تحول اساسی در مدیریت بدون تغییر مدیران!

مهیار مشتاق – کارشناس ارشد سلامت

---

1- نظام سلامت هنوز با چالش‌هاي عمده اي مواجه است. رتبه شاخص‌های بهداشتی ایران در 180 کشور دنیا 99 است، در حالی که در ترکیه این رتبه 49 و در بنگلادش 51، در بحرین 75، در قطر 70، در الجزایر 74 و در لبنان 101 است. در خصوص شاخص‌هاي بهداشتي ايران در بين ۲۰ كشور منطقه در عمل سزارين متاسفانه در رتبه نخست، مرگ و مير كودكان زير ۵ سال در رتبه چهارم، مرگ و مير مادران باردار رتبه پنجم، مرگ و مير بالغين ۱۵ تا ۶۰ سال رتبه ششم، اميد به زندگي رتبه هشتم و مرگ شيرخواران در رتبه پانزدهم هستيم. طبق سند چشم انداز ۲۰ ساله ادعا شده است ايران بايد در تمام زمينه‌ها در منطقه در افق ۱۴۰۴ به رتبه نخست برسد. به اين دلايل معتقدم نياز به يك تحول اساسي در نحوه مديريت پرجمعيت ترين و در عين حال تخصصي ترين وزارتخانه دولت داريم. ( دکتر حسن قاضی زاده هاشمی – مجلس شورای اسلامی – 22 مرداد 1392 )
2- عجله‌اي برای تغییر معاونان وزارت بهداشت نداریم ولی شایعات در این مورد در رسانه‌ها زیاد است. اتفاقاً بد هم نیست این شایعات برای مردم جذاب است. در وزارت بهداشت اصل بر تغییر مدیران و معاونان نیست، اصل بر توانمندی افراد است، ممکن است در بین مسئولان فعلی افراد توانمندی باشند که کارشان را خوب بلد باشند. انتظار مردم هم تغییر این افراد نیست. مدیران بسیار لایقی در وزارت بهداشت هستند که باید از توان آنها استفاده کنیم، تشویقشان کنیم و بیش از گذشته از آنها حمایت کنیم. البته در جاهایی هم ممکن است افرادی توانمندتر از مدیران فعلی باشند که امیدوارم خدا کمک کند بتوانیم انتخاب درست و شایسته‌اي در مورد این جایگاه‌ها داشته باشیم. ( دکتر حسن قاضی زاده هاشمی در گفت و گو با فارس – 1 شهریور 1392 )
3- افراد توانمندتر پیدا کنم، از ایجاد تغییر در وزارتخانه هراسی ندارم. وزارت بهداشت یک وزارتخانه خدماتی است نه سیاسی. کسانی که کارنامه ناموفقی دارند را حتما تغییر می‌دهم. ( دکتر حسن قاضی زاده هاشمی در گفت و گو با نسیم – 15 شهریور 1392 )

---

با ملاحظه مصاحبه های اخیر وزیر محترم بهداشت و مقایسه آن با بیانات ایشان در مجلس شورای اسلامی، به این فکر مي‌کردم که یا نگارنده دچار مشکل کج فهمی شده یا بین بیانات جناب دکتر قاضی زاده هاشمی تناقضاتی وجود دارد. اینکه ایشان در مجلس با ذکر برخی از شاخص های نامطلوب سلامت کشور، به صراحت علت را در نحوه مدیریت وزارتخانه عنوان نمایند و سخن از تحول اساسی در مدیریت وزارت بهداشت بیان فرمایند و با گذشت اندک زمانی بفرمایند: در وزارت بهداشت اصل بر تغییر مدیران و معاونان نیست، به اعتقاد شما حرکت در جهت تحول اساسی در نحوه مدیریت تخصصی ترین وزارتخانه دولت است؟ پاسخ بلی شما، تایید مشکل نگارنده است.

بدون هیچگونه تردید در هر سازمانی مي‌بایست اصل نه بر تغییر که بر توانمندی افراد باشد و الزاما، استفاده از توان مدیران لایق و حمایت از آنان در سرلوحه برنامه های سازمانها قرار گیرد، اما از طرف دیگر برآیند فعالیت و مدیریت مدیران لایق مي‌بایستی بطور طبیعی دستیابی به شاخص های مطلوب باشد. اگر شاخص های هدف نهایی ( شاخص های IMPACT ) را مطلوب نمی دانیم و مهمترین عامل عدم موفقیت را نحوه مدیریت مي‌دانیم، الزامی است در رفع مشکل تعجیل نماییم یا به فراغ دل بر لب جوی نشینیم و گذر عمر ببینیم؟

تعجب بیشتر زمانی حاصل مي‌شود که در پرجمعیت ترین و تخصصی ترین وزارتخانه دولت در یافتن مدیرانی توانمندتر از آنانی که بوده‌اند و در دستیابی به اهداف برنامه ناموفق، آنانی که در یک وزارتخانه غیر سیاسی و خدماتی، بعضا بر اساس لابی های سیاسی و فشارهای مراکزی چون شورای فرهنگی اجتماعی زنان، بر پستهای مدیریتی و معاونتهای وزارت بهداشت تکیه زده اند، دچار مشکل باشیم!! بر این اساس انتظار کدام تغییر مثبت مدیریتی منجر به بهبود شاخصی را مي‌توان در سایر سازمانها داشت؟

همچنانکه وزیر محترم بهداشت فرموده اند مدیران بسیار لایقی در بدنه وزارت بهداشت حضور دارند، و به یقین ضمن امید به یاری خداوند، استفاده از خرد جمعی و تجربیات و نظرات صاحب نظران و مدیران و کارشناسان با سابقه در ستاد وزارت و نیز دانشگاه های علوم پزشکی مي‌تواند در معرفی آنان به وزیر محترم یاری رساند.

تاکید همواره مقام محترم ریاست جمهوری بر شنیدن پیام انتخابات بوده است. رای مردم به تغییر در مدیریت اجرایی کشور بوده است و انتظار جامعه از دولت تدبیر و امید تلاش برای بهبود شرایط زندگی آنان در همه عرصه‌ها و از جمله ارتقاء شاخص های مربوط به سلامت جسمی، روحی و معنوی آنان است. مردم به دولت تدبیر و امید، اعتماد دارند و امید. لازم است با تاسی از سرعت عمل ریاست محترم جمهور در مواردی چون معرفی اعضاء پیشنهادی کابینه در مراسم تحلیف و موارد عدیده دیگر، در حفظ این اعتماد تلاش نمود و در اعتلای این امید تعجیل.