به روز شده در ۱۴۰۳/۰۱/۱۰ - ۱۸:۵۲
 
۱
تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۰۶/۲۶ ساعت ۱۳:۲۰
کد مطلب : ۵۵۰۸۵

مذاکرات ایران و1+5 در تابستان داغ نیویورک

گروه سیاسی: گردهمایی قریب به اکثریت کشورهای جهان برای نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل فرصتی فراهم کرده تا ایران یک بار دیگر دور تازه ای از رایزنی های دیپلماتیک را آغاز کند.
مذاکرات ایران و1+5 در تابستان داغ نیویورک
فرصتی که در کنار دیدارها و رایزنی های دوجانبه و چندجانبه مقامات ارشد کشورمان با همتایان خارجی خود، رایزنی های هسته ای ایران و شش کشور 1+5 را هم در بر می گیرد تا زمینه دستیابی به یک توافقنامه تاریخی فراهم شود. دومین فرصت دولتمردان دولت یازدهم در نیویورک در حالی است که دیپلماسی اعتدال ایران طی یک سال گذشته در کانون تحولات جهان قرار داشته است.

تهران سال گذشته در پی تنظیم نوع جدیدی از مناسبات خارجی خود حضوری متفاوت را در صحن عمومی و لابی های سازمان ملل تجربه کرد. رئیس جمهوری با بهره گیری از سه فرصت سخنرانی در جمع سران عمده کشورهای جهان، با تشریح مواضع و رویکرد های تازه سیاست خارجی دولت جدید ایران، چهره تازه ای از کشورمان را در عرصه بین الملل ترسیم کرد.

بر همین مبنا چهره ها و مقامات دولت های مختلف جهان از مقام اول سیاست خارجی اروپا تا رئیس جمهوری فرانسه و سران آلمان و انگلیس که زمانی بر سر «انزوای ایران» ائتلاف کرده بودند در دیدارهای جداگانه با روحانی و ظریف قرار همکاری بستند. این در حالی است که پیش از آن حضور نمایندگان ایران در صحن عمومی سازمان ملل با بایکوت مقامات بلندپایه غربی رو به رو می شد اما دولت روحانی با گفتمان اعتدال در عرصه دیپلماسی، به «طرح صندلی های خالی» سازمان ملل پایان داد و باعث شد تا همان گروه از سیاستمداران داوطلبانه امضای خویش را پای طرح رئیس جمهوری ایران (موسوم به جهان عاری از خشونت و افراط) بگذارند.

روحانی و همراهانش سال گذشته در جریان دیپلماسی فشرده نیویورک و دیدار با چهره ها و مقامات مختلف غربی تلاش کردند تا نگرانی بازیگران عرصه بین الملل را به فراخور سه اصل «عزت، مصلحت و حکمت» برمبنای الگوی برد- برد برطرف سازند. حضور پررنگ سال گذشته ایران در نیویورک البته با حاشیه هایی پررنگ تر از متن هم همراه بود. تماس تلفنی باراک اوباما با حسن روحانی در آخرین ساعات حضور وی در نیویورک اتفاق مهم دیگری در عرصه دیپلماسی بود که طی آن دو رئیس جمهوری اراده خود برای حل وفصل پرونده پیچیده هسته ای را ابراز کردند.

حضور پر توجه ایران در لابی های سازمان ملل تا آنجا بود که محافل سیاسی و خبری جهان در تحلیل سیاست خارجی جدید ایران نوشتند که روحانی توانست با مهارت مذاکرات هسته ای را برای بهبود روابط کشورش با جامعه جهانی پیش ببرد. این محافل خبری با اشاره به حضور روحانی در نیویورک بعد از سال ها فراز و نشیب و بی اعتمادی تأکید کردند که در سفر رئیس جمهوری اسلامی ایران به نیویورک و بعد از تماس تلفنی باراک اوباما رئیس جمهوری امریکا با وی، مقدمه ای هر چند کوتاه برای فرو ریختن دیوار بی اعتمادی میان دو طرف به وجود آمده است.

*نشست هسته ای در نیویورک

اما در آستانه گردهمایی سران جهان برای حضور در مجمع عمومی سازمان ملل، مذاکرات هسته ای هم با حضور وزرای خارجه کشورهای مذاکره کننده از سرگرفته می شود. محمد جواد ظریف صبح دیروز به همراه سایراعضای مذاکره کننده راهی نیویورک شد تا گفت و گو با شش کشور 1+5 برای دستیابی به توافقنامه نهایی را از سر گیرد. قرار است تیم هسته ای کشورمان به صورت دوجانبه و چندجانبه با مقامات مختلف کشورهای طرف مذاکره دیدار کند و در صورت لزوم وزرای خارجه 7 کشور بر سر یک میز با یکدیگر گفت و گو کنند.

این نشست در حالی برگزار می شود که سنگ بنای توافق شش ماهه ژنو که آذرماه سال گذشته به امضا رسید، در نیویورک نهاده شد زمانی که سران ایران و امریکا (روحانی و اوباما) در نیویورک در تصمیمی تاریخی تمایل خویش را برای حل مناقشه پیچیده هسته ای از راه مذاکره و دیپلماسی علنی کردند. البته پیش از این گفت و گوی دوجانبه، محمد جواد ظریف و جان کری به همراه سایر وزرای خارجه گروه 1+5 پشت یک میز نشستند تا شرایط را برای «رسیدن به توافق در کوتاه ترین زمان ممکن» فراهم سازند که این رویداد به خبر اول اکثر رسانه های بین المللی و منطقه ای تبدیل شد.

پس از برگزاری نشست 1+5 با ایران بود که جان کری در نشست خبری از دیدار دوجانبه خود با همتای ایرانی اش خبر داد و لحن و نوع گفت وگوی تیم ایرانی در دور جدید مذاکرات هسته ای را متفاوت از قبل ارزیابی کرد. او گفت که «من و همکارانم در گروه 1+5 محمد جواد ظریف را تحسین می کنیم چراکه او در لحن بسیار متفاوت بود و نسبت به احتمالات آینده بینش بسیار متفاوتی را مطرح کرد.» ظریف هم این نشست را «بسیار سازنده» و «بسیار جدی» توصیف کرد. نشست نیویورک، آغاز راه مذاکرات هسته ای در دولت یازدهم بود که با طی فراز و فرودهای بسیار و دستیابی به تفاهم موقت ژنو، به پایان راه خود نزدیک می شود. مقامات ارشد کشورمان تأکید کرده اند در صورتی که غرب اراده واقعی از خود نشان دهد، دستیابی به توافقنامه نهایی با تأمین خواسته های متقابل یکدیگر امری دور از دسترس نخواهد بود.

*حضور در فضای متفاوت
به هر روی دومین حضور کشورمان در رایزنی های دیپلماتیک نیویورک در حالی انجام می شود که تحولات جدیدی در منطقه و جهان رقم خورده است. پیشرفت مذاکرات هسته ای که احتمال حل و فصل دائمی آن قوت گرفته به فعال تر شدن لابی های اسرائیل و جریان های تندرو مخالف ایران منجر شده است. خاورمیانه دستخوش خشونت های دامنه دار گروه های تروریستی شده و اختلافات سیاسی امریکا و روسیه، مواجهه جدیدی از رویارویی های سیاسی را در منطقه و جهان رقم زده است. از آن سو هم امریکا اخیراً در قبال ایران رفتارهایی را نشان داده است که با روح حاکم بر توافق ژنو تا حد زیادی مغایرت دارد. اعمال تحریم های جدید علیه ایران که دو هفته پیش شکل گرفت، بخشی از رفتار نامناسب امریکاست که بر گفت وگوها تأثیرگذار خواهد بود. با این حال، باید منتظر ماند و دید که آیا امریکایی ها حاضر به دست برداشتن از چنین رفتارهایی هستند تا در پرتو آن امید به گشایش در مذاکرات، بیشتر شود؟
مرجع : روزنامه ایران