کد QR مطلبدریافت لینک صفحه با کد QR

از برنامه‌ریزی تا برنامه‌سازی!

17 شهريور 1397 ساعت 15:42


رضا صادقیان

سخنگوی دولت و رییس سازمان برنامه و بودجه در صحن علنی مجلس به موضوعی اشاره کرد که اندکی عجیب می‌نماید، ایشان درباره وضعیت پیش‌رو و کنترل نوسانات اخیر در بازار گفته است: «علاوه بر برنامه ششم توسعه ۱۲ برنامه‌ دیگر تهیه و ۵ بسته جبرانی نیز برای این موضوع تهیه شده است.» گویی ۵ بسته پیشنهادی دولت برای کمک به اقشار کم‌ درآمد است ولی نکته اساسی به تهیه ۱۲ برنامه دیگر به غیر از برنامه ششم توسعه بازمی‌گردد. برنامه‌های توسعه در کشورمان از نظر محتوی و چشم‌اندازی که برای سال‌های آینده‌ترسیم کرده و می‌کنند، برای هر کدام از ناظران رویدادهای اقتصادی و اجتماعی پرکشش است.

اینکه سیاست‌گذاران برنامه‌های مدون برای کمک کردن به واحدهای تولیدی داشته باشند، دستگاه‌های مربوط در راستای معضلاتی از قبیل جنگل‌خواری و افزایش فضاهای طبیعی و کاشت درخت برنامه داشته باشند و. . . همه این بندها بسیار مهم است، ولی تجربه پنچ برنامه توسعه در کشور نشان می‌دهد دولت موفق به رسیدن به افق برنامه نشده و بخش‌هایی از همان برنامه دست نیافتنی برای دوره‌ای دیگر تکرار می‌گردد. به عنوان نمونه می‌توان به جذب سرمایه‌گذاری خارجی برای توسعه زیر ساخت‌های صنایع نفت، گاز و پتروشیمی‌ها در برنامه پنجم و ششم توسعه اشاره کرد. حال در کنار همین برنامه برای یک لحظه گمان کنید ۱۲ برنامه دیگر تدوین شده است. اولین سوالی که می‌توان در مقابل چنین مدعای مطرح کرد، از چه زمانی چنین برنامه‌هایی تهیه شده؟ محتوای هر کدام از برنامه چقدر با سایر برنامه‌ها متفاوت است؟ سوال آخر اینکه، چقدر زمان برای تهیه چنین برنامه‌های از سوی کارشناسان گذاشته شده است؟

در خوش‌ بینانه‌ترین حالت می‌توان سخنان جناب نوبخت را به عنوان پخش کننده امید در جامعه از سوی دولت عنوان کرد، نگرشی که گمان می‌کند با بیان چنین حرف‌هایی اندکی از التهاب بازار کاسته و نیرویی تازه در رگ‌های متورم شهروندان تزریق می‌شود. اما از دریچه‌ای دیگر، در دست داشتن ۱۲ برنامه از سوی دولت برای عبور از بحران‌های اقتصادی حکایت از بی‌برنامه بودن دارد، افتخار نیست مسئول سازمان برنامه دولت از ۱۲ برنامه متفاوت پرده برداری کند.  
اگر قبول کنیم با توجه به ۱۲ وضعیت خاص، ۱۲ برنامه تهیه و تدوین شده باشد‌ به این نتیجه می‌رسیم که در ساختار دولت به جای آنکه با کارشناسان خبره روبرو باشیم با پیشگویان اقتصادی و اجتماعی سر و کار داریم! کسانی که می‌توانند ۱۲ حالت مختلف را تصور و براساس آن اقدام به نوشتن برنامه کنند، بدون شک چنین برنامه‌ای به دلیل آنکه براساس ذهنیت تدوین شده در عمل به غیر از افزایش هزینه‌های غیر قابل جبران برای کشور دستاوردی به همراه نخواهد داشت. مهمتر آنکه، در دست داشتن این همه برنامه برای کنترل سایر بخش‌ها عملا کشور و حوزه‌های مختلف اقتصادی، سیاسی و اجتماعی را به زمینی برای آزمودن برنامه‌ها فرو می‌کاهد! اگر بپذیریم هر کدام از این برنامه‌ها دارای ایرادها و اشکالاتی باشد، امکان اینکه یک برنامه را به دلیل ناکارآمدی کنار بگذاریم و از برنامه دوم و سوم و چهارم و پنجم استفاده کنیم، چنین تغییر سیاست‌هایی کشور را به مرز نابودی می‌کشاند!

در واقع براساس همین برنامه‌های انبوه که حکایت نداشتن برنامه و سیاست‌گذاری اندیشه شده است آنقدر آزمون و خطا می‌کنیم تا به جای تهیه ۵ بسته پیشنهادی برای کمک به اقشار کم درآمد و نیازمند، ۲۰ بسته تهیه کنیم، چرا که با همین برنامه‌سازی‌ها و نبود برنامه‌های جامع اکثر شهروندان را فقیر کرده‌ایم! ۱۲ برنامه و ۵ بسته پیشنهادی را فراموش کنید، به جای استفاده از چنین اعداد و کلماتی که در میان شهروندان با بازخوردهای منفی روبرو شده و می‌شود، راهکاری عملی و انجام شدنی ارایه دهید. راهکاری که نتایج مثبت آن برای همه شهروندان قابل لمس باشد و تنها به تهیه جدول‌های آماری در دست مسئولان خلاصه نگردد.


کد مطلب: 159295

آدرس مطلب :
https://www.baharnews.ir/article/159295/برنامه-ریزی-برنامه-سازی

بهار نیوز
  https://www.baharnews.ir