خزان فرهنگ و هنر کی باید روی بهار را ببیند؟

روح الله قاسم‌زاده

---

گروه فرهنگ و هنر: وزارت فرهنگ هر دولت ویترین عمل به شعارهای توسعه‌ي سیاسی و مدنی دولت است، آنچنان که از بازبودن فضای فرهنگ مي‌توان پی به باز بودن فضای سیاسی و اجتماعی نیز برد، علاوه براین بازبودن حوزه های دخیل در فرهنگ سازی نوعی احترام است به ذائقه های مختلف اجتماعی و شریک دانستن آنها در اداره‌ي برخی مسائل حکومتی.

حال این پرسش ذهن را در تنگنا قرار مي‌دهد، دولت جدید که یکی از پررنگ ترین شعارهایش را توسعه‌ي سیاسی مي‌دانست و وعده‌ي اداره‌ي فرهنگ به دست خودشان را داده بود، چرا اینگونه زیربار مطالبات سینماگران، تآتری ها، هنرمندان عرصه‌ي موسیقی و سایر زمینه ها کمر خم کرده؟ آیا مي‌توان با ساده انگاری عدم پیگیری مطالبات را تنها به گردن جریان‌های افراطی کشور انداخت؟

پس آنگاه این سوال پیش نمی آید که دولتیهای امروز چگونه سیاست مدارانی هستند که این روزها را پیش بینی نکرده بودند؟ واگر فی الواقع پیش بینی نکرده بودند چرا پای به عرصه‌ي مدیریت گذاشته اند و مدام وعده های خوش آب ورنگ به اهالی هنر دادند؟ و قس علی هذا.

تمام این سوال ها و دغدغه ها مقدمه ای مي‌شوند تا بپردازیم بر قصه‌ي پر غصه‌ي این روزهای سینمای ایران در آستانه‌ي جشنواره ای که بسیاری آن را تحویل سال و نوروز سینما برای سال جدید مي‌نامند. بسیاری ازبزرگان و اهالی صاحب سبک سینما چون بهمن فرمان آرا و خسرو سینایی که پس از روی کار آمدن دولت پیشین چون فضارا فضای مطلوبی برای ساخت آثارشان ندیدند، سکوت کرده و به غاردل شان پناه برده بودند، امروز از پس شعارهای شما فعال ترشده و آثاری را برای جشنواره‌ي نفرین شده‌ي فجر آماده کردند تا به نوعی به تدبیر و امید خوش آمد بگویند – آنچنانکه درسال پیش شاهد خوش آمدگویی سینماگران به دولت جدید بودیم و برق خشنودی را مي‌شد از چشم هایشان دید- و این عمل با مدیریت درست و باتدبیر مي‌شد دفاعی محکم باشد بر انتقادات از بسته بودن فضای هنری. اما چه شد؟

فیلم هایشان از بخش مسابقه خارج و شاهد حضور فیلمهایی در این بخش بودیم که هیچ بویی از نوبودن و ارزشمند بودن نبرده بودند و حتی داوری محافظه کار آنقدرشدت یافت که داد اهالی صبوری چون کاهانی را هم درآورد. حال بماند که فیلمهایی چون قصه ها(برنده‌ي شیرنقره ای ونیز)، خانه‌ي پدری (فیلم تقدیرشده‌ي منتقدین) و عصبانی نیستم (فیلمی نو که کاندیدای جوایز بسیاری در جشنواره‌ي سال قبل بود) هم چنان بدون دریافت پاسخی صریح و مناسب هم چنان در بایکوت به سر مي‌برند و...

آقای جنتی! در زمان مدیریت قبلی که همگان بالاتفاق ایشان را نابودکننده‌ي سینمای مستقل، آزاد و روشن اندیش ایران نامگذاری کرده بودند، حداقل صراحت لهجه وجود داشت و فیلم سازان را از گم گشتگی خارج مي‌کرد. حجم فیلمهای توقیفی هم به این اندازه نبود! از اینها گذشته سینماگران هم امید چندانی به مدیریت قبلی نداشتند. اما امروز چه؟

این که هنرمندان را دور خود جمع کنید و با ماحصل تلاش هایشان ژست تلاشگری را بگیرید و در ورطه‌ي عمل پشتشان را خالی کنید، چه معنایی دارد؟ یادتان رفته که حمایت هنرمندان از آقایان خاتمی، روحانی و موسوی چه موج اجتماعی‌ای را پشتیبان آنها ساخت؟ حال اگر آن موج بخوابد؟...

آقای جنتی! این که باتومی به نام جریانهای افراطی را درست بگیرید و مدام آنان را موجب به وجود آمدن مصیبت‌های امروز در عرصه‌ي فرهنگ بنامید کاری بس بیهوده است، نمايندگان افراطي و دلواپس مجلس و سايت هاي افراطيون، نه تنها اكران فيلم هاي مجوز گرفته در دولت سابق خودشان، بلكه حتي يك جمله و عكس و تيتر مطبوعات و رسانه هاي حامي اصلاحات و دولت شما را نيز پتكي مي كنند و با موج سازي و فضاسازي ناجوانمردانه، در طول اين دو سال باعث افزايش فشارها بر اهالي فرهنگ و هنر و توقيف فيلم ها، كنسرت‌ها، رسانه‌ها شده اند. واقعا قرار است تا كجا اين افراطيون، به دولت خط دهي كنند كه همين ديروز يك نماينده دلواپس افراطي در مصاحبه با سايت همپالكي خود، شما را بابت تيتر هنري يك روزنامه تهديد به استيضاح كنند؟ و شما هم همواره مقابلشان كوتاه بياييد؟

پاسخ این اقدامات شما تنها یک سوال است: اگر زورتان نمی رسد چرا آمدید و چرا امروز استعفا نمی‌دهید؟ هیچ فکر کرده‌اید اگر دولت چنین ویترینی را از دست بدهد – که تابه امروز حجم بسیاری از آن را هم از دست داده – چه بلایی برس امید بر کشور و حوزه‌ي فرهنگ مي‌آید؟

آیا ما باز هم باید شاهد خروج کسانی چون: نادری، پناهی، بیضایی، کیارستمی و... و خانه نشینی کسانی چون: کیمیایی، تقوایی و... باشیم؟ مي‌دانید اگر نام اینها از سر سینما برداشته شود، سینما دیگر شناسنامه ای نخواهد داشت و یتیم خواهد بود؟ آقای جنتی! به مطالبات حوزه‌ي فرهنگ رسیدگی کنید تا هنوز دیر نشده و کورسوی امید آنان خاموش نشده. نگذارید سینماگران و سایر اقشار مردم بگویند: تفاوت دولت احمدی‌نژاد و روحانی تنها یک لبخند است!