تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۱۱/۰۸ ساعت ۱۱:۲۱
کد مطلب : ۶۷۷۶۲
توحش داعش، بيگانه با مدرنيته و عقلانيت
گروه بین الملل-رسانه ها: احسان شریعتی استاد فلسفه دانشگاه تهران در گفتاری در روزنامه اعتماد در مورد ريشه‌هاي فكري داعش نوشت: در ميان گروه‌هاي افراطي، به طور خاص داعش از نظر ايدئولوژيك ضعيف است و در مباحث تئوريك غني نيست. در برابر نقش رسانه و كاركردهاي به خصوص منفي آن را به خوبي شناخته است و به همين خاطر در زمينه تبليغات و پروپاگاندا بسيار موفق عمل مي‌كند. اما نبايد فراموش كرد كه ايشان نه از مدرنيته و نه از سنت اسلامي چندان آگاهي عميق و دقيقي ندارند.
از سوي ديگر مي‌توان گفت كه داعش خود محصول همين توحشي است كه بر آن تاكيد مي‌كند. البته منظور ايشان از توحش احتمالا هرج و مرجي است كه بايد به وسيله دولتي كه داعش قصد برقراري‌اش را دارد، مديريت شود. يعني اينها معتقدند وضعيتي كه در عراق و سوريه و در افغانستان بعد از شوروي به وجود آمده را بايد مديريت كرد. يعني به خشونتي اشاره دارند كه در فلوجه به واسطه جنگ و درگيري‌هايي كه امريكا به راه انداخته، به وجود آمده است و بايد آن را به شيوه داعشي مديريت كرد! چنان كه در حومه‌هاي پاريس نيز اين هرج و مرج هست، اگر فيلم «نفرت» در مورد حومه‌هاي پاريس را ببينيد، خواهيد ديد كه در حومه شهرهاي بزرگ اروپايي خشونت و هرج و مرج وجود دارد و اتفاقا برخي از جوانان مي‌خواهند بر اين وضعيت فايق آيند.
در عراق و سوريه نيز خشونتي هست و اين گروه‌ها قصد دارند با مديريت اين خشونت اين وضعيت را اداره كنند. همچنين نقش غرب را نيز در قدرت گرفتن اين گروه‌ها بايد خاطرنشان كرد. وقتي از پيوستن عده زيادي به داعش سخن مي‌گوييم، بايد توجه داشته باشيم كه تسهيلات اين موضوع توسط خود غربي‌ها كه در اين منطقه‌ها سرمايه‌گذاري كرده، فراهم شده است. به همين خاطر رفتن به سوريه و عراق براي غربي‌ها از فرانسه يا ساير كشورها سهل‌الوصول شده است. به طور كلي تحليل برآمدن داعش امري بسيار پيچيده است. براي مثال چرخش از القاعده به داعش يا چرخش از اخوان المسلمين به گروه‌هاي افراطي را به دشواري مي‌توان توضيح داد، زيرا داستان داعش نوعي حالت ملغمه و سطحي حتي نسبت به القاعده دارد.
يعني هرچه اين گروه‌هاي افراطي پيشتر رفته‌اند، سطحي‌تر و تبليغاتي‌تر و خشن‌تر شده‌اند و براي جلب‌توجه از خشونت بيشتري بهره گرفته‌اند. از نظر محتوايي نيز ربط ايشان به شعارها و آموزه‌هاي اسلامي ضعيف‌تر مي‌شود، زيرا بسياري از اعمال و كارهاي اين گروه‌ها از نظر مباني فكري و اعتقادي شريعت اسلامي قابل توجيه نيست. بنابراين شيوه‌هاي ايشان از نظر شريعت و عقلانيت ديني نيز محكوم است. براي شناخت داعش بايد گام به گام و جزء به جزء به تحليل و بررسي اقدامات آنها پرداخت، زيرا به دليل تبليغات رسانه‌يي اين مباحث در ذهن‌هاي ناآشنا به صورت گنگ و مبهم مطرح شده است.
آنچه داعش نشان مي‌دهد، كاريكاتوري از مباحث اعتقادي است و ربطي به آموزه‌هاي اصيل ديني ندارد. متاسفانه افراط و تفريط‌ها يكديگر را تقويت مي‌كنند. اما وظيفه ما به عنوان روشنفكران ايراني و مسلمان، اين است كه بايد بتوانيم كارشناسانه تحليل نويي ارايه دهيم كه اگر اين تحليل جديد و جدي باشد، مي‌تواند در سطح بين‌المللي نيز تاثير بگذارد.
از سوي ديگر مي‌توان گفت كه داعش خود محصول همين توحشي است كه بر آن تاكيد مي‌كند. البته منظور ايشان از توحش احتمالا هرج و مرجي است كه بايد به وسيله دولتي كه داعش قصد برقراري‌اش را دارد، مديريت شود. يعني اينها معتقدند وضعيتي كه در عراق و سوريه و در افغانستان بعد از شوروي به وجود آمده را بايد مديريت كرد. يعني به خشونتي اشاره دارند كه در فلوجه به واسطه جنگ و درگيري‌هايي كه امريكا به راه انداخته، به وجود آمده است و بايد آن را به شيوه داعشي مديريت كرد! چنان كه در حومه‌هاي پاريس نيز اين هرج و مرج هست، اگر فيلم «نفرت» در مورد حومه‌هاي پاريس را ببينيد، خواهيد ديد كه در حومه شهرهاي بزرگ اروپايي خشونت و هرج و مرج وجود دارد و اتفاقا برخي از جوانان مي‌خواهند بر اين وضعيت فايق آيند.
در عراق و سوريه نيز خشونتي هست و اين گروه‌ها قصد دارند با مديريت اين خشونت اين وضعيت را اداره كنند. همچنين نقش غرب را نيز در قدرت گرفتن اين گروه‌ها بايد خاطرنشان كرد. وقتي از پيوستن عده زيادي به داعش سخن مي‌گوييم، بايد توجه داشته باشيم كه تسهيلات اين موضوع توسط خود غربي‌ها كه در اين منطقه‌ها سرمايه‌گذاري كرده، فراهم شده است. به همين خاطر رفتن به سوريه و عراق براي غربي‌ها از فرانسه يا ساير كشورها سهل‌الوصول شده است. به طور كلي تحليل برآمدن داعش امري بسيار پيچيده است. براي مثال چرخش از القاعده به داعش يا چرخش از اخوان المسلمين به گروه‌هاي افراطي را به دشواري مي‌توان توضيح داد، زيرا داستان داعش نوعي حالت ملغمه و سطحي حتي نسبت به القاعده دارد.
يعني هرچه اين گروه‌هاي افراطي پيشتر رفته‌اند، سطحي‌تر و تبليغاتي‌تر و خشن‌تر شده‌اند و براي جلب‌توجه از خشونت بيشتري بهره گرفته‌اند. از نظر محتوايي نيز ربط ايشان به شعارها و آموزه‌هاي اسلامي ضعيف‌تر مي‌شود، زيرا بسياري از اعمال و كارهاي اين گروه‌ها از نظر مباني فكري و اعتقادي شريعت اسلامي قابل توجيه نيست. بنابراين شيوه‌هاي ايشان از نظر شريعت و عقلانيت ديني نيز محكوم است. براي شناخت داعش بايد گام به گام و جزء به جزء به تحليل و بررسي اقدامات آنها پرداخت، زيرا به دليل تبليغات رسانه‌يي اين مباحث در ذهن‌هاي ناآشنا به صورت گنگ و مبهم مطرح شده است.
آنچه داعش نشان مي‌دهد، كاريكاتوري از مباحث اعتقادي است و ربطي به آموزه‌هاي اصيل ديني ندارد. متاسفانه افراط و تفريط‌ها يكديگر را تقويت مي‌كنند. اما وظيفه ما به عنوان روشنفكران ايراني و مسلمان، اين است كه بايد بتوانيم كارشناسانه تحليل نويي ارايه دهيم كه اگر اين تحليل جديد و جدي باشد، مي‌تواند در سطح بين‌المللي نيز تاثير بگذارد.
