کشاورزی در مریخ بهتر است یا ماه؟

در صورت تحقق ساخت کلونی‌های انسانی بر سطح سیاره سرخ، نجات ساکنان آینده مریخ به وجود منابع تولید اکسیژن و غذای تازه وابسته خواهد بود. به گفته محققان، رشد گیاهان در محیط خشن مریخ بصورت هیدورپونیک (کشت بدون خاک) و آئروپونیک (هواکشت) خواهد بود. محققان سه موسسه تحقیقاتی در هلند امکان رشد و پرورش مستقیم گیاهان در خاک شبیه‌سازی شده مریخ و ماه را مورد مطالعه قرار دادند؛ در این مطالعه گونه‌های مختلف گیاهی مورد آزمایش قرار گرفت.

دانه‌ها در دو نوع از خاک زمین با ویژگی‌هایی مشابه خاک ماه و مریخ کاشته شدند و در طی 50 روز، وضعیت جوانه زدن دانه‌ها، رشد گل‌ها و برگ‌ها و زنده ماندن تا پایان مدت در نظر گرفته شده بررسی شد. نتایج نشان می‌دهد، در خاک مصنوعی مریخ امکان رشد بهتر گیاهان وجود دارد که در برخی موارد این شرایط حتی بهتر از شرایط خاک زمین است! برعکس خاک شبیه‌سازی شده ماه چندان برای رشد گیاهان مناسب نیست. هردو خاک شبیه‌سازی شده حاوی عناصر سنگین بودند؛ خاک مصنوعی ماه از لحاظ مواد مغذی ضعیف و اسیدیته (pH) آن بالاتر از خاک مریخ بود، اما هیچکدام برای رشد گیاه سمی نبودند.

محققان تأکید می‌کنند که امکان رشد گیاهان در هر نقطه از مریخ یا ماه وجود ندارد و کشت گیاهان باید صرفا در یک محیط با کنترل دمایی – با شرایط دمایی نزدیک به زمین – انجام شود؛ دمای مریخ بین منفی 132 تا 26 درجه سانتیگراد متغیر است، چون این سیاره جو بسیار ضعیفی دارد. همچنین ساکنان آینده مریخ باید برای کشاورزی به نیتروژن طبیعی نیاز دارند که یک ترکیب مهم برای رشد گیاه محسوب می‌شود و این ترکیب باید به خاک افزوده شود.

البته مشخص نیست که خاک واقعی مریخ یا ماه از شرایط لازم برای رشد گیاه برخوردار باشد. ناسا قصد دارد با اجرای پروژه احداث باغ فضایی، شرایط کشت گیاهان برای ساکنان آینده مریخ را فراهم کند؛ پروژه Mars Plant Experiment شامل بررسی امکان رشد گل‌هایی از گونه آرابیدوپسیس (Arabidopsis) در سیاره سرخ است. گیاهان گلدار بطور مستقیم در خاک مریخ کاشته نمی‌شوند تا اکوسیستم احتمالی این سیاره دست نخورده باقی بماند؛ در پروژه MPX از یک ماهواره کیوب‌ست (CubeSat) استفاده می‌شود که به قسمت خارجی بدنه مریخ‌نورد 2020 ناسا متصل شده و جعبه حاوی هوا و 200 دانه گیاه آرابیدوپسیس است.