براي فراي؛ تو را نام باید که تن مرگ راست!

شهرام جلیلیان *

---

آقای رئیس‌جمهور!
تاریخ کُهن و فرهنگ و تمدّن شکوهمند ایرانی، گهگاه چنان پژوهندگان بيگانه را شیفتۀ خود می‌سازد که با خود می‌اندیشند اگر در ایران چشم به جهان نگُشوده‌اند، چرا پس از مرگ در ایران آرام نگیرند، که شاید روزگاری ایرانی خوانده شوند؛ مگر نه آن ایرانیِ ‌پاک‌نهادِ خفته در قونیه را تُرک و رومی می‌خوانند!

آقای رئیس‌جمهور!
هنوز درگوشۀ‌ گوشۀ جهان، حتی در قلب سرزمین‌هایی که گهگاه سیاستمداران آنها بزرگ‌ترین دشمنان ما بوده‌اند، در کُنج کتابخانه‌ها می‌توان پژوهندگانی را دید که سخت دلدادۀ تاریخ و فرهنگ این سرزمین‌اند؛ زنده‌یاد «ریچارد نلسون فرای ایراندوست»، یکی از آنها بود. در روزهایی که همۀ اندیشۀ‌تان اجرای فاز دوّم یارانه‌هاستو از توانگران می‌خواهید که از گرفتن یارانه انصراف دهند، تا دولت تدبیر و امید بتواند زندگی مادّی ایرانیان را بهبود بخشید، من امّا در اندیشۀ آبروی هزاران ساله و فرهنگ ایرانیانم و کالبد پژمردۀ پژوهنده‌ای سترگ و شیفتۀ ایران و ایرانیان را می‌بینم که چشم به سرزمین ما دوخته است.

آقای رئیس‌جمهور!
بیایید با هم بیندیشیم که بازتاب به خاک سپردن این پژوهندۀ ایران‌دوست در سرزمینی دیگر چه خواهد بود، و جهانیان دربارۀ ایران و ایرانیان چه خواهند گفت؟ لحظه‌ای در ذهن خود تجسُّم کنیم که اگر در سنگ گور او، نامش را «ریچارد نلسون فرای ایراندوست» بنویسند ـ چنان‌که در امضا‌ءهای او دیده‌ام ـ چه اندازه شرمندۀ تاریخ خواهیم شد، و چه اندازه شرمنده‌تر خواهیم شد اگر «ایراندوست» را ننویسند!

آقای رئیس‌جمهور!
او دلدادۀ «میراث باستانی ایران» بود، و البته «عصر زرّین فرهنگ ایرانی» را در تاریخ ایران پس از اسلام می‌جُست، و همچون یک ایرانی واقعی، آرزومند بود که نفوذ و تأثیر فرهنگ ایرانی همچنان در جهان پایدار بماند.

آقای رئیس‌جمهور!
با همۀ وجود از حضرتعالی می‌خواهم که بیش از این درنگ روا مدارید و در پاسداشت پژوهش‌های ارزندۀ او دربارۀ تاریخ و فرهنگ ایرانی و ایراندوستی او، بکوشید تا او در خاک کشوری که خود دوست داشت آرام گیرد.