سهم ایران از گردشگری؛ چيزي در حد صفر!

عطا افشاریان

---

در این میان سهم ایران با جاذبه‌هاي گردشگری فراوان تنها 28 میلیارد دلار بوده است که بر اساس آمار مسئولین بیش از ده میلیارد دلار نیز ایرانیان، به واسطه تورهای تفریحی، از ایران خارج نموده اند. این در حالیست که ردپایی از مردم کشورهای همسایه در ایران دیده نمي‌شود و درآمد ایران بیشتر از مسافران زیارتی و درمانی ناشی شده است. خروج بیش از ده میلیارد دلار از درآمدهای کشور به کشورهای همسایه، مالزی و تایلند ناشی از برخی سازوکارها و قوانین اجتماعی ما است.

البته هیچ ایرانی نمي‌پذیرد که ایران مشابه تایلند باشد که از تمدن و فرهنگ کهن این سرزمین و مردمان آن به دور است ولی مالزی و ترکیه دو نمونه کشور اسلامی هستند که ضمن رعایت الگوهای اسلامی خود، به گونه‌اي که به فرهنگ مردم آسیبی وارد نشود، آزادی‌های اجتماعی را نیز برای گردشگران فراهم نموده اند. همین اندک آزادی‌ها در این کشورها مانند آزاد بودن حجاب، سبب گسیل شدن ایرانیان به این کشورها شده است.

بسیاری از ما به کشورهای مالزی و ترکیه سفر نموده‌ایم و زیبایی حجاب را وقتی که آزاد باشد و مردم آزادانه آن را رعایت نمایند دیده‌ایم، هیچکدام از ما در این کشورها بی بند و باری، مستی و یا ناامنی مشاهده نکرده‌ایم و در خیابان‌های استانبول و کوالالامپور تا پاسی از شب - حتی در خیابانهای بانکوک و پاتایا - مزاحمتی برای خانم‌ها ندیده‌ایم، ولی در تهران بارها شاهد این صحنه‌ها بوده‌ایم. خروج میلیاردها دلار درآمد کشور با میلیاردها دلار هزینه‌هاي اجتماعی، این تنها گوشه‌اي از تبعات قوانین اجتماعی ما است. به نظر مي‌رسد که قوانین ما نیاز به بازنگری ویژه‌اي دارد.

جامعه‌اي پاک است که اگر در همه مغازه‌هاي آن حشیش و هروئین به فروش برسد آگاهی آنقدر باشد که مصرف کننده‌اي وجود نداشته باشد، جامعه فاقد آگاهی که با امر و نهی از بدی‌ها دور شود و یا با دیواری از دنیای مدرن ایزوله گردد مانند بچه‌اي است که واکسینه نشود و پدر خانواده برای حفظ جان او، مانع از بازی او با کودکان کوچه شود. دیر یا زود این کودک باید به جامعه قدم بگذارد و سرخوردگی آن در این جامعه حتمی است.

ما سالیانه صدها میلیارد دلار را از دست مي‌دهیم که خود عامل اشتغال میلیون‌ها نفر خواهد شد. صدها میلیارد دلاری که برای آن نیاز به تحقیقات، اکتشاف، حفر چاه و استفاده از تکنولوژی نیست و تنها ایجاد زیر ساخت‌هایی مانند هتل و اماکن اقامتی و البته حمل و نقل لازم است که با ایجاد شرکت‌های سهامی منطقه ای، بودجه بسیاری از آنها قابل تامین خواهد بود.

به نظر مي‌رسد اکنون نوبت ایران است تا در ده کشور اول گردشگری دنیا قرار گیرد. توسعه گردشگری علاوه بر درآمد یکصد میلیارد دلاری برای کشور، بسیاری از صنعت‌های مرده این مرز و بوم مانند صنایع دستی را زنده خواهد نمود که اشتغال صد در صدی ایرانیان را در بر خواهد داشت. باید برای فقر مردم کاری کرد چرا که همان دین که به فکر نماز و عبادت مردم است فرموده است: اگر از دری فقر آید از در دیگر دین و اخلاق بیرون مي‌رود. دین بیش از هر چیز به حفظ کرامت آنها مي‌اندیشد.

اگر مسیری را رفتیم که اشتباه بوده است برگشت از آن و اذعان به اشتباه شجاعتی است که هر کسی قادر به آن نیست. در اینکه ما، مردم و فرهنگ خود را الگویی برای دنیا مي‌دانیم شکی نیست ولی وضعیت کنونی بشریت ناشی از اشتراک دستاوردها است و ارتباط با یکدیگر. نه ما انسانهایی کامل هستیم و نه الگوی ما عین اسلام است، چرا که انسان ناگزیر از اشتباه است، و نه الگوهای غربی و کشورهای مسلمان دیگر، الگوهای مناسب برای سعادت بشری بوده‌اند، بنابراین مطالعه سایر کشورهای اسلامی و بررسی الگوهای آنها خالی از لطف نیست.

گذری کوتاه در تاریخ و تمدن این سرزمین و مشاهده لباس‌های زیبای محلی نشان مي‌دهد که ایرانیان هیچگاه لخت نبوده‌اند ولی پوشش تحمیل شده قاجاريه نیز پوششی مناسب این کشور نبوده و نخواهد بود. زنده نمودن فرهنگ ملی در گرو زنده نمودن فرهنگ‌های محلی است که یکی از آنها سنتها، باورها و پوشش‌های زیبای محلی است که خود، ایران و ایرانیان را نزد دنیا بیشتر از پیش زبانزد خواهد نمود.