به روز شده در ۱۴۰۲/۱۲/۲۹ - ۱۱:۰۰
 
۱
تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۵/۲۳ ساعت ۱۱:۳۴
کد مطلب : ۱۳۵۰۹۰
عیسی کلانتری، مسئول جدید محیط زیست ایران

مرد معترض رئیس شد

می‌گل هشترودی-روزنامه بهار
با انتصاب معصومه ابتکار که این روزها لقب بانوی سبز به او داده‌اند به عنوان معاون رئیس جمهور در حوزه زنان و خانواده پیدا است که محیط زیست بدون سکان دار باقی نخواهد ماند، ابتکار با داشتن کارنامه قابل قبول پس از خداحافظی با پست معاونت محیط زیست، باعث شد بسیاری از فعالان و کارشناسان محیط‌زیست به خداحافظی ابتکار با سازمان محیط زیست اعتراض کنند و دلیل اصلی این گونه اعتراض‌ها  نبود گزینه بهتر از بانوی سبز در سازمان محیط زیست بود. گزینه‌های پیشنهادی برای ریاست سازمان پس از ابتکار، محمد فاضلی و عیسی کلانتری بود که در این بین صبح روز گذشته خبر رسید عیسی کلانتری به عنوان سکان دار پست معاونت رئیس جمهور در حوزه محیط زیست انتخاب شد.
***
عیسی کلانتری کیست؟
متولد ۱۳۳۱ در مرند است، او سال ۱۳۵۴ لیسانس زراعت-اصلاح نباتات را از دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه کسب کرده و پس از آن  فوق لیسانس فیزیولوژی زراعی از دانشگاه نبراسکا آمریکا و دکتری فیزیولوژی و بیوشیمی محصولات زراعی از دانشگاه ایالتی آیوا آمریکا را کسب کرده است. کلانتری که سابقه ۹ سال وزارت کشاورزی را در کارنامه دارد، در ۴سال گذشته یکی از چهره‌های زیست محیطی دولت یازدهم بوده است. او پس از نخستین مصوبه دولت در مرداد ۹۲ که به احیای دریاچه ارومیه اختصاص داشت، همراه با معصومه ابتکار دبیر ستاد احیا دریاچه ارومیه شد. روند احیای دریاچه ارومیه تا پایان سال آبی ۹۴-۹۵ آنقدر چشمگیر بود که زمزمه هایی برای همین برنامه ریزی جهت احیای دیگر تالاب‌های روبه مرگ ایران شنیده می‌شود. هرچند که برخی مشکلات مالی موجب شده برنامه احیا در سال آبی جدید «۹۵-۹۶» عقب بیفتد، اما ستاد احیا دریاچه ارومیه توانست در سال‌های گذشته روند تخریب دریاچه را متوقف کند و با اقدامات مختلف،‌تراز آبی دریاچه را بالا بیاورد.برخی اعضای «کارگزاران» او را به‌عنوان «پدر کشاورزی ایران» معرفی می‌کنند،  او وزیر کشاورزی در دولتهای اول و دوم اکبر هاشمی رفسنجانی بوده که به دلیل ادغام دو وزارتخانه کشاورزی و جهاد سازندگی کار وزارت را رها کرد و از سال ۱۳۸۱ با تشکیل خانه کشاورز به عنوان یک تشکل سیاسی بخش کشاورزی، دبیر کل آن شده و تا کنون در این سمت فعالیت کرده است.

نامه جمعی از کنشگران محیط زیست به رئیس جمهور
همین چند روز پیش بود که جمعی از دانشگاهیان، پژوهشگران و کنشگران محیط زیست در نامه‌ای خطاب به دکتر روحانی با انتقاد از عملکرد ضعیف سازمان حفاظت از محیط زیست در دولت یازدهم، خواهان تقویت مدیریت سازمان حفاظت از محیط زیست در دولت دوازدهم شدند. در این نامه که توسط اتحادیه انجمن‌های علوم کشاورزی تهیه شده و به امضای جمع کثیری از متخصصین محیط زیست، زیست شناسی، کشاورزی، مدیریت و تنوع زیستی رسیده است،  با اشاره به اهمیت مساله حفاظت از محیط زیست به عنوان یک موضوع فراجناحی، عیسی کلانتری به عنوان گزینه پیشنهادی برای تصدی پست ریاست سازمان حفاظت از محیط زیست معرفی شده است.
 در ادامه بخشی از مهم‌ترین اظهار نظر‌های او را در چند سال اخیر در باره مشکلات محیط زیستی خواهیم خواند تا بیش‌تر با دیدگاه‌های او در این حوزه آشنا شویم.

 متهم اصلی تخریب محیط زیست تصمیم گیران این کشور هستند
او در اسفند ماه سال گذشته گفته بود: متهم اصلی تخریب محیط زیست و آن چیزی که به عنوان ریزگرد مردم ایران را درگیر خود کرده، تصمیم گیران این کشور هستند و مردم حداقل دخالت را در این زمینه داشته‌اند. برنامه ششم توسعه، هرچند که اجرایی نمی‌شود اما به فرض اگر اجرایی شود ۴۸ میلیارد آب اضافی نیاز دارد و چیزی از آب برای نسل آینده باقی نخواهد ماند و مردم و محیط زیست تبعات آن را خواهند دید.  این بازی تعامل بین المللی به هیچ وجه با تعارف در جلسه و نوشتن مصوبات روی کاغذ حل نمی‌شود. ما در پایش نیاز به سرمایه گذاری داریم. در زمینه اطلاع رسانی نیاز به برنامه ریزی دقیق داریم تا در آموزش از سطح ابتدایی انجام شود. ما هنوز در زمینه پاسخگویی مسئولان با مشکل مواجهیم. تا‌کنون مسئولی در رابطه با کارها و اقدامات نا مناسب در زمینه محیط زیست عذرخواهی نکرده است. جامعه علمی ما ایراد دارد. این یک واقعیت است که همه مدیران دست پرورده جامعه علمی هستند. جامعه علمی مستقل از مشکلات کشور حرکت می‌کند. دستگاه‌های مختلف نیز با جامعه دانشگاهی فاصله زیاد دارند.

کلانتری با انتقاد از ناهماهنگی دستگاه‌ها و جامعه علمی کشور گفت: امروز که ما به دنبال تغییر اقلیم هستیم صنعت کشور چه کمکی کرده است؟ همچنان همان بنزین ۱۵ سال پیش دارد توسط خودروها دود می‌شود و همان خودروهای گذشته به خیابان‌ها وارد می‌شوند. در عمل هیچ اتفاقی نمی‌افتد یا اهداف ایران با دنیای جدید مطابقت ندارد. مقصر اصلی تصمیمی گیران هستند و هیچ کدام از مدیران از بالا تا پایین تصمیمی برای تغییر و اصلاح نمی‌گیرند و تا به آنها فشار می‌آید کنار می‌کشند. حاکمیت که شامل دولت و مجلس و دستگاه‌های مختلف است و آنها متهم اصلی هستند. قانون ششم متضاد با محیط زیست است، تبصره‌ها در مجلس به ۱۴۰ تبصره تبدیل شد. تبصره‌هایی که تغییر اقلیم را تشدید می‌کند. محیط زیست کنار گذاشته شد و تولید و رشد در ارجحیت قرار داده شد. این برنامه به دولت تحمیل شده که ارقامی را در برابر دولت قرار دهد که بگویند دولت توان نداشت.

تبدیل 1030 کیلومتر از دریاچه ارومیه به پارک حیات وحش
عیسی کلانتری با تشریح آخرین وضعیت دریاچه ارومیه گفت: در حال حاضر‌تراز اکولوژیک دریاچه ارومیه 1270. 95 سانتی متر است که 7 سانتی متر از برنامه پیش بینی شده بیشتر بوده ولی نسبت به مدت مشابه سال گذشته 11 سانتی متر کاهش پیدا کرده است. بارندگی‌ها نسبت به سال گذشته 21 درصد کاهش داشته که در صورت افزایش بارش‌ها در فصل بهار، وضعیت دریاچه نیز بهبود خواهد داشت. وضعیت موجود نشان می‌دهد دریاچه بر خلاف ادعای برخی که بدون اطلاعات کافی قضاوت می‌کردند صددرصد احیا خواهد شد. مهار غبار نمک مهمتر از خود احیای دریاچه ارومیه است. غبارها سلامت انسان و محیط زیست را به خطر انداختند به طوریکه تا سه سال پیش فعالیت زنبورهای عسل به عت غبارها تا حدود 90 درصد کمتر شده بود ولی خوشبختانه سال گذشته 60 درصد فعالیت داشته است. خوشبختانه 70 درصد غبارهای نمک مهار شده است. آب لازم برای احیای دریاچه ارومیه از حوزه آبریز دریاچه و کانی سیب تامین می‌شود  51 درصد آب از دو رودخانه زرینه رود و سیمینه رود تامین می‌شود. وزارت نیرو برای اولین بار حق آبی زیست محیطی تعریف کرده است، از حدود 11. 800 میلیارد متر مکعب، 2. 6 میلیارد متر مکعب حق آبی دریاچه ارومیه است. آب مورد نیاز برای احیای دریاچه سالانه 3. 1 میلیارد متر مکعب است تا در عرض 10 سال به‌تراز طبیعی اکولوژیک برسد. در حال حاضر عمق آب برای ما مهم نیست و مهار غبار نمک‌ها در اولویت است. ۱۰۳۰ کیلومتر جنوب دریاچه ارومیه امکان احیا وجود ندارد و محیط زیست قرار است آن را به پارک حیات وحش تبدیل کند.

میزان آب‌های تجدید پذیر کشور88 میلیارد متر مکعب در سال‌های اخیر
عیسی کلانتری در اردیبهشت سال جاری در جلسه‌ی کارگروه کمیته‌ آب اتاق بازرگانی اصفهان، با بیان اینکه امروز تمام نقاط کشور با بحران آب روبه رو است گفته بود: عبور رودخانه‌ زاینده رود از میان کلانشهر اصفهان و خشک شدن آن سبب شده تا بحران آب در این استان بیشتر از استان‌های دیگر کشور به چشم بیاید. میزان آب‌های تجدید پذیر کشور از 132 میلیارد متر مکعب در سال 1344 به 88 میلیارد متر مکعب در سال‌های اخیر رسیده است، زمانی در پر قو خوابیده بودیم و گمان می‌کردیم که منابع آبی زیادی داریم اما اکنون آب‌های تجدید پذیر ما به 88 میلیارد مترمکعب رسیده که بر اساس عرف بین المللی تنها 40 درصد از این آب را می‌توانیم استفاده کنیم. اگر 60 درصد آب‌های تجدید پذیر کشور را هم مورد استفاده قرار دهیم سالیانه بیش از 56 میلیارد مکعب آب نخواهیم داشت. فاجعه‌ خشکسالی در همه‌ استان‌های کشور مشهود است، به عنوان مثال در مشهد چاه‌های عمیق و نیمه عمیق خشک شده و ورودی سد دوستی نیز به دلیل فعالیت‌های کشور افغانستان در سال گذشته به صفر رسیده است. مردم اصفهان نیز باید بپذیرند که آبی برای انتقال‌های بین حوضه‌ای به این استان وجود ندارد و بر این اساس، امکان توسعه‌ کشاورزی و کشت محصولات آب بر نیز در استان اصفهان نیز از بین رفته است.

چکیده‌ای از دیگر اظهارات محیط زیستی عیسی کلانتری
کشور بدون توسعه نمی‌تواند محیط زیست را حفظ کند همان طور که نمی‌خواهیم محیط زیست قربانی توسعه شود.محیط زیست از حالت شکار بانی بیرون بیاید. اگر محیط زیست مترو محرک باشد توسعه نیز وجود خواهد داشت. فقر و بیکار دشمن اول محیط زیست است.کشور ما دچار افراط و تفریط است. نیروگاهی در دامغان ۴ سال است می‌خواهد احداث شود و هنوز محیط زیست ارزیابی زیست محیطی آن را انجام نداده، خودشان تحقیقات را انجام می‌دهند. سد شفارود علی رغم نظر محیط زیست احداث شد. یک جا آن‌قدر سخت گیری می‌کنند که آدم بی‌خیال می‌شود.
توسعه به معنی بهبود زندگی مردم است
 اگر به این پاسخ نرسد توسعه نیست. اگر محیط زیست را حفظ کنیم اما انسان فقیر بماند یا انسان زنده بماند و محیط زیست بمیرد توسعه نخواهیم داشت.قانون ششم متضاد با محیط زیست است، تبصره‌ها در مجلس به ۱۴۰ تبصره تبدیل شد. تبصره هایی که تغییر اقلیم را تشدید می‌کند. محیط زیست کنار گذاشته شد و تولید و رشد در ارجحیت قرار داده شد.اگر به تغذیه مردم نگاه کنیم می‌بینیم که ۴ دهک مردم سوء تغذیه دارند. یعنی بسیاری از مردم نمی‌توانند شکم خودشان را سیر کنند. امروزه می‌بینم که کشورهایی که در رتبه اول آلودگی بودند امروز با وارد کردن تکنولوژی آلودگی را کم کرده‌اند اما ما از خود کفایی حرف می‌زنیم. خود کفایی که به خاطر تولید چندرغاز تولید نفت و گوشت ریشه نسل بعد را ریشه کن می‌کند. بالاخره زمانی محیط زیست آرامش پیدا می‌کند که مردم آرامش پیدا کنند.کلانتری اکنون رییس سازمان محیط زیست شده است؛ سازمانی که البته فقط با چالش تالاب‌ها مواجه نیست؛ آلودگی هوای کلانشهرها، زمین‌خواری ها، خشکسالی، طوفان‌های گرد و خاک، سیل و فرسایش خاک مصائب بزرگ محیط زیستی ایران هستند که برای غلبه بر هرکدام برنامه‌های حداقل ۱۰ ساله وجود دارد و یا باید برنامه ریزی شود. هرچند که ایران تعهدات غیرالزام آور بین المللی محیط زیستی هم دارد و باید برای کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای تلاش کند.  کلانتری درحالی سازمان محیط زیست را از معصومه ابتکار تحویل می‌گیرد که با تلاش‌های او، چند لایحه زیست محیطی مهم تصویب یا در آستانه تصویب در مجلس است و همچنین سیاست‌های کلی محیط زیست از سوی رهبر انقلاب ابلاغ شده است.