشگاه آزاد را حق دکتر ولایتی دانست اما با کنایه گفت: «خوشحال هستم که حداقل در این مورد اقدام قانونی انجام شده است.»
یکـــی دیگــر از پرحاشـــیهتریـــن جابجاییهای دانشگاه آزاد اما مربوط به بازوهای رسانهای دانشگاه بود. علیمحمد نوریان طی یکی از احکام خود، صالح اسکندری، دانشآموخته دانشگاه امام صادق و مدرس ارتباطات، را به عنوان «مدیرکل روابط عمومی و امور رسانههای دانشگاه آزاد» منصوب کرد. انتصابی که مشخص بود اولین ثمره ملموس آن، اضافه شدن رسانههای دانشگاه آزاد به جمع رسانههای مخالف دولت خواهد بود. در همین راستا کمی بعد از انتصاب اسکندری، تغییرات در رسانههای دانشگاه آزاد، یعنی روزنامه فرهیختگان، خبرگزاری آنا و و سایت ایسکانیوز بیشتر شد تا جایی که نیروهای میان رده و حتی خبرنگاران نیز در این رسانهها به سبب عدم همسویی با مدیریت جدید کنار گذاشته شدند. کمی بعد از این تغییرات رسانهای هم، یاسر هاشمی به خبرنگاران سابق رسانههای دانشگاه آزاد نامهای نوشت و آنها را سرداران قلم خواند.با این سیل از تغییرات سیاسی در دانشگاه آزاد، یکماه پس از ورود نوریان به این دانشگاه نامهای مهم از سید حسن خمینی خطاب به حسن روحانی منتشر شد. سیدحسن در آن نامه نوشته بود عزل «برادرمان آقای میرزاده» از وجاهت قانونی برخوردار نیست و یا حداقل شبههدار است.
تولیت حرم امام خمینی از روحانی خواسته بود تا به مساله ورود کند؛ هرچند که سرانجام خواستهای یادگار امام در این نامه بی سرانجام ماند یا حداقل نتایجش همچون متنش به رسانهها راه نیافت. البته پس از آن روند واکنشها و اعتراضات به تغییرات سیاسی در دانشگاه آزاد فروکش نکرده هرچند که در اوج نیست اما نمایندگانی چون محمودصادقی و چند تن دیگر در مجلس شورای اسلامی هرازچندی، با نامهای و تذکری و توئیتی تلاش میکنند خللی در روند این تغییرات ناثواب ایجاد کنند. در آخرین خبر از این دست 16تیرماه بود که محمود صادقی عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی از حضور سرپرست موقت دانشگاه آزاد در یکی از جلسات هفته آینده این کمیسیون خبر داد. وی در این توییت نوشت: سرپرست موقت دانشگاه آزاد برای ارائه گزارش تحولات جاری در کمیسیون آموزش حاضر خواهد شد. حضوری که البته با توجه بهترکیب کمیسیون آموزش مجلس وترکیب پررنگ نمایندگان ولایی در آن به نظر میرسد در ارتباط با ادامه دومینوی تغییرات سیاسی دانشگاه آزاد با خروجی قابل قبولی همراه نباشد.
نمی شود از خاطر برد که یک بار دیگر هم دانشگاه آزاد در برابر این سیل تغییرات سیاسی قرار گرفته بود. در ابتدای دهه 90 اما ماجرا سر و شکل دیگری به خود داشـــت، تیم احمدینژاد و در راس آن برادران دانشجو در وزارت علوم و دانشگاه آزاد عزم جزم کردند که دانشگاه آزاد را هاشمی زدایی کنند و البته که در میدان عمل نیز چنین کردند اما این اقدامات دیری نپایید و هاشمی با یک حضور در وزارت کشور و یک ثبت نام، کرور کرور نقشهها را نقش بر آب کرد و با آمدن روحانی، چرخ دیگرگونه چرخید و دانشگاه آزاد نیز بازگشتی شکوهمند برای هاشمی داشت اما این روزها پس از فقدان هاشمی و انتصاب یار دیرین و معتدل روزهای نه چندان دور، دانشگاه آزاد شاهد تغییر و تحولات عجیبی است. کیست که نداند که ولایتی همواره از یاران نزدیک و مورد اعتماد آیت الله بود اما نکته جالب عملکردهای نوریان و ولایتی است که در طی این مدت چندان همسویی با رویکردهای اعتدالی نداشته و تغییرات جملگی در راستای برآمدن محافظه کاران و منتقدان دیرپای هاشمی در دانشگاه آزاد بوده است