تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۵/۰۹ ساعت ۱۹:۵۷
کد مطلب : ۱۳۴۳۶۹
دستاورد غیرمنتظره تحریم‌های جدید آمریکا
اجماع برای حفظ برجام
روزنامه بهار: در هیاهوی به وجود آمده در ایران پس از اقدام اخیر آمریکا که برخی آن را نقض برجام نامیده‌اند و مسئولان ذی ربط هم آن را نه اتفاقی تازه بلکه ادامه خصومت ورزی چهل ساله آمریکا علیه ایران دانسته و عنوان کرده‌اند که این اقدامات بر اجرای برجام اثرگذار خواهد بود اما «نقض فاحش» این توافق نیست و رسانه‌ها نباید «اضطراب بلاوجه» ایجاد کنند نکته ظریفی مغفول مانده است و آن ایجاد اجماعی جالب توجه در داخل و خارج برای حفظ برجام است. با نگاهی به سیر مراحلی که به برجام منتهی شد شاهد آن هستیم که به دست آمدن این توافق که در برگیرنده راه‌حل‌هایی برای پایان بخشیدن به تحریم‌های اثرگذار و بی سابقه و به موازات آن حفظ خطوط قرمز نظام در صنعت هسته‌ای بود حاصل یک اجماع داخلی و بین‌المللی برای حل و فصل پرونده هسته‌ای بوده است و حالا یکبار دیگر در برابر تندروهایی که در پی اعلام به خط پایان رسیدن برجام هستند شاهد بروز و ظهور این اجماع این بار برای حفظ برجام هستیم.
الف) اجماع داخلی
می توان با گذر از برخی تفاوت‌ها در آن چه مسئولان کشور در واکنش به اقدامات اخیر آمریکا مطرح کرده‌اند نکته‌ای واحد را در مطالب مطرح شده از سوی آنان یافت. از رییس جمهور روحانی تا ظریف و عراقچی و از رییس مجلس تا علی اکبر ولایتی هر کدام در کنار تقبیح و محکوم کردن اقدام آمریکا و تایید اثرگذاری آن بر برجام بر این نکته تاکید داشتند که بر هم زدن برجام و خروج از این توافق به دلیل این نوع اقدامات که اساسا ارتباطی به این توافق ندارد به نوعی «بازی کردن در زمین طرف مقابل» خواهد بود.
ب) اجماع بین المللی
کشورهای اروپایی به همراه روسیه و چین این بار هم پس از اقدام غیرسازنده آمریکایی‌ها نسبت به آن به شدت انتقاد کرده و بر ادامه اجرای تعهدات برجامی از طرف خود و دیگران تاکید داشته اند. این موضوع که در این دوره بر خلاف دوره گذشته که پس از هر مذاکره شاهد اجماعی بر ضد کشورمان بودیم نه تنها شاهد همراهی کشورهای دیگر با آمریکا نیستیم بلکه هر نوع اقدام غیرسازنده آمریکا با نقدو اعتراض طرف‌های دیگر مواجه می‌شود یکی از مهمترین دستاوردهای تیم سیاست خارجی دولت اعتدال است.
ج) اجماع در آمریکا
بر خلاف آن چه در ایران تبلیغ می‌شود در آمریکا هم اجماعی برای حفظ برجام در بین دموکرات‌ها و جمهوری خواهان وجود دارد. با عبور از کلیشه‌های رایج نسبت به ایالات متحده و کمی دقت در مصوبات تحریمی مجلس آمریکا در پسا برجام می‌توان مشاهده کرد که آمریکایی‌ها تمام توان حقوقی و سیاسی خود را به کار می‌بندند که اقداماتشان در بعد از برجام خللی در این توافق ایجاد نکند و به اصطلاح بهانه‌ای به دست ایران برای کنار گذاشتن برجام ندهد. یکی از مهمترین دلایل اختلافات عمیق به وجود آمده بین وزیر امور خارجه آمریکا با دونالد‌ترامپ و تیم نزدیک به او در کاخ سفید نیز به برجام باز می‌گردد.ترامپ و همراهانش به دنبال بر هم زدن توافق هسته‌ای هستند و رکس تیلرسون جمهوری خواه و جمع کثیری از سیاستمداران هم حزبی اش به علاوه دموکرات‌ها در تلاش برای حفظ این توافق.
همانطور که قابل ملاحظه است در سه سطح داخلی، بین المللی و در هیئت حاکمه آمریکا شاهد نوعی اجماع برای حفظ توافق هسته‌ای هستیم اما این توافق جمعی و نانوشته برای حفظ برجام مخالفانی هم دارد. مخالفانی که وجه اشتراکشان تندروی است. چه نامشان «دلواپس» باشد و چه‌ترامپ و تیم نزدیک به او در دولت آمریکا. هر دو به دنبال بر هم زدن برجام و بازگشت به عقب بوده و به نوعی در پی برهم زدن این اجماع جهانی برای حفظ برجامند. از جهاتی می‌توان این همراهی برخی داخلی‌ها با تندروهای آمریکایی را مایه شرمساری دانست اما آن چه اهمیت دارد عدم تاثیر پذیری تصمیم گیران کشور از جوّی است که دلواپسان به واسطه آن که «بلندگوهای بزرگ را به ناحق در اختیار دارند» ایجاد می‌کنند. در روزها و ماه‌های پیش رو تصمیم گیری‌های بزرگی در خصوص توافق هسته‌ای روی میز مسئولان کشور قرار خواهد گرفت که امید است آنان با تدبیر و عقلانیت به مسیری که در آن میانه روی حرف اول را می‌زند و خواست اکثریت مردم هم است ادامه دهند.
الف) اجماع داخلی
می توان با گذر از برخی تفاوت‌ها در آن چه مسئولان کشور در واکنش به اقدامات اخیر آمریکا مطرح کرده‌اند نکته‌ای واحد را در مطالب مطرح شده از سوی آنان یافت. از رییس جمهور روحانی تا ظریف و عراقچی و از رییس مجلس تا علی اکبر ولایتی هر کدام در کنار تقبیح و محکوم کردن اقدام آمریکا و تایید اثرگذاری آن بر برجام بر این نکته تاکید داشتند که بر هم زدن برجام و خروج از این توافق به دلیل این نوع اقدامات که اساسا ارتباطی به این توافق ندارد به نوعی «بازی کردن در زمین طرف مقابل» خواهد بود.
ب) اجماع بین المللی
کشورهای اروپایی به همراه روسیه و چین این بار هم پس از اقدام غیرسازنده آمریکایی‌ها نسبت به آن به شدت انتقاد کرده و بر ادامه اجرای تعهدات برجامی از طرف خود و دیگران تاکید داشته اند. این موضوع که در این دوره بر خلاف دوره گذشته که پس از هر مذاکره شاهد اجماعی بر ضد کشورمان بودیم نه تنها شاهد همراهی کشورهای دیگر با آمریکا نیستیم بلکه هر نوع اقدام غیرسازنده آمریکا با نقدو اعتراض طرف‌های دیگر مواجه می‌شود یکی از مهمترین دستاوردهای تیم سیاست خارجی دولت اعتدال است.
ج) اجماع در آمریکا
بر خلاف آن چه در ایران تبلیغ می‌شود در آمریکا هم اجماعی برای حفظ برجام در بین دموکرات‌ها و جمهوری خواهان وجود دارد. با عبور از کلیشه‌های رایج نسبت به ایالات متحده و کمی دقت در مصوبات تحریمی مجلس آمریکا در پسا برجام می‌توان مشاهده کرد که آمریکایی‌ها تمام توان حقوقی و سیاسی خود را به کار می‌بندند که اقداماتشان در بعد از برجام خللی در این توافق ایجاد نکند و به اصطلاح بهانه‌ای به دست ایران برای کنار گذاشتن برجام ندهد. یکی از مهمترین دلایل اختلافات عمیق به وجود آمده بین وزیر امور خارجه آمریکا با دونالد‌ترامپ و تیم نزدیک به او در کاخ سفید نیز به برجام باز می‌گردد.ترامپ و همراهانش به دنبال بر هم زدن توافق هسته‌ای هستند و رکس تیلرسون جمهوری خواه و جمع کثیری از سیاستمداران هم حزبی اش به علاوه دموکرات‌ها در تلاش برای حفظ این توافق.
همانطور که قابل ملاحظه است در سه سطح داخلی، بین المللی و در هیئت حاکمه آمریکا شاهد نوعی اجماع برای حفظ توافق هسته‌ای هستیم اما این توافق جمعی و نانوشته برای حفظ برجام مخالفانی هم دارد. مخالفانی که وجه اشتراکشان تندروی است. چه نامشان «دلواپس» باشد و چه‌ترامپ و تیم نزدیک به او در دولت آمریکا. هر دو به دنبال بر هم زدن برجام و بازگشت به عقب بوده و به نوعی در پی برهم زدن این اجماع جهانی برای حفظ برجامند. از جهاتی می‌توان این همراهی برخی داخلی‌ها با تندروهای آمریکایی را مایه شرمساری دانست اما آن چه اهمیت دارد عدم تاثیر پذیری تصمیم گیران کشور از جوّی است که دلواپسان به واسطه آن که «بلندگوهای بزرگ را به ناحق در اختیار دارند» ایجاد می‌کنند. در روزها و ماه‌های پیش رو تصمیم گیری‌های بزرگی در خصوص توافق هسته‌ای روی میز مسئولان کشور قرار خواهد گرفت که امید است آنان با تدبیر و عقلانیت به مسیری که در آن میانه روی حرف اول را می‌زند و خواست اکثریت مردم هم است ادامه دهند.
