به روز شده در ۱۴۰۳/۰۱/۱۰ - ۱۰:۳۴
 
۰
تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۱/۰۳ ساعت ۱۵:۰۰
کد مطلب : ۱۴۲۳۵۷

ویژگی‌های نسل دهه هشتاد

احمد صالح صفار
شاید برخی از دهه شصتی ها بعضا خود را نسل سوخته بدانند، البته دهه هفتادی ها هم خود را نسل نو نامیده اند. اما در این میان، دهه هشتادی ها هنوز به تعریف دقیقی از هویت مشترک خود دست نیافته‌اند! آن دسته از اعضای نسل هشتاد که اکنون در سنین ۱۴ تا ۱۶ سالگی هستند را می‌توان تا حدودی به عنوان نقطه تمرکز مطالعات پژوهشی برای شناخت و توصیف «هویت» این نسل نسبتا پرشمار جمعیتی در نظر گرفت. نتایج بسیاری از مطالعات پژوهشی و میدانی درباره این نسل، توصیفات و ویژگی های عجیب، متناقض و نامتعارفی را گزارش می‌دهد. به‌طور مثال، دهه هشتادی ها بیشتر از سایر نوجوانان و جوانان، تمایل به استفاده از لباس های به اصطلاح «پاره و دوخت ناقص» دارند. گرایش بسیار به شنیدن موسیقی های «فرا رپ» غربی و توصیفات دیگری که بیان آن در روزنامه شایسته نیست، از جمله ویژگی‌های نسل دهه هشتاد است.

نسلی که به قول برخی جامعه شناسان جایگزین نسل سوم و یا مدل جدیدتری از آن شده است. تغییرات بین نسلی و برخی از تعارضات میان نسلی پدیده ای طبیعی است که اکثریت جوامع بشری نیز آن را تجربه می کنند اما سوال اصلی اینجاست که این مقدار تفاوت و تعارض بین دهه هشتادی ها با دیگر نسل های نزدیک به آن ها چه علتی دارد ؟ البته آنچه گفته شد قطعا تمام اعضای نسل دهه هشتاد را در بر نمی گیرد و توصیفات مذکور نشانگر «بحران هویتی»است که بخشی از نوجوانان را درگیر خود ساخته است. لذا باید برای آن چاره ای اندیشید. متاسفانه گسترش استفاده از ماده مخدر «گل» و توزیع انواع تصاویر و فیلم های پورنوگرافیک و خشن توسط برخی افراد سودجو میان تعدادی از نوجوانان، منجر به وقوع انواع درگیری نوجوانان با والدین خویش و ایجاد فاصله و تفاوت بیشتر میان نسل ایشان و خانواده ها شده است.

در این رابطه اخیرا برخی از پژوهشگران به وجود نوعی «آنارشیسم پنهان» میان دهه هشتادی ها که روز به روز نیز بر نافرمانی آنها افزوده می شود، اشاره دارند که به زعم آنها امروز به تقابل این نسل با خانواده ها محدود شده و در فردایی نزدیک به مقابله ای آشفته، خشن و بی هدف با جامعه مدنی و دولت منجر خواهد شد. البته می توان گرایشات آنارشیستی مذکور را محصول و پدیده ی ورود نامتوازن و غیر اصولی فرهنگ پسا مدرن به داخل کشورمان و عدم انطباق آن با فرهنگ بومی و ایرانی - اسلامی دانست اما حال با این بحران هویت ناقص و آشفته برخی از نوجوانان دهه هشتادی چه باید کرد ؟

بدون شک امروز دیگر کاربرد نظریات کنترل و برخورد شدید با نوجوانان به کج کارکرد بدل گشته است و نمی توان نتیجه مطلوبی را از آن حاصل نمود. نظریه اعطای آزادی های بی حد و مرز (اما طبق قانون و عرف اجتماعی) نیز که امروز در تعدادی از جوامع مدرن بکار گرفته می شود، گفته شده که حداقل در جامعه ما نتایج منفی بسیاری را به بار آورده و بر آشفتگی هویتی هرچه بیشتر این نسل و طرد اجتماعی ایشان از جامعه و خانواده خواهد افزود. برای رفع این مشکل می توان از برخی نظریات بومی، آزمون شده و نتیجه بخش در حوزه جامعه شناسی کاربردی و اخلاقی و برخی از رویکردهای تربیتی و دستورالعمل های فرهنگی (مطابق با عرف جامعه و قوانین موجود) بهره گیری نمود.

به بیانی دیگر می توان با کاربست رویکردهای مربوط به سیاست «شمول و ادغام اجتماعی» و واگذاری برخی از مسئولیت های اجتماعی به نوجوانان ( بویژه در مدرسه و نهادهای محلی ) به کنترل هدفمند و اثربخش ورود جریانات ضد فرهنگی به جامعه و جلوگیری از شیوع منفی و گسترده افکار منفی و ضد اجتماعی آن در میان نسل های هفتاد و هشتاد اقدام نمود. بی گمان طرح احتمال نزدیکی هویت نوجوانان در آینده به فرهنگ آنارشیستی نیازمند انبوهی از مطالعات پژوهشی بنیادین و اصولی است اما هویت پست مدرنیستی بسیاری از نسل دهه هشتاد قابل انکار نیست.

در نتیجه آنچه می تواند امروزه به بحران فرهنگی و هویتی نوجوانان پایان بخشیده و یا حداقل تاحدودی آن را تحت کنترل خویش قرار داده و کاهش نماید، استقرار نظام سیاست‌گذاری اجتماعی جوانان و نوجوانان در بطن دولت و جامعه است تا بتوان با استفاده از راهکارهای تخصصی آن، اعضای نسل جدید را مقید و متعهد به اصول اخلاقی، فرهنگی و اجتماعی نمود. هرچند امروز جامعه ما در محاصره انواع و اقسام «ایسم» های نوظهور است که هرکدام برای غلبه بر اگزیوم ذهنی نوجوانان ایرانی، در جست و جوی راهی مخفی و یا آشکار هستند که باید تدبیری راهبردی برای آن در نظر گرفت.
مرجع : روزنامه بهار