شهردار خوب، نماد شورای‌شهر خوب است

با توجه به اینکه مدیریت شهری- بخصوص در کلانشهرها- دارای مسایل و مشکلات و پیچیدگیهای خاص خود مي‌باشد بنابراین شهردار باید ویژه‌گی‌ها و فاکتورهای خاصی باشد. به عبارت بهتر، شهردار باید نسبت به دیگر مدیران آن شهر کارآمدتر باشد و بتواند این نقش بسیار مهم را به خوبی ایفا کند ودر زمینه‌هاي مختلف مبتلابه مدیریت شهری تخصص، تبحر و تجربه داشته باشد و شهردار کلانشهر از مهارت‌های انسانی و ادراکی بهره‌مند باشد زیرا که شهردار با عوامل و مسایل متعدد ومتنوع سخت افزاری و نرم افزاری سر وکار دارد و مسایل شهری چند وجهی وپیچیده هستند.

برای اثبات این جمله که " شهردارخوب نماد شورای خوب است و برعکس" لازم است به عنوان مقدمه و تأکید بر بعد نرم افزاری مدیریت شهری و اینکه کار شهردار فقط عمران نیست بلکه شهرداری درجای خود باید نهادی اجتماعی و فرهنگی باشد، نمونه‌اي از یک شهردار موفق را مثال میزنم تابهتر متوجه شویم که شهردارباید به عوامل اجتماعی، فرهنگی-مدیریتی و بطور خلاصه عوامل انسانی توجه بیشتری کند و سپس به مقوله سخت افزاری کار بپردازد.

شهردار قبل از اینکه شهرساز باشد مدیر و مسؤل شهر است که باید به ساختن شهر در همهء ابعاد همت گمارد. در اکتبر سال 1994 شخصی به نام دکتر آنتاناس ماکوس که یک استاد فلسفه و ریاضیات بود به عنوان شهردار بوگوتا پایتخت کلمبیا انتخاب شد. در آن زمان،این شهر به عنوان پایتخت قتل جهان معروف بوده است و مقامات شهر در فساد شهره بوده اند.

در واقع اهالی بوگوتا از این همه نابسامانی به جان آمده و به دنبال چاره‌اي مي‌گشتند که نهایتا به دکتر ماکوس به عنوان یک ضد سیاستمدار متوسل شدند. دکتر ماکوس برای مقابله با ناهنجاری‌هاي در شهر بوگوتا از روشهای جالبی استفاده کرد. مثلا در سر چهار راه‌ها گروه‌هاي پانتومیم به کار گماشت که متشکل از دانشجویان تئاتری بودند که صورت خود را سفید و سیاه کرده بودند و هر کسی را که تخلفی مي‌کرد او را مسخره مي‌کردند.

مثلا اگر عابر پیاده‌اي از چراغ قرمز رد مي‌شد به دنبالش مي‌افتادند و ادایش را در مي‌آوردند و همین باعث شد که شهروندان از ترس مسخره شدن از تخلف بپرهیزند. با گذشت چند ماه، درصد افراد پیاده‌اي که به علائم راهنمایی توجه و مطابق آن‌ها رفتار مي‌کردند از 26 درصد به 75 درصد رسید. در حقیقت استقبال از این طرح و موفقیت آن در کاهش خلاف چنان چشم گیر بود که دکتر ماکوس 400 نفر دیگر پانتومیم کار استخدام کرد تا خدمات این گروه‌ها به سراسر شهر گسترش یابد.

البته ذکر این نکته ضروری است که نه تنها باورها وفرهنگ کشور ما کشور کلمبیا تفاوت دارد بلکه یکسری تفاوت‌های فرهنگی در شهرها واستانهای مختلف وجود دارد. بنابر این نمي‌خواهم بگویم نسخهء موفق در رفع یک معضل در شهرهای یگر جوابگوست اما می‌خواهم تأکید کنم که همهء مسایل ومعضلات شهری فقط سخت افزاری نیست و شهردار خوب وموفق شهرداری است که مسایل مختلف را دسته بندی کند و به فراخور امکانات ومسایل محیطی و فرهنگی و اجتماعی وسیاسی و اقتصادی و..... برای حل هر مسأله‌اي مناسب‌ترین راه حل را ارایه نماید.

با گذشت سه دوره از تشکیل شوراها، تجربه نسبتا" خوبی برای تعامل بایکدیگر وپرهیز از کشمکش وتوجه به ضرورتها ونیازهای شهری شهروندان به دست آمد و انتظار می‌رود که شوراها هر دوره بهتر از دوره‌هاي پیشین عملکرد بهتری داشته باشند. شهروندان عملکرد شهرداران را رصد مي‌کنند وآن را به شوراها نسبت مي‌دهند، چرا که شهردار منتخب شوراست.

پس جا داردکه شوراها بیش از هر آیتمی توانایی شهردار را مد نظر قرار دهند چراکه شهر دار تا حد زیادی نمادی از شورای آن شهر است وضعف وقوت او ضعف وقوت شورا تلقی مي‌شود. زمانی شورا می‌تواند شهردار خوب انتخاب کند که قبل از اینکه گزینه‌ها را مورد بررسی قرار دهند، ملاکها و معیارهای معقول و استاندارد را با لحاظ موقعیت و وضعیت آن شهر، مشخص کنند و سپس مصداق‌های آنرا پیدا کرده و بدون لحاظ کردن مسایل فرعی و حاشیه‌اي بهترین را بر گزینند.

این بهترین، همان شهردار خوب است. زیرا در اینجا منظوراز" شهردار خوب"، کسی است که مجموعه امتیازهای او باتوجه به معیارهای اصولی، علمی وعقلانی بیشتر از سایر گزینه‌ها باشد. گرچه این شیوه درگفتار آسان و در عمل سخت است اما باید دانست که محال نیست و با تعامل و تمرین دمکراسی وشایسته سالاری وپیشه کردن تقوای الهی والهام از توصیه‌ها وپندهای امامان معصوم، علی الخصوص خطبه‌ها و نامه‌هاي حضرت امیر(ع) در نهج‌البلاغه مي‌توان در این مسیر پر خیر وسعادت قرار گرفت و بار امانتی که مردم با رأی خوب به شوراها دادند به سرمنزل مقصود رساند. تصمیمات به دور از هوا و هوس و تعصبات قومی و باندی منشأ بسیاری از فواید و سود مادی و معنوی برای اعضاء شورا و شهروندان خواهدبود.

شوراهای شهر در سراسر کشور در این روزهای مهم-انتخاب شهردار- مورد آزمون سختی قرار گرفتند و آنهایی از این آزمون سربلند مي‌شوند و پیروز مي‌گردند که به نکات فوق‌الاشاره توجه بیشتری دارند. سخن آخر خطاب به همه شوراها- چه آنهایی که شهردارمنتخب دارند و چه آنهایی که هنوز درحال طی کردن این پروسه هستند این است که هرچه بکارید همان را مي‌دروید. ضعیف یا قوی بودن شهردار را به حساب شما می‌گذارند چرا که این "شهردار خوب" آیینهء تمام نمای "شورای خوب" است.

---