تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۵/۱۸ ساعت ۱۵:۴۲
کد مطلب : ۱۳۴۸۶۰
نظرات مرتضی حاجی درباره کابینه
فائزه طاهری- روزنامه بهار:
حسن روحانی در حالی که دو هفته برای معرفی وزرای کابینه دوازدهم به مجلس شورای اسلامی فرصت داشت سه روز پس از مراسم تحلیف تکلیف 17 نفر از وزرای پیشنهادی خود را در جلسه روز گذشته مجلس مشخص کرد و به جز یک مسند وزارت به گمانه‌زنی‌ها در ارتباط با دیگر وزرا پایان داد. در لیست معرفی شده از سوی رئیس جمهور، علوی، ظریف، قاضی‌زاده هاشمی، ربیعی، حجتی، آخوندی، زنگنه، سلطانی‌فر و رحمانی فضلی برای دومین دوره به عنوان وزیر معرفی شدند و دیگر وزارت خانه‌ها نیز چهره‌های جدیدی به خود دیدند؛ البته چهره‌هایی تا به اینجا تماما مردانه. با مرتضی حاجی درباره کابینه پیشنهادی روحانی به گفت‌وگو نشستیم، او که از چهره‌های شناخته شده اصلاح طلب است و ریاست ستاد انتخاباتی روحانی در تهران و ریاست ستاد ائتلاف اصلاح‌طلبان در همین شهر را در انتخابات اخیر برعهده داشته، معتقد است اگرچه انتخاب یک وزیر 36 ساله یک قدم به جوانتر شدن هست، اما کافی نیست و می‌گوید حداقل اعضای کابینه کنونی بایدبرای مدیران سطوح بعدی که معاونان وزرا و استانداران هستند، به این موضوع مهم توجه داشته باشند. مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.
***
مطالبه برای کاهش سن کابینه از طرف حامیان و مردم وجود داشت. کابینه‌ای که پیشنهاد شده و علی‌رغم حضور یک وزیر 36 ساله همچنان میانگین سنی بالایی دارد، چه‌اندازه توانسته به این مطالبه پاسخگو باشد؟
میانگین سنی کابینه مناسب است که 40 تا 45 باشد اما انتخاب افراد هم از جهات مختلف دشوار است. رئیس جمهور با بررسی‌هایی که انجام داده به این جمع‌بندی رسیده است. انتخاب یک وزیر 36 ساله یک قدم به جوانتر شدن است اما کافی نیست.
در دولت‌های قبلی شاهد بودیم که این میانگین سنی به مرور افزایش پیدا کرده است. از دولت‌های پنجم و ششم که 40 سال بودند به مرور این میانگین افزایش پیدا کرده تا جایی که در دولت یازدهم بیشترین میانگین را داشتند و عنوان پیرترین دولت را یدک کشیدند. آیا این قضیه ادامه‌دار خواهد بود و نشان می‌دهد که افراد کارآمد همان‌هایی هستند که از ابتدای انقلاب تغییر نکردند؟
در آغاز پیروزی انقلاب اسلامی تعدادی مدیر تصدی امور را بر عهده گرفتند که عمدتا جوان بودند و میانگین سنی 30 و بعضا کمتر داشتند اما مسئولیت‌های سنگین و کارهای بزرگی را بر عهده گرفتند، از استانداری و فرمانداری تا معاونت و وزارت. به دلیل اینکه مدیرانی که در این سمت‌ها حضور داشتند عوامل رژیم شاهنشاهی بودند و باید تغیر می‌کردند. این مدیران که در بدو پیروزی انقلاب وارد کارهای اجرایی شدند، با پست مدیریت در طول سال‌هایی که انقلاب پیش می‌رفت جلو آمدند و همچنان در همان سطوح یا سطوح بالاتر و یا پایین‌تر ادامه مسئولیت دادند. اکنون مدیرانی که در زمان پیروزی انقلاب 30 سال داشتند نزدیک به 70 سال سن دارند و به سال‌های آخر عمر کاری خود رسیدند. بنابراین در آینده میانگین سنی اعضای دولت باید کاهشی باشد. مدیرانی که سابقه مدیریت از ابتدای انقلاب را به همراه دارند از این به بعد کم‌کم از دور خارج می‌شوند و جایشان را نیروهای جوانتر و نسل بعدی می‌دهند. بنابراین اگرچه در این دولت همچنان کاهش سن کابینه را شاهد نبودیم این روند در سال‌های بعد تغییر خواهد کرد. در نهایت باید به سمتی برویم که میانگین سنی دولت‌ها حدودا 40 تا 45 سال باشد و نه بیشتر. البته اعضای کابینه کنونی که به مجلس معرفی شدند و مجلس هم به هر نحوی که صلاح بداند به آنها رای خواهد داد. برای مدیران سطوح بعدی که معاونان وزرا و استانداران و مدیران کل هستند خوب است که اعضای دولت به این موضوع مهم توجه داشته باشند و میدان را برای مدیران جدید و جوانتر باز کنند که برای دوره‌های بعدی دولت امکان حضور نسل جدیدی از نیروها که قاعدتا به‌روز‌تر هم خواهند بود فراهم شود.
جوان‌ترین عضو پیشنهادی کابینه سابقه امنیتی دارد. از جمله هجمه‌‌هایی که به این وزیر می‌شد هم همین است. با وجود این، آذری جهرمی در چند ماه اخیر در برابر دادگستری و قوه قضاییه در خصوص حمایت از شبکه‌های مجازی و جلوگیری از فیلترینگ ایستاده بود. پیشنهاد چنین عضوی با وجود سابقه امنیتی و در کنارش حمایت از شبکه‌های مجازی چه‌اندازه می‌تواند در راستای شعار دسترسی آزاد به اطلاعات و اجازه فعالیت شبکه‌های مجازی که از وعده‌های روحانی بود تاثیر داشته باشد؟
صرف نظر از شناخت از این وزیر پیشنهادی و سابقه امنیتی اطلاعاتی او، باید توجه داشت صرف فعالیت در نهادهای امنیتی سابقه منفی حساب نمی‌شود. بالاخره آنجا هم یک نهاد از نهادهای حاکمیتی جمهوری اسلامی است و اشتغال داشتن در این نهاد سابقه‌ای منفی نیست، مگر اینکه آنجا خلافی مرتکب شده باشد. بالاخره این وزیر امتیاز جوانی را دارد و امیدوارم این امتیاز کمکش کند. این سازمان حساس‌ترین وظایف را بر عهده دارد و قاعدتا باید فضای مجازی را فضای متناسب‌تری برای اظهارنظر‌های مردم در خصوص مسائل کشور کرده و بین مردم ایجاد گفت‌وگو کند، که امیدواریم در انجام این کار موفق باشد. بنابراین این بحث که او در مسائل امنیتی بوده است، منفی محسوب نمی‌شود و نباید تنها به آن نگاه کرد، بلکه باید به کارکردهای شخصی او در مسئولیت‌هایی که در سازمان‌های مختلف داشته نگاه کرد که به نظر می‌رسد او در حوزه ارتباطات عملکرد خوبی داشته است.
از وزرایی که انتقادات زیادی را از طرف منتقدان اصلاح‌طلب به خود جلب کرد، رحمانی فضلی بود اما رئیس‌جمهور باز هم او را معرفی کرده است. با توجه به فعالیت‌هایی که او داشته و انتقاداتی که از برگزاری انتخابات و یا گماشتن استانداران ناهمسو با دولت به فعالیت‌های او وارد بود، آیا فراکسیون امید برای بار دوم به این وزیر پیشنهادی رای اعتماد می‌دهد؟
قاعدتا باید گفت‌وگویی صورت گرفته و بررسی‌هایی انجام شود که او در گذشته چه کرده و درآینده چه می‌خواهد بکند. البته اگر چهره جدید و مناسب‌تری برای این وزارتخانه انتخاب می‌شد، بیشتر مورد استقبال قرار می‌گرفت. اما حتما روحانی این ملاحظات را هم مد نظر داشته و در محدوده‌ای که می‌توانسته تصمیم بگیرد، این فرد را مناسب تشخیص داده است.
این انتخاب چه‌اندازه از مطالبات 24 میلیونی و مجلس را برآورده می‌کند؟
اگر مطالبات اصلاح‌طلبان مد نظر باشد، با برآوردی که وجود دارد، به نظر نمی‌رسد قدم خیلی مهمی در جهت این خواسته برداشته شده باشد. اما در نهایت مجلس است که باید در بررسی برنامه‌های او به نتیجه برسد.
در صورتی که در گمانه زنی‌ها گفته می‌شد خاکی صدیق به عنوان وزیر علوم معرفی شود، در نهایت کابینه پیشنهادی با 17 وزیر و معرفی نشدن وزیر علوم به مجلس رسید. ما وزیر زن در کابینه پیشنهادی نداریم و این موضوع از مطالبات از رئیس جمهور بود. با توجه به شایستگی‌های زنان، آیا وزیر علوم می‌تواند از بین زنان انتخاب شود و با توجه به درخواست‌های مکرری که برای استفاده از یک وزیر زن وجود داشت، آیا می‌توان امیدوار به معرفی یک وزیر زن بود؟
این‌طور نیست که بگوییم برای تصدی مدیریت و وزارت در کشور قحط‌النسا است. قطعا زنانی هستند که قادر باشند وزارتخانه‌های مختلفی را اداره کنند. اما اینکه چرا رئیس‌جمهور وزیر زن انتخاب نکرده حتما او دلایلش را توضیح خواهد داد. همچنین مناسب است که در وزارت علوم یک زن منصوب شود و یکی از زنان واجد شرایط بخواهد این وزارتخانه را اداره کند. حتی شاید در این وزارتخانه شرایط برای وزارت بانوان مناسب‌تر هم باشد.
پیش از اینکه اسامی وزرا مطرح شود، پروانه سلحشوری که رئیس فراکسیون زنان مجلس است از رایزنی برای انتخاب یک وزیر سخن گفته بودند. این عدم انتخاب می‌تواند از طرف فراکسیون زنان واکنشی داشته باشد؟
نمی‌توان خیلی درباره انتخاب وزیر زن خوش‌بین بود.
معرفی وزرای کابینه مصادف با روز خبرنگار اتفاق افتاد. از وعده‌های روحانی حمایت صنفی از رسانه‌ها و حقوق صنفی روزنامه‌نگاران بود. اما این وعده آنطور که باید از طرف وزیر کار پیگیری نشد و در نهایت به سرانجام نرسید. این موضوع اکنون که دور دوم ریاست جمهوری روحانی است و او همچنان به این مساله اشاره دارد، با معرفی شدن دوباره ربیعی تغییری خواهد کرد؟
ربیعی خودش سابقه کار مطبوعاتی دارد و با مسائل حرفه خبرنگاری و روزنامه‌نگاری بیگانه نیست. بعید است که او نظر مثبتی درباره فراهم کردن شرایط مثبت نداشته باشد. شاید در این زمینه محدودیت‌های قانونی وجود دارد که البته باید تلاش کرد این محدودیت‌ها رفع شود و بستر قانونی آن را فراهم کند، زیرا نظر شخص ایشان با توجه به سابقه‌ای که دارد به این حوزه مثبت است.
در نهایت با توجه به این وزرای پیشنهادی، ارزیابی شما از واکنش فراکسیون‌های امید، ولایی و مستقلین چیست و چه‌اندازه می‌توان به همگرایی آنها برای رای اعتماد امیدوار بود؟
به نظر نمی‌رسد که موج منفی علیه این کابینه وجود داشته باشد.
به عقیده شما وزرای پیشنهادی رئیس جمهور چه‌اندازه می‌توانند پاسخگوی مطالبات رای دهندگانشان باشند؟
قاعدتا این کابینه به مطالبات مردم پایبند است، البته این میزان پایبندی نسبی است. در مجموع با همه محدودیت‌ها روحانی توانسته این لیست را فراهم کند و باید از آنها حمایت کرد تا دولت زودتر مستقر شود و اقداماتی که باید انجام دهد را شروع کند.
حسن روحانی در حالی که دو هفته برای معرفی وزرای کابینه دوازدهم به مجلس شورای اسلامی فرصت داشت سه روز پس از مراسم تحلیف تکلیف 17 نفر از وزرای پیشنهادی خود را در جلسه روز گذشته مجلس مشخص کرد و به جز یک مسند وزارت به گمانه‌زنی‌ها در ارتباط با دیگر وزرا پایان داد. در لیست معرفی شده از سوی رئیس جمهور، علوی، ظریف، قاضی‌زاده هاشمی، ربیعی، حجتی، آخوندی، زنگنه، سلطانی‌فر و رحمانی فضلی برای دومین دوره به عنوان وزیر معرفی شدند و دیگر وزارت خانه‌ها نیز چهره‌های جدیدی به خود دیدند؛ البته چهره‌هایی تا به اینجا تماما مردانه. با مرتضی حاجی درباره کابینه پیشنهادی روحانی به گفت‌وگو نشستیم، او که از چهره‌های شناخته شده اصلاح طلب است و ریاست ستاد انتخاباتی روحانی در تهران و ریاست ستاد ائتلاف اصلاح‌طلبان در همین شهر را در انتخابات اخیر برعهده داشته، معتقد است اگرچه انتخاب یک وزیر 36 ساله یک قدم به جوانتر شدن هست، اما کافی نیست و می‌گوید حداقل اعضای کابینه کنونی بایدبرای مدیران سطوح بعدی که معاونان وزرا و استانداران هستند، به این موضوع مهم توجه داشته باشند. مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.
***
مطالبه برای کاهش سن کابینه از طرف حامیان و مردم وجود داشت. کابینه‌ای که پیشنهاد شده و علی‌رغم حضور یک وزیر 36 ساله همچنان میانگین سنی بالایی دارد، چه‌اندازه توانسته به این مطالبه پاسخگو باشد؟
میانگین سنی کابینه مناسب است که 40 تا 45 باشد اما انتخاب افراد هم از جهات مختلف دشوار است. رئیس جمهور با بررسی‌هایی که انجام داده به این جمع‌بندی رسیده است. انتخاب یک وزیر 36 ساله یک قدم به جوانتر شدن است اما کافی نیست.
در دولت‌های قبلی شاهد بودیم که این میانگین سنی به مرور افزایش پیدا کرده است. از دولت‌های پنجم و ششم که 40 سال بودند به مرور این میانگین افزایش پیدا کرده تا جایی که در دولت یازدهم بیشترین میانگین را داشتند و عنوان پیرترین دولت را یدک کشیدند. آیا این قضیه ادامه‌دار خواهد بود و نشان می‌دهد که افراد کارآمد همان‌هایی هستند که از ابتدای انقلاب تغییر نکردند؟
در آغاز پیروزی انقلاب اسلامی تعدادی مدیر تصدی امور را بر عهده گرفتند که عمدتا جوان بودند و میانگین سنی 30 و بعضا کمتر داشتند اما مسئولیت‌های سنگین و کارهای بزرگی را بر عهده گرفتند، از استانداری و فرمانداری تا معاونت و وزارت. به دلیل اینکه مدیرانی که در این سمت‌ها حضور داشتند عوامل رژیم شاهنشاهی بودند و باید تغیر می‌کردند. این مدیران که در بدو پیروزی انقلاب وارد کارهای اجرایی شدند، با پست مدیریت در طول سال‌هایی که انقلاب پیش می‌رفت جلو آمدند و همچنان در همان سطوح یا سطوح بالاتر و یا پایین‌تر ادامه مسئولیت دادند. اکنون مدیرانی که در زمان پیروزی انقلاب 30 سال داشتند نزدیک به 70 سال سن دارند و به سال‌های آخر عمر کاری خود رسیدند. بنابراین در آینده میانگین سنی اعضای دولت باید کاهشی باشد. مدیرانی که سابقه مدیریت از ابتدای انقلاب را به همراه دارند از این به بعد کم‌کم از دور خارج می‌شوند و جایشان را نیروهای جوانتر و نسل بعدی می‌دهند. بنابراین اگرچه در این دولت همچنان کاهش سن کابینه را شاهد نبودیم این روند در سال‌های بعد تغییر خواهد کرد. در نهایت باید به سمتی برویم که میانگین سنی دولت‌ها حدودا 40 تا 45 سال باشد و نه بیشتر. البته اعضای کابینه کنونی که به مجلس معرفی شدند و مجلس هم به هر نحوی که صلاح بداند به آنها رای خواهد داد. برای مدیران سطوح بعدی که معاونان وزرا و استانداران و مدیران کل هستند خوب است که اعضای دولت به این موضوع مهم توجه داشته باشند و میدان را برای مدیران جدید و جوانتر باز کنند که برای دوره‌های بعدی دولت امکان حضور نسل جدیدی از نیروها که قاعدتا به‌روز‌تر هم خواهند بود فراهم شود.
جوان‌ترین عضو پیشنهادی کابینه سابقه امنیتی دارد. از جمله هجمه‌‌هایی که به این وزیر می‌شد هم همین است. با وجود این، آذری جهرمی در چند ماه اخیر در برابر دادگستری و قوه قضاییه در خصوص حمایت از شبکه‌های مجازی و جلوگیری از فیلترینگ ایستاده بود. پیشنهاد چنین عضوی با وجود سابقه امنیتی و در کنارش حمایت از شبکه‌های مجازی چه‌اندازه می‌تواند در راستای شعار دسترسی آزاد به اطلاعات و اجازه فعالیت شبکه‌های مجازی که از وعده‌های روحانی بود تاثیر داشته باشد؟
صرف نظر از شناخت از این وزیر پیشنهادی و سابقه امنیتی اطلاعاتی او، باید توجه داشت صرف فعالیت در نهادهای امنیتی سابقه منفی حساب نمی‌شود. بالاخره آنجا هم یک نهاد از نهادهای حاکمیتی جمهوری اسلامی است و اشتغال داشتن در این نهاد سابقه‌ای منفی نیست، مگر اینکه آنجا خلافی مرتکب شده باشد. بالاخره این وزیر امتیاز جوانی را دارد و امیدوارم این امتیاز کمکش کند. این سازمان حساس‌ترین وظایف را بر عهده دارد و قاعدتا باید فضای مجازی را فضای متناسب‌تری برای اظهارنظر‌های مردم در خصوص مسائل کشور کرده و بین مردم ایجاد گفت‌وگو کند، که امیدواریم در انجام این کار موفق باشد. بنابراین این بحث که او در مسائل امنیتی بوده است، منفی محسوب نمی‌شود و نباید تنها به آن نگاه کرد، بلکه باید به کارکردهای شخصی او در مسئولیت‌هایی که در سازمان‌های مختلف داشته نگاه کرد که به نظر می‌رسد او در حوزه ارتباطات عملکرد خوبی داشته است.
از وزرایی که انتقادات زیادی را از طرف منتقدان اصلاح‌طلب به خود جلب کرد، رحمانی فضلی بود اما رئیس‌جمهور باز هم او را معرفی کرده است. با توجه به فعالیت‌هایی که او داشته و انتقاداتی که از برگزاری انتخابات و یا گماشتن استانداران ناهمسو با دولت به فعالیت‌های او وارد بود، آیا فراکسیون امید برای بار دوم به این وزیر پیشنهادی رای اعتماد می‌دهد؟
قاعدتا باید گفت‌وگویی صورت گرفته و بررسی‌هایی انجام شود که او در گذشته چه کرده و درآینده چه می‌خواهد بکند. البته اگر چهره جدید و مناسب‌تری برای این وزارتخانه انتخاب می‌شد، بیشتر مورد استقبال قرار می‌گرفت. اما حتما روحانی این ملاحظات را هم مد نظر داشته و در محدوده‌ای که می‌توانسته تصمیم بگیرد، این فرد را مناسب تشخیص داده است.
این انتخاب چه‌اندازه از مطالبات 24 میلیونی و مجلس را برآورده می‌کند؟
اگر مطالبات اصلاح‌طلبان مد نظر باشد، با برآوردی که وجود دارد، به نظر نمی‌رسد قدم خیلی مهمی در جهت این خواسته برداشته شده باشد. اما در نهایت مجلس است که باید در بررسی برنامه‌های او به نتیجه برسد.
در صورتی که در گمانه زنی‌ها گفته می‌شد خاکی صدیق به عنوان وزیر علوم معرفی شود، در نهایت کابینه پیشنهادی با 17 وزیر و معرفی نشدن وزیر علوم به مجلس رسید. ما وزیر زن در کابینه پیشنهادی نداریم و این موضوع از مطالبات از رئیس جمهور بود. با توجه به شایستگی‌های زنان، آیا وزیر علوم می‌تواند از بین زنان انتخاب شود و با توجه به درخواست‌های مکرری که برای استفاده از یک وزیر زن وجود داشت، آیا می‌توان امیدوار به معرفی یک وزیر زن بود؟
این‌طور نیست که بگوییم برای تصدی مدیریت و وزارت در کشور قحط‌النسا است. قطعا زنانی هستند که قادر باشند وزارتخانه‌های مختلفی را اداره کنند. اما اینکه چرا رئیس‌جمهور وزیر زن انتخاب نکرده حتما او دلایلش را توضیح خواهد داد. همچنین مناسب است که در وزارت علوم یک زن منصوب شود و یکی از زنان واجد شرایط بخواهد این وزارتخانه را اداره کند. حتی شاید در این وزارتخانه شرایط برای وزارت بانوان مناسب‌تر هم باشد.
پیش از اینکه اسامی وزرا مطرح شود، پروانه سلحشوری که رئیس فراکسیون زنان مجلس است از رایزنی برای انتخاب یک وزیر سخن گفته بودند. این عدم انتخاب می‌تواند از طرف فراکسیون زنان واکنشی داشته باشد؟
نمی‌توان خیلی درباره انتخاب وزیر زن خوش‌بین بود.
معرفی وزرای کابینه مصادف با روز خبرنگار اتفاق افتاد. از وعده‌های روحانی حمایت صنفی از رسانه‌ها و حقوق صنفی روزنامه‌نگاران بود. اما این وعده آنطور که باید از طرف وزیر کار پیگیری نشد و در نهایت به سرانجام نرسید. این موضوع اکنون که دور دوم ریاست جمهوری روحانی است و او همچنان به این مساله اشاره دارد، با معرفی شدن دوباره ربیعی تغییری خواهد کرد؟
ربیعی خودش سابقه کار مطبوعاتی دارد و با مسائل حرفه خبرنگاری و روزنامه‌نگاری بیگانه نیست. بعید است که او نظر مثبتی درباره فراهم کردن شرایط مثبت نداشته باشد. شاید در این زمینه محدودیت‌های قانونی وجود دارد که البته باید تلاش کرد این محدودیت‌ها رفع شود و بستر قانونی آن را فراهم کند، زیرا نظر شخص ایشان با توجه به سابقه‌ای که دارد به این حوزه مثبت است.
در نهایت با توجه به این وزرای پیشنهادی، ارزیابی شما از واکنش فراکسیون‌های امید، ولایی و مستقلین چیست و چه‌اندازه می‌توان به همگرایی آنها برای رای اعتماد امیدوار بود؟
به نظر نمی‌رسد که موج منفی علیه این کابینه وجود داشته باشد.
به عقیده شما وزرای پیشنهادی رئیس جمهور چه‌اندازه می‌توانند پاسخگوی مطالبات رای دهندگانشان باشند؟
قاعدتا این کابینه به مطالبات مردم پایبند است، البته این میزان پایبندی نسبی است. در مجموع با همه محدودیت‌ها روحانی توانسته این لیست را فراهم کند و باید از آنها حمایت کرد تا دولت زودتر مستقر شود و اقداماتی که باید انجام دهد را شروع کند.
