به روز شده در ۱۴۰۳/۰۱/۰۹ - ۲۱:۵۸
 
۱۷
تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۱۱/۰۷ ساعت ۱۵:۵۰
کد مطلب : ۶۷۶۷۲
پول‌هایی را که جلیلی بلوکه کرد، ظریف آزاد کرد

مذاکرات در زمان سعيد جلیلی منحرف شد

گروه سیاسی: سفیر اسبق ایران در آلمان می گوید: در طول مذاکرات در دوره جلیلی، روز به روز تحریم های جدیدی علیه ایران اعمال می شد. یعنی آمریکا، اتحادیه اروپا، شورای امنیت سازمان ملل متحد و دیگر کشورها همزمان با ادامه مذاکره با طرف ایرانی در حال تصویب و اعمال تحریم های جدیدی علیه بخش های مختلف کشورمان و در راس آنها نفت و بانک و بیمه و حمل و نقل کالا بودند.
مذاکرات در زمان سعيد جلیلی منحرف شد
اکنون مسیر مذاکرات به جایی رسیده است که برای دو طرف نقطه بی‌بازگشت محسوب می‌شود. چراکه ناکام ماندن مذاکرات هزینه سنگینی برای دو طرف خواهد داشت. البته نقطه بی‌بازگشت بدان معنا نیست که مذاکرات را پایان یافته تلقی کنیم ویا ادعا کنیم که مذاکرات ایران و ۵+۱ به نتیجه رسیده است.اما با دوره جلیلی تفات های بسیاری دارد.

شمس الدین خاروقانی سفیر سابق ایران در آلمان می‌گوید: «با تغییرنگرش دولت یازدهم. دولت یازدهم معنای دیپلماسی را که گفت و گو برای توافق است را دنبال کرد. اگر هدف‌ از مذاکره کاهش اختلافات و رسیدن به‌توافق با طرف‌های مقابل باشد، در تمام طول دورانی که جلیلی پای میز مذاکره با گروه 1+5 نشست چنین هدفی تحقق پیدا نکرد. ژنو، استانبول، بغداد، مسکو و در نهایت آلماتی، پنج ایستگاهی بود که قطار مذاکرات هسته‌ای ایران ظرف نزدیک‌به 69ماه، تحت هدایت سعید جلیلی، پشت‌سر گذاشته شد، بی‌آنکه حتی سراب توافق هم درافق مذاکرات هسته‌ای ایران نمایان شود» مشروح مصاحبه سايت «ندای ایرانیان» با شمس الدین خاروقانی سفیر سابق ایران در آلمان در ذیل آمده است:

تفاوت مذاکرات هسته ای در دوران جلیلی با ظریف چه بود؟
بیش از هر چیز ما نیاز داریم تا به صورت واقع بینانه دو دوره مذاکره را مقایسه کنیم. آنچه که انتقاد های دیپلمات های کشورمان را در آن سال ها نسبت به مذاکرات نشان می داد مواضع غیر اصولی رئیس دولت نهم و دهم بود. هم برای تیم مذاکره کننده هزینه آفرین بود و هم برای وزارت خارجه. اتفاقا من به خاطر مخالفت با مواضع تند ایشان مجبور شدم سفارت ایران را در آلمان ترک کنم. به هر حال دولت قبل به صورت غیر کارشناسی به مقوله مهم دیپلماسی می نگریست. 69ماه مذاکره، تمام دستاورد دورانی بود که دیپلمات سخت و غیرقابل‌انعطاف، هدایت قطار مذاکرات هسته‌ای ایران را برعهده گرفت؛اعلام موضع به‌جای مذاکره، از قهر با میز مذاکره تا پیگیری روند «مذاکره برای مذاکره»، یا‌ اینکه «مکان» مذاکرات کجا باشد در کارنامه دستاوردهای سعیدجلیلی جای گرفته است.

وضعیت پرونده هسته ای ایران چطور تغییر کرد؟
با تغییرنگرش دولت یازدهم. دولت یازدهم معنای دیپلماسی را که گفت و گو برای توافق است را دنبال کرد. اگر هدف‌ از مذاکره کاهش اختلافات و رسیدن به‌توافق با طرف‌های مقابل باشد، در تمام طول دورانی که جلیلی پای میز مذاکره با گروه 1+5 نشست چنین هدفی تحقق پیدا نکرد. ژنو، استانبول، بغداد، مسکو و در نهایت آلماتی، پنج ایستگاهی بود که قطار مذاکرات هسته‌ای ایران ظرف نزدیک‌به 69ماه، تحت هدایت سعید جلیلی، پشت‌سر گذاشته شد،بی‌آنکه حتی سراب توافق هم درافق مذاکرات هسته‌ای ایران نمایان شود.بنابراین وقتی جلیلی پشت فرمان هدایت مذاکرات‌هسته‌ای نشست، به‌طور خودکار ایران در تقابل با غرب قرار‌ داشت و او نیز چاره‌ای نداشت جز‌اینکه از ‌همین ‌در وارد گفت‌وگوها شود، هر‌چند او‌ نیز چندان از ‌این سیاست ناراضی نبود کما‌اینکه تا‌انتهای دوران حضورش بر مسند تیم ‌مذاکره‌کننده هسته‌ای درصدد اصلاح این رویکرد برنیامد.

چطور جلیلی جایگزین لاریجانی شد؟
با افزایش اختلافات میان محمود احمدی‌نژاد، رییس‌جمهوری دولت‌ نهم با علی لاریجانی، دبیر‌وقت شورایعالی امنیت‌ملی، دولت اصولگرا که آن‌زمان عنان ‌کامل مذاکرات را در‌ اختیار داشت کم‌کم مردی را وارد صحنه کرد تا در آینده‌ای نه‌چندان‌دور سکان هدایت مذاکرات‌هسته‌ای را به او بسپارد.

برخی معتقدند در دوره ظریف ما دستاورد چندانی نداشته ایم. ادامه یافتن تحریم ها دلیل ضعف تیم ظریف است؟
خیر، اکنون روند تحریم ها متوقف شده است. در طول مذاکرات در دوره جلیلی، روز به روز تحریم های جدیدی علیه ایران اعمال می شد. یعنی آمریکا، اتحادیه اروپا، شورای امنیت سازمان ملل متحد و دیگر کشورها همزمان با ادامه مذاکره با طرف ایرانی در حال تصویب و اعمال تحریم های جدیدی علیه بخش های مختلف کشورمان و در راس آنها نفت و بانک و بیمه و حمل و نقل کالا بودند اما در دوره مذاکرات به سرپرستی ظریف، این روند متوقف شده و دیگر شاهد تصویب و اعمال تحریم های جدیدی علیه ایران نیستیم.

روند فعالیت های هسته ای ایران در آن دوره در حال افزایش بود. این طور نیست؟
اما این روند تماما براساس نیاز ایران نبود بلکه با هدف امتیازگیری در مذاکرات انجام می شد این در حالی است که هم اکنون فعالیت های هسته ای به صورت نسبی براساس برنامه های فعلی و آتی هسته ای انجام می شود.شاید یکی از علل این امر ،‌تفاوت در سطح توانمندی ها و نوع نگرش های جلیلی و ظریف باشد که اولی تا قبل از دبیری شورای عالی امنیت ملی، هیچگاه در رده دیپلمات های ارشد نبود و به لحاظ شغلی، نگاه امنیتی به موضوع داشت اما دومی،دیپلماتی است که سال ها در نیویورک در عالی ترین سطوح کار کرده و حتی برخی از سخنرانی های دیپلماتیک وی به عنوان متن های استاندارد دیپلماتیک مورد توجه محافل دیپلماتیک است و نقطه دید او، نه صرفاً امنیتی که دیپلماسی است.

دوره ظریف چه دستاورد عمده ای داشت؟
در دوره جلیلی بحث با طرف های خارجی بر سر پذیرش اصل غنی سازی اورانیوم در خاک ایران بود ولی طرف های خارجی به هیچ وجه با فعالیت سانتریفیوژها و غنی سازی در خاک ایران موافقت نمی کردند علاوه بر این، شورای امنیت سازمان ملل متحد هم در قطعنامه ای رسما خواستار توقف غنی سازی ایران شد اما هم اکنون و در دوره مذاکرات ظریف، طرف های خارجی به صورت شفاف، غنی سازی در خاک ایران را پذیرفته اند و چانه زنی بر سر حجم و کیفیت و ضریب جدا سازی ادامه دارد. در دوره جلیلی، به دلیل اعمال تحریم های شدید، جوی از ناامیدی و سردرگمی بر اقتصاد ایران حاکم شده بود که تاثیرات سوء آن بر وضعیت اقتصادی و معیشتی مشهود بود اما در دوره ظریف به دلیل توقف اعمال تحریم های جدید و تعلیق بخشی های از تحریم های قبلی، علایم بهبود شرایط اقتصادی کشور مشاهده می شود،‌ هر چند که تا ملموس شدن آن برای عموم مردم راهی طولانی در پیش است.

در دوره ظریف نه تنها تحریم های جدیدی علیه ایران اعمال نشد بلکه تسهیلاتی از جمله آزادسازی بخشی از پول های بلوکه شده ایران و تعلیق بعضی از تحریم ها برای بهبود اقتصاد ایران به دست آمد. در دوره مذاکرات جلیلی، به دلیل اعمال تحریم های جدید، بخش های بیشتری از پول های ایران توقیف و مسدود می شد اما در دوره ظریف هم زمان با ادامه مذاکرات، پول های بلوکه شده ایران در حال آزاد شدن هستند همان پول هایی که در دوره مذاکرات جلیلی بلوکه و توقیف شده بودند.