بهار نیوز - مردم هزینه‌های ناامنی را می‌پردازند

محمدحسن آغاز *
مقوله امنیت یکی از نیازهای اساسی جامعه سالم است که از طرق مختلف تامین می‌شود. امنیت در توسعه پایدار، لازمه سلامت جامعه است و بدون آن، هیچ گونه سرمایه گذاری صورت نمی‌پذیرد. با این تعریف، مقوله امنیت را می‌توان در چارچوب نیازهای اساسی جامعه دید که هر کشوری می‌بایست متناسب با آینده نگری اقتصادی، اجتماعی وفرهنگی، در هر حوزه‌ای امنیت لازم را ایجاد کند.
امنیت اجتماعی به معنای تمهید فضا و ابزارهای لازم برای ابراز وجود و طرح نظر گروه‌های مختلف اجتماعی از قبیل زنان، جوانان، اقوام و اقلیت‏ها، هنگامی موثر و مطرح است که به عنوان یک امر گریزناپذیر یا یک ارزش پذیرفته شود. امنیت اجتماعی مورد نظر، اطمینان خاطر جامعه در قبال تحولات عادی و تحرکات عمدی معطوف به سلامت و هویت خود است. همانگونه که دیده می‌شود در این تعریف، هویت گروهی فقط یکی از منابع نگرانی جامعه است.
هفته سوم فروردین امسال به تهران رفتم که دخترم را تا خوابگاه دانشگاه همراهی کنم و زمینه‌ای فراهم شود که بتواند در دانشگاه بهتر درس بخواند. شب با اصرار دوستان، در محله پونک، ماشینم را در پارکینک آنها گذاشتم و اون بنده خدا، ماشینش را در بیرون پارک کرد. صبح قبل از نمازصبح و بعد از سحری خوردن به ماشین خودش سرزد ودید که قطعه قیمتی ماشین) ECU (ای سی یو) را کندند و بردند. آن هم در محله امنی چون پونک. فردای آن روز به دنبال خرید‌ای سی یو بودیم که گفتند اگه می‌خواهید دست دوم بخرید حتمن باید نامه از نیروی انتظامی داشته باشید، به کلانتری باغ فیض هم رفتیم و موضوع را ثبت و اطلاع دادیم، واقعا اگر مملکت می‌خواهد این جوری، مدیریت شود، نیازمند آن است که نیروی انتظامی تقویت شود و آنها هم از پلیس مخفی بهره مند شوند و کم کم کسی جرات نکند که درمحله‌ها و کوچه‌ها دست به سرقت بزند. کاری که کشورهای پیشرفته با دستگاههای مجهز و مجازی می‌کنند، شما که این امکانات را ندارید، از شگردهای دیگر استفاه کنید.
در شهرهای دیگر کشور، وضع به گونه‌ای دیگر است، روستاییان در شمال کشور، احساس ناامنی فراوانی می‌کنند که مشکلات را به شیوه دیگر حس می‌کنند و همه از نوعی مشقت ناشی از ناامنی رنج می‌برند.
در سال مانع‌زدایی از تولید که سال 1400 نام گرفته بود، ناامنی باعث شد که بعضی از مردم ما در روستاهای کشور، شاهد سرقت چوب درختان میوه خود شده اند. از نزدیک به روستایی که نزدیک ساری هست رفتم و شاهد بریده شدن درخت میوه 20 ساله بودم که وقتی علتش را پرسیدم، به مقوله ناامنی باغ‌ها وشالیزارها و حتی مرکبات مواجه شدم. این که هر استانی به شکلی با معضل ناامنی مواجه است، نشان از سوء مدیریتی است که در این حوزه وجود دارد و کسی به فکر چاره جویی نیست. نپرداختن به این موضوع باعث شده است که مسئولان به موضوعاتی بیندیشند که در درجه دوم وسوم مسئله است. به قول جامعه جامعه شناسان، اخلاق مسئولیت حکم می‌کند که به جای این که مشکلات پنهان بمانند، آشکار شوند.
هزینه‌های ناامنی فقط شامل سرقت نیست، من برای ماشین خودم نه تنها بایستی بیمه بدنه بدهم، بلکه باید برای بخش‌های مختلف خودرو، منزل و یا مغازه هزینه هایی انجام دهم که حاصل ناامنی ایجاد شده است. به گردن گرفتن این مشکلات، وظیفه دولت است که از گردن خود باز می‌کند. ناامنی کنونی شرایطی ایجاد کرده است که نه تنها مردم احساس روانی و خوشبختی در زندگی خود نمی‌کنند، بلکه هزینه‌های اقتصادی ناامنی را مردم می‌پردازند. تداوم این امر، نه تنها باعث می‌شود که مردم حتی گرایش به سرمایه گذاری اقتصادی پیدا نکنند، حتی اگر ناامنی افزایش پیدا کند، بحران شغلی در حوزه‌های تولیدی روی خواهد داد.
ناامنی کنونی نیازمند تقویت نیروی انتظامی است و نیروی انتظامی هم بایستی از شگردهای مختلف برای کاهش ناامنی استفاده کند که به علت کمبود بودجه این مهم محقق نشده است و مردم هرروز دارند با خسارت‌های جانی، روانی و حتی جانی با ناامنی روبرو می‌شوند. تداوم این امر، نه تنها باعث فرار سرمایه می‌شود بلکه عاملی اساسی برای جلوگیری از سرمایه گذاری‌های جدید است که دولت برنامه‌ای برای رشد تولید و توسعه اشتغالزایی دارد. در این مرقومه قصد ندارم مفهوم ناامنی را وسیع ببینم اما آن چه که مشهود است، در محیط‌های شهری و روستایی – بخصوص شهرهای بزرگی چون تهران ناامنی زیاد باعث شده است که حتی دانشجویان هم برای‌تردد مشکل دارند که این مهم بایستی توسط مسئولان امر درک شود و چاره جویی لازم دیده شود.
دولتهای جهان سوم برخلاف کشورهای پیشرفته غربی معضلات امنیتی حادی دارند، در این کشورها «آنچه در معرض خطر است تبار یک گروه یا حکومت خاص نیست بلکه بقای کشور است یعنی موجودیتی که تجلی کنش متقابل مردم، سرزمین و قدرت می‏باشد.
اگر ناامنی با این روند رشد ادامه پیدا کند و دولت چاره‌ای برای کاهش ناامنی شهری و روستایی در کنار ناامنی بخش‌های اقتصادی و اجتماعی ایجاد نکند، در اصل به سلامت شهروندانش آسیب زده است. سلامتی که فاکتور اساسی سرمایه گذاری در حوزه تولید و اقتصاد است.
" امنیتی دیدن (Securitization) یک مفهوم یا وضعیت (Situation) از اعتبار بسیار زیاد یک مفهوم یا وضعیت حکایت می‌کند. معمولاً موضوع عادی هنگامی امنیتی دیده می‌شود که یک یا چند مؤلفه از ارزشهای اساسی (critical Values) در معرض تهدید یا آسیب پذیری قرار گرفته باشد. از این رو به خاطر اینکه موضوع Societal Security، ارزشهای اساسی (که عبارتند از انسجام اجتماعی، تمامیت ارضی و حاکمیت سیاسی) را مورد مخاطره قرار می‌دهد و با آن ارزشها سرو کار می‌یابد، از اهمیتی فراگیر و مداوم برخوردار می‌باشد. "
نهایت آن که بقای تولید و اشتغال کشور به امنیت اجتماعی وصل می‌شود و این مهم هم در محیط‌های شهری و هم در محیط‌های روستایی به شکل خاصی کاهش یافته است و مردم و حتی دانشگاهیان نیز از امنیت لازم برخوردار نیستند.
* پژوهشگر اجتماعی