تهرانی‌ها چه روزنامه‌هایی را می‌خوانند؟

سایت معاونت مطبوعاتی به‌تازگی نتایج پژوهشی را منتشر کرده است که براساس نتایج تحقیقی مبتنی بر نظرسنجی مرکز ملی مطالعات و سنجش افکار عمومی از شهروندان تهرانی، روزنامه‌های «همشهری»، «ایران»، «جام جم» و در میان روزنامه‌های ورزشی، روزنامه «خبر ورزشی» در صدر علاقه‌مندی‌های مردم تهران قرار گرفتند که تا کنون از میان سایر روزنامه‌های کشور بیشترین خواننده را به خود اختصاص داده‌اند.

براساس تحقیقات انجام‌شده توسط مرکز ملی مطالعات و سنجش افکار عمومی از شهروندان تهرانی درباره‌ی الگوی مصرف و میزان استفاده‌ی آن‌ها از مطبوعات که در مهرماه سال 1393 از تعداد 1100 پاسخگو با روش میدانی و با استفاده از پرسشنامه انجام شده است، در کسب اخبار و اطلاعات از رسانه‌های مختلف میزان استفاده از مطبوعات در در جایگاه چهارم و در بین سایر رسانه‌ها درباره‌ی اعتماد به این رسانه هم مطبوعات بعد از صداوسیما و شبکه‌های اینترنتی در جایگاه سوم قرار دارد. براساس این گزارش، شیوه‌ی دسترسی پاسخگویان به مطبوعات (روزنامه و مجلات) خرید شخصی بوده و میانگین میزان مطالعه‌ی روزنامه توسط خوانندگان مستمر آن‌ها 41 دقیقه در شبانه‌روز اعلام شده که با افزایش سن، بر میزان مطالعه‌ی آن‌ها افزوده شده است.

همچنین مهم‌ترین روزنامه‌های مورد مطالعه‌ی پاسخگویان در بخش روزنامه‌های غیرورزشی روزنامه‌های «همشهری، ایران و جام جم» و در میان روزنامه‌های ورزشی «خبر ورزشی» با میانگین 48 درصد و با فاصله بسیار زیاد، روزنامه‌های «نود و استقلال» با کمتر از 10 درصد است. در بین مجلات هم «خانواده سبز» و «دنیای ورزش» بیشترین خوانندگان را به خود اختصاص داده است.

گزارش حاضر که حاصل سومین نظرسنجی از شهروندان شهر تهران به سفارش معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد است، نشان می دهد که در بین شش رسانه‌ی مطرح‌شده یعنی صداوسیما، روزنامه‌ها و سایت‌های متعلق به آن‌ها، مطبوعات خارجی، شبکه‌های ماهواره‌ای، رادیوهای خارجی فارسی‌زبان و پایگاه‌های اطلاعاتی اینترنتی، بیشترین استفاده پاسخگویان از صداوسیما با میانگین رتبه‌ای 2.40 از 4 و کمترین میزان استفاده هم مربوط به مطبوعات خارجی با میانگین 0.38 از 4 است. ضمنا از میان موارد مطرح‌شده، میانگین میزان استفاده از مطبوعات برای کسب اخبار و اطلاعات معادل 1.28 از 4 است که در مقایسه با منابع مختلف مطرح‌شده در رتبه‌ی چهارم میزان استفاده قرار دارد.

براساس تحقیقات میدانی در استفاده از شبکه‌های ماهواره‌ای نیز 7.8 درصد پاسخگویان این پژوهش همیشه، 16.3 درصد بیشتر اوقات، 20.6 درصد گاهی، 10.4 درصد به‌ندرت و 44.9 درصد هم جهت کسب اطلاعات و اخبار گوناگون هرگز استفاده نمی‌کنند. همچنین درباره‌ی پایگاه‌های اطلاعاتی اینترنتی همان‌طور که نتایج پژوهش نشان می‌دهد 14.9 درصد همیشه، 18.8درصد بیشتر اوقات، 17.2 درصد گاهی، 7.5 درصد به‌ندرت و 41.5 درصد هم هرگز از این رسانه برای کسب اخبار و اطلاعات از پایگاه‌های اینترنتی استفاده نمی‌کنند.

براساس اعلام معاونت مطبوعاتی درباره‌ی میزان اعتماد پاسخگویان به رسانه‌ها، بالاترین میزان اعتماد به صداوسیما با میانگین رتبه‌ای 2.65 از 5 و کم‌ترین میزان میانگین که معرف کم‌ترین میزان اعتماد به رسانه‌های فوق است، به رادیوهای خارجی فارسی‌زبان با رقم میانگین 1.38 از 5 مربوط می‌شود. همچنین میزان اعتماد پاسخگویان به مطبوعات با رقم 2.43 از 5 بعد از صداوسیما و پایگاه‌های اطلاعاتی اینترنتی در جایگاه سوم قرار دارد.

در ادامه‌ی این گزارش آمده است: در رابطه با میزان استفاده‌ی پاسخگویان از خدمات پست الکترونیکی و نرم‌افزارهای خبری نصب‌شده روی تلفن‌های همراه اگرچه 52.9 درصد اصلا از پست الکترونیکی استفاده نمی‌کنند، اما میزان استفاده 10.5 درصد همیشه و 13.3 درصد بیشتر اوقات است. این درصدها در رابطه با نرم‌افزارهای نصب‌شده روی موبایل هم به‌گونه‌ای است که 62.8 درصد از آنها هرگز استفاده نکرده و تنها 9.7 درصد همیشه و 17.3 درصد هم گاهی استفاده می‌کنند.

همچنین در بخش نتایج مربوط به دلایل پاسخگویان جهت خرید روزنامه‌ها به این نتیجه رسیدیم که کسب اخبار و اطلاعات روز ایران با 26.9 درصد، افزایش اطلاعات عمومی با 14.1 درصد و کسب سرگرمی و گذران وقت با 8.4 درصد از مهم‌ترین دلایل افراد جهت مطالعه روزنامه‌ها هستند. درباره‌ی بخش‌های مختلف روزنامه‌ها نیز نتایج نشان می‌دهد که در میان موضوعات مندرج در روزنامه‌های کشور، بیشترین میزان علاقه‌مندی پاسخگویان با 19.1 درصد به بخش حوادث، 12.2 درصد به بخش‌های اجتماعی و 11.9 درصد هم به بخش‌های سیاسی روزنامه‌ها مربوط است.

در پایان این گزارش نتایج تحقیقات درباره‌ی ویژگی‌های یک روزنامه مناسب نشان می‌دهد که 41.9 درصد پاسخ‌ها مربوط به صحت مطالب روزنامه و 10.8 درصد شفاف‌سازی اخبار است. بر این اساس، میانگین نمرات داده‌شده به عملکرد روزنامه‌ها در سطح کشور به‌طور میانگین 13.2 است که اگرچه 32 درصد نمرات در حد 15 تا 16 است؛ اما با افزایش سن و میزان تحصیلات از میزان نمره‌دهی پاسخگویان به عملکرد روزنامه‌ها در یک سال اخیر کاسته شده است.