تاکنون در چند ایالت آمریکا از جمله آیووا، نوادا و کارولینا انتخابات مقدماتی داخلی احزاب دموکرات و جمهوری‌خواه برای تعیین نامزد نهایی انتخابات ریاست جمهوری برگزار شده و از دموکرات‌ها هیلاری کلینتون و از جمهوری‌خواهان دونالد ترامپ از رقبای خود پیشی گرفته‌اند. با این حال انتخابات امروز که در 15 ایالت و منطقه به طور هم‌زمان و در یک روز برگزار می‌شود می‌تواند تعیین کننده کاندیدای نهایی دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه برای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در ماه نوامبر آتی باشد.

در همین حال سخنان و موضع‌گیری‌های جنجالی ترامپ در میان جمهوری‌خواهان باعث تفرقه افکنی در این حزب شده است. در تازه‌ترین مورد بن ساس، سناتور جمهوری‌خواه از ایالت نبراسکا گفته است که او از دونالد ترامپ، پیشتاز کسب نامزدی این حزب در انتخابات ریاست جمهوری که پاییز برگزار خواهد شد، حمایت نخواهد کرد. او گفت که از شرایط موجود "کلافه و غمگین" است و در صورت پیروزی ترامپ در مرحله مقدماتی در جستجوی گزینه سومی برخواهد آمد.

ترامپ در رای گیری‌های مقدماتی تاکنون در سه ایالت از چهار ایالت برنده شده است، اما در عین حال حزب جمهوری خواه را دچار شکافی جدی کرده است. این میلیاردر اهل نیویورک در تقریبا همه نظرسنجی‌های انجام شده در ۱۱ ایالتی که روز سه شنبه رای گیری خواهند کرد پیشتاز است. سناتور ساس در نامه‌ای سرگشاده در فیسبوک نوشت:‌ "اگر دونالد ترامپ نامزد حزب جمهوری خواه شود، انتظار من این است که در جستجوی نامزد سومی برآیم - یک گزینه محافظه کار، یک پیرو قانون اساسی." او ادامه داد:‌ "آقای ترامپ بی امان بر شکاف انداختن میان آمریکایی‌ها، و به زیر کشیدن به جای ساختن دوباره این ملت کبیر، تمرکز دارد."

به گزارش بی.بی.سی ساس محافظه کاری است که در تی پارتی ریشه دارد و به تشکیلات رسمی حزب جمهوری خواه نزدیک نیست. او هنوز هیچ کدام از رقبای ترامپ را تایید نکرده است هرچند به نفع سناتور مارکو روبیو و سناتور تد کروز هر دو مبارزه کرده است. اما حتی تشکیلات رسمی جمهوری خواه هم اشتیاق زیادی به دونالد ترامپ نشان نداده است. ترامپ سابقه فعالیت سیاسی یا مقام دولتی ندارد.

او با اظهارات جنجال آفرین مثل ساختن دیواری در مرز مکزیک یا تلاش برای جلوگیری از سفر مسلمانان به آمریکا شکاف زیادی نه فقط در میان جمهوری خواهان بلکه جامعه آمریکا ایجاد کرده است. اما بسیاری از هوادارانش می‌گویند جذب "اصالت" او می‌شوند و معتقدند که موفقیت ترامپ در کسب و کار او را در موقعیتی مناسب برای دگرگون کردن اقتصاد آمریکا و کمک به ایمن کردن مرزها قرار می‌دهد. ترامپ روز جمعه از حمایت کریس کریستی، فرماندار نیوجرسی که خود کاندیدای میدان رقابت جمهوری خواهان بود اما کناره گرفت، برخوردار شد. بعد از آن سناتور جف سشنز، سناتور آلاباما روز یکشنبه بر کاندیداتوری او مهر تایید زد. او اولین سناتوری بود که چنین می‌کرد.

بحث نژادپرستی
در تازه‌ترین نزاع، حمایت یک رهبر گروه نژادپرستی کوکلاکس کلان‌ها از ترامپ جنجال تازه‌ای آفریده. ترامپ به خاطر محکوم نکردن این گروه مورد حمله قرار گرفته است. او روز یکشنبه در مصاحبه ای با سی ان ان در مورد این نژادپرست به نام دیوید دوک گفته بود:‌ "من چیزی در مورد دیوید دوک نمی‌دانم." خودداری او از محکوم کردن دیود دوک، انتقاد رقبای ترامپ را به دنبال داشت.

سناتور کروز گفت که این حادثه "واقعا غم انگیز" است و گفت "همه باید اتفاق نظر داشته باشند که نژادپرستی غلط است و کوکلاکس کلان یک گروه هولناک است." سناتور روبیو هم در تجمعی در ویرجینیا گفت خودداری ترامپ از محکوم کردن دیوید دوک "او را غیرقابل انتخاب" می‌کند.

او به هوادارانش گفت:‌ "ما نمی‌توانیم حزبی باشیم که از محکوم کردن نژادپرستان سفیدپوست و کوکلاکس کلان‌ها خودداری می‌کند." برنی سندرز، کاندیدای دموکرات‌ها هم در توییتی نوشت‌: "فردی که جای اولین رئیس جمهور سیاهپوست آمریکا را خواهد گرفت نباید و نمی‌تواند آدمی باشد که نفرت آفرینی می‌کند و کوکلاکس کلان‌ها را محکوم نمی‌کند."

هیلاری کلینتون رقیب سندرز بعد همین توییت را منتشر کرد. خانم کلینتون روز شنبه در کارولینای جنوبی سومین پیروزی ایالتی خود را در مرحله مقدماتی ثبت کرد. او در سخنرانی پیروزی خود در انتقادی از شعار انتخاباتی ترامپ (make America great again) گفت:‌ "برخلاف آنچه می‌شنوید، نیازی نیست که دوباره به آمریکا بزرگی ببخشیم، چون هرگز چیزی از بزرگی آمریکا کم نشده بود." کارزار انتخاباتی جمهوری خواهان که یک ماه پیش ۱۲ رقیب داشت هم اکنون شاهد رقابت ۵ نفر است. ترامپ چهارشنبه پیش در نوادا برنده شد و تحلیلگران می‌گویند به تدریج کاندیدای بلامنازعی به نظر می‌رسد.

پنج نکته درباره سه شنبه بزرگ

۱- چرا سه شنبه، چرا بزرگ؟
در نیمه قرن نوزدهم، کنگره آمریکا تصمیم گرفت برای اینکه جامعه کشاورز این کشور بتواند با دردسر کمتر با درشکه‌هایشان پای صندوق‌های رای حاضر شوند سه شنبه را روز رای گیری مقرر کند. با این حساب کشاورز‌ها می‌توانستند دوشنبه‌ها سوار درشکه‌هایشان شوند و سه شنبه اول وقت بعد از رای دادن راهی خانه شوند و به چهارشنبه بازارشان برسند. از طرفی یکشنبه‌ها هم که روز کلیسا و عبادت بود سرجایش باقی می‌ماند. نزدیک به دو قرن بعد از آن روز‌ها و تغییر اساسی جامعه آمریکا هنوز رای گیری‌ها روزهای سه شنبه برگزار می‌شود.

سه شنبه بزرگ به نوعی آزمون سراسری برای نامزدهای دو حزب آمریکا و کارزارهای انتخاباتی آنهاست. در سه شنبه بزرگ که در این دوره امروز اول مارس برگزار می‌شود نامزدهایی که تا پیش از این ایالت به ایالت و بدون عجله جای پای خود را در میان رای دهندگان سفت می‌کردند و برنامه‌های انتخاباتی‌شان را سر صبر پیش می‌بردند باید سر صندوق‌های رای ۱۱ ایالت، همزمان بخت خود را آزمایش کنند. برنده این رقابت‌های درون حزبی می‌تواند در پایان این روز یک قدم به جام پیروزی یعنی نامزدی رسمی حزب نزدیک‌تر شود.

۲- چرا پیروزی در رقابت‌های سه شنبه بزرگ مهم است؟
بالا بودن تعداد ایالت‌های رای دهنده در سه شنبه بزرگ به این معناست که تکلیف نامزدهای بر‌تر و آن‌ها که دیگر شانسی برای ادامه مبارزات ندارند تا حدی روشن می‌شود. در پایان روز سه‌شنبه تکلیف ۲۲ درصد از تمام هیات‌های انتخاباتی نهایتا روشن می‌شود. جمهوری خواهان می‌توانند دست کم نیمی از هیات‌های انتخاباتی لازم برای نامزدی رسمی حزب خود را در سه شنبه بزرگ به دست بیاورند. در مورد دموکرات‌ها این میزان یک سوم هیات‌های انتخاباتی لازم است.

۳- هیات‌های انتخاباتی چه کسانی هستند؟
هر کدام از احزاب آمریکا در هر ایالت این کشور، بسته به تعداد جمعیت و تعداد سناتور‌ها و نمایندگان این ایالت‌ها در کنگره، تعدادی هیات انتخاباتی را تعیین می‌کنند. این هیات‌ها بر اساس قوانین خاص هر حزب و ایالت در پایان هر رقابت مقدماتی به نامزد یا نامزدهایی تعلق می‌گیرند. در ‌نهایت در پایان رقابت‌های مقدماتی، کسی از جانب حزب دموکرات نامزد نهایی خواهد شد که در مجموع ۲۳۸۳ هیات انتخاباتی را از آن خود کند در حالی که تعداد لازم برای کسب نامزدی رسمی حزب جمهوری خواه ۱۲۳۷ هیات انتخاباتی است.

۴- رای گیری در کدام ایالت‌ها انجام می‌شود؟
روز سه‌شنبه بزرگ در ۱۱ ایالت رای گیری و شمارش آرا انجام می‌شود. آلاباما، آلاسکا، آرکانزا، کلورادو، جورجیا، ماساچوست، مینه سوتا، اوکلاهوما، تنسی، تگزاس، ورمانت و ویرجینیا ایالت‌هایی هستند که در آنها رای‌گیری انجام می‌شود. هر کدام از این ایالت‌ها شیوه‌ها و قوانین رای گیری مشخص و متفاوتی دارند و هر یک تعداد مشخصی هیات انتخاباتی را به نسبت به برندگان و بازندگان رای گیری واگذار می‌کنند.

۵- فردای سه شنبه بزرگ صحنه رقابت‌ها چقدر تغییر می‌کند؟
در شرایطی مثل انتخابات دوره قبل که تعداد نامزدهای حزب جمهوری خواه زیاد نبود عملا میت رامنی در پایان سه شنبه بزرگ به عنوان نامزد بلامنازع حزب شناخته شد. این بار اما تعداد رقبا بیشتر است و احتمالا تعیین نتیجه روشن دست کم تا دو هفته بعد یعنی ۱۵ مارس به طول خواهد انجامید. با این وجود باید منتظر ماند که دست کم یک نامزد در حزب جمهوری خواه از رقابت‌ها کنار بکشد.

بن کارسون یکی از نامزدهای جمهوری‌خواه در هر چهار رقابت مقدماتی پیش از این شکست خورده و نتوانسته نظر کافی رای دهندگان را جلب کند. پچ‌پچ‌ها از درون کارزار انتخاباتی کارسون حاکی از این است که سه شنبه بزرگ بدون پیروزی برای او خط پایان خواهد بود.

بهار نیوز