بهار نیوز - متن کامل مصاحبه امیرعبداللهیان با فایننشال‌تایمز

متن کامل مصاحبه امیرعبداللهیان با فایننشال‌تایمز

گروه سیاسی: متن کامل مصاحبه حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه با نشریه انگلیسی فایننشال‌تایمز را در زیر بخوانید:

امروز شما گفتید ایران برای رسیدن به یک توافق خوب عجله دارد؟ تا چه میزان رسیدن به یک توافق نزدیک است و چه چیز امروز مانع رسیدن به توافق می‌باشد؟
ما در دولت جدید چند هفته ای است که گفت و گوها را شروع کرده‌ایم. آنچه که برای ما در مذاکرات وین مهم است لغو تحریم های یک جانبه آمریکا و بازگشت همه طرف ها به تعهدات برجامی خود است. من فکر می‌کنم یک تفاوت اساسی بین هیئت جمهوری اسلامی ایران و طرف های غربی وجود دارد و آن این است که هیئت جمهوری اسلامی ایران با ابتکار عمل و جدیت و با یک برنامه مدون از ابتدای مذاکرات اخیر وین در میز مذاکره حضور پیدا کرد. از جمله مشکلاتی که ما در این مدت با آن مواجه هستیم این است که طرف مقابل فاقد یک ابتکار عمل جدی است. حتی گاهی اوقات ما دچار تردید می‌شویم که آیا واقعاً طرف‌های غربی به دنبال رسیدن به یک توافق هستند؟ آیا واقعاً طرف‌های غربی به دنبال این هستند که تحریم های ایران بر مبنای برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ از میان برداشته شود یا آن که آنها فقط یک نگرانی دارند و نگرانیشان نیز برنامه صلح آمیز هسته‌ای ایران است و در این چارچوب فقط می‌خواهند نگرانی خود را برطرف کنند. حتی ما بارها در مذاکرات به آن‌ها اعلام کرده‌ایم که اگر می‌خواهید نگرانی شما از برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران برطرف شود، شما هم باید نگرانی ما را در حوزه تحریم هایی که در برجام قرار بود از میان برداشته شود، برطرف کنید. در این چارچوب اتفاق دیگری هم رخ داد و آن اینکه راب مالی نماینده ایالات متحده آمریکا از طریق تبادل non-paper به مذاکرات پیوست. طرف آمریکایی بارها به ما اعلام کرد که رئیس جمهور آمریکا حسن نیت دارد و همچنین اینکه آنها به دنبال یک توافق هستند و برای رسیدن به این توافق وقت زیادی هم ندارند. ما هم به آنها گفتیم و این جمله را باز هم تکرار می‌کنیم که ما هم به دنبال یک توافق خوب هستیم. ما هم از توافق خوب در کوتاه ترین زمان استقبال می‌کنیم اما این توافق باید دربردارنده حقوق مردم ایران باشد. این توافق خوب از نظر ما باید همه تحریم هایی که در سال ۲۰۱۵ برای برداشته شدن آن‌ها توافق صورت گرفت و به JCPOA موسوم شد را شامل شود. امروز که ما داریم با هم صحبت می‌کنیم پیشرفت‌هایی در مذاکرات حاصل شده اما همه آنچه را که باید ذیل برجام به آن برسیم محقق نشده است. آن بخشی که مربوط به تعهدات طرف ایرانی است، مثل یک فرمول ریاضی روشن است. کاملا مشخص هست که ما چه اقداماتی را باید انجام دهیم و چگونه این اقدامات ما راستی‌آزمایی خواهد شد. این امر از طریق IAEA خواهد بود لذا طرف مقابل می‌تواند نگرانی نداشته باشد ولی ما همچنان نگرانیم. اول از همه نگران تضمین هستیم. طرف آمریکایی هنوز تضمین محکمی را به ما ارائه نمی‌دهد. حتی بر خلاف حقوق بین الملل آقای راب مالی اعلام می‌کند که ما نمی‌توانیم متعهد شویم که دولت بعدی آمریکا بر تعهداتی که ما خود را ملزم به اجرای آن می دانیم، باقی بماند. شما می‌دانید این خلاف حقوق بین الملل است. این مغایر با حقوق مسلم درج شده در متون شناخته شده حقوقی بین المللی است. بر مبنای حقوق بین‌الملل حتی اگر در یک کشور یک دولت شورشی یا کودتا بر سر کار بیاید، آن دولت موظف است به تعهدات بین المللی دولت و دولت های قبلی آن کشور پایبند باشد. لذا اصلاً برای ما قابل قبول نیست که طرف آمریکایی بگوید توافقی با شما می‌کنیم که اعتبار آن حداکثر تا پایان کار این دولت است. آنها می‌گویند حتی برای اعتبار آن تا پایان کار این دولت هم یک‌سری شروط، حاشیه‌ها و محدودیت هایی وجود دارد. اما با همه این‌ها ما در میز مذاکره پیشرفت‌هایی داشته‌ایم و امیدوار هستم این پیشرفت ها منجر به یک توافق خوب شود. برای رسیدن به این توافق خوب، واقع‌بینی طرف غربی می‌تواند تعیین کننده باشد.

آیا امکان دارد توضیح دهید که وقتی ایران می‌گوید همه تحریم های مربوط به برجام برداشته شود الان دقیقا منظورش همه تحریم هایی است که ترامپ بر ایران اعمال کرده است یا تحریم هایی که مربوط به اجرای برجام از ابتدای اجرای آن بوده است که شامل تحریم های مالی است که مانع همکاری ایران با بانک های بین المللی بوده است و شما درباره آن به توافق رسیده بودید؟
ما حتماً علاقمند هستیم که مذاکراتمان منجر به لغو کامل تحریم ها شود اما در یک نگاه واقع بینانه چارچوب تحریم‌هایی که در این دور از مذاکرات، موسوم به مذاکرات وین، برای لغو هدفگذاری شده و کشورهای ۱+۴ و نماینده اتحادیه اروپا بر آن تمرکز و تاکید دارند این است که تحریم هایی که در برجام و سند برجامی سال ۲۰۱۵ باید لغو می‌شد، همگی از میان برداشته شود. ضمنا تمام تحریم هایی که به صورت یک جانبه در دوره ترامپ علیه اشخاص و نهادهایی در جمهوری اسلامی ایران وضع شده است نیز باید از میان برداشته شود. در مذاکراتی که تا الآن با طرف های مقابل در وین داشتیم، آن‌ها در مورد تحریم‌های دوران ترامپ فقط لغو آن بخش از تحریم‌ها را می‌پذیرند که نفع اقتصادی ما را از برجام با مشکل مواجه می‌کند. این همه ی آن چیزی نیست که ما به دنبالش هستیم. این که ترامپ ذیل برخی ادعاها مثل برنامه موشکی ایران، مباحث منطقه ای یا بحث های حقوق بشری به طور یکجانبه، ظالمانه و نادرست، اشخاص حقیقی و حقوقی را در ایران مورد تحریم قرار داده قابل قبول نیست و طبیعی است وقتی که ما در تعهدات هسته ای خودمان در مورد هر آنچه به تولید اضافی اورانیوم غنی شده و دستگاه‌های سانتریفیوژ مربوط است توافق می‌کنیم که با آن چه کنیم، انتظار داریم که تکلیف زیاده روی‌های دولت آمریکا در دوره ترامپ هم روشن شود. این هم یکی از چالش هایی است که الان در میز مذاکرات وین وجود دارد.

آمریکا چه ضمانت هایی به شما پیشنهاد داده است؟ و آیا شما لغو همه تحریم های دوران ترامپ مثل تحریم علیه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و همه تحریم های اینچنینی و تحریم های مالی را می خواهید؟
تضمین یکی از بحث ها و چالش‌های جدی ما در میز مذاکره است. ما معتقد هستیم که طرف‌های مقابل باید چند تضمین را به ما بدهند. این تضمین‌ها را باید طرف آمریکایی و سه کشور اروپایی به صورت قوی در مقابل جمهوری اسلامی ایران به نمایش بگذارند. سطح اول تضمین‌ها تضمین سیاسی است. به ما گفته می‌شود که اظهاراتی که آقای جو بایدن در اجلاس اخیر G7 داشته و تعهد خود را در آنجا اعلام کرده است، می‌تواند یک تضمین سیاسی قوی باشد. اساسا در افکار عمومی ملت ایران به دلیل خروج آمریکایی‌ها از برجام و بدقولی طرف‌های غربی سخن رئیس یک کشور آن همه ایالات متحده آمریکا به عنوان تضمین، پذیرفتنی نیست. من هفته گذشته در پارلمان حدود دو ساعت و نیم راجع به مذاکرات وین در مقابل نمایندگان مردم باید پاسخ می دادم. در آنجا نمایندگان مردم به من می‌گفتند که اصلا تعهد آقای جو بایدن که همچنان روش‌های نادرست ترامپ را درخصوص اعمال تحریم ها علیه ملت ایران دنبال می‌کند، نمی‌تواند یک تعهد قوی باشد اما به هرحال تضمین سیاسی یک سطح از تضمینی است که طرف آمریکایی باید بدهد و راجع به جزئیات آن گفت‌وگوها در وین به عمل آمده است. تضمین حقوقی و قانونی نیز برای ما مهم است. طرف آمریکایی از طریق واسطه اتحادیه اروپا به ما در non-paper ها و پیام‌هایی که ارسال می‌کند، تأکید می‌کند که به هیچ وجه قادر نیست این توافق را در کنگره به تصویب برساند. برای ما تضمین قانونی طرف آمریکایی و طرف غربی هم مهم است. من حتی به همکارم آقای دکتر باقری گفتم در مذاکرات می‌توانند به طرف‌های غربی بگویند اگر نمی‌توانید به صورت قانون در مجلس خود این توافق را به تصویب برسانید، حداقل پارلمان کشورتان یا رئیس پارلمان‌های کشور هایی که طرف مذاکرات برجامی ما هستند می‌توانند در یک بیانیه سیاسی پایبندی خود را به این توافق و به بازگشت به اجرای توافق برجام اعلام کنند. به هر حال در موضوع تضمین حقوقی هم طرف های مقابل و آمریکا و سه کشور اروپایی ابتکار مشخصی را ندارند. در خصوص تضمین اقتصادی هم آنها می‌گویند اگر دولت بعدی روی کار بیاید ما تضمینی را در این رابطه نداریم. ما امیدوار هستیم که واقع بینانه برخورد کنند. چراکه ما به سطح جدی از تضمین‌ها نیاز داریم. من در جلسه هفته گذشته در پارلمان دیدم که برخی از نمایندگان مجلس ما یک ایده ای را دنبال می‌کنند که می‌بایست مجلس، قانونی را تصویب کند که این بار اگر هریک از طرفین برجام از تعهدات خود خارج شدند، ما بتوانیم بر اساس یک مدل از مکانیسم ماشه بلافاصله به غنی‌سازی برگردیم آن هم در هر سطحی که مجلس، دولت را به آن موظف خواهد کرد. این امر می‌تواند پیچیدگی‌هایی را ایجاد کند. لذا به نفع طرف‌های مقابل است که در موضوع تضمین، واقع‌بینانه عمل کنند و بر مبنای حقوق بین الملل ابتکارات و اقداماتی را روی میز قرار دهند.

آیا با آمریکا مستقیم مذاکره خواهید کرد چون به نظر میرسد روند مذاکرات دارد به بن بست میرسد؟
آمریکایی‌ها پیام های زیادی را به ما می‌دهند برای اینکه با ما مستقیماً گفتگو کنند. آخرین پاسخ ما به آمریکایی‌ها و واسطه‌هایی که آمده بودند این بود که هرگونه گفتگو، تماس و مذاکره با امریکا برای دولت من هزینه بسیار سنگینی خواهد داشت. ما حاضر نیستیم بدون این که یک چشم انداز روشن و قوی برای رسیدن به یک توافق خوب با تضمین پایدار در مقابل مان قرار داشته باشد، وارد پروسه مذاکره مستقیم با آمریکا شویم. ما از طریق واسطه‌ها به آمریکایی‌ها گفتیم که اگر نیت واقعی دارید، قبل از هرگونه گفت و گو و تماسی می‌بایست چند اقدام عملی بر روی زمین انجام دهید آن هم چند ابتکار عملی و محسوس. مثلا بخشی از پول های بلوکه شده ما نزد بانک های خارجی، آزاد شود و یا این که بخش هایی از تحریم‌هایی که علیه ایران اعمال می‌شود، با یک فرمان اجرایی رئیس‌جمهور صرفاً به نشانه حسن نیت لغو شود تا ما باور کنیم که حرف هایی که آمریکایی‌ها می زنند قابلیت اجرا دارد و آنها برای اجرای آن اراده جدی دارند. ضمنا این میز مذاکره است که مشخص می‌کند تصمیمات بعدی ما چه سمت و سویی را داشته باشد. اما در مجموع ما خوشبین هستیم. طرف‌های مقابل تلاش می‌کنند با وارد کردن شوک و با دیپلماسی بازی با زمان ما را محدود کنند و بگویند شما در حال از دست دادن زمان هستید و باید هر چه زودتر به توافق برسید ولی ما معتقدیم که تا به نقطه خوب نرسیم و تا از در دسترس بودن یک توافق خوب اطمینان حاصل نکنیم، مذاکرات باید ادامه پیدا کند. این که چه زمانی به این توافق خوب خواهیم رسید، بستگی به طرف مقابل دارد. این آمریکا است که مسئول اصلی این فضای تحریمی علیه جمهوری اسلامی ایران است و آمریکا باید در عمل نشان دهد که آیا واقعاً به دنبال رسیدن به یک توافق خوب و مرضی الطرفین که منافع جمهوری اسلامی ایران را از برجام به طور کامل تأمین کند هست یا خیر.