بهار نیوز - اتحاد موسیقیدانان در نقد خانه موسیقی

گروه فرهنگی: سالهاست که خانه موسیقی توسط بسیاری از اهالی موسیقی نقد می‌شود اما سال نود چهار را می‌توان سرآغاز فصل تازه‌ی انسجام و اتحاد هنرمندان موسیقی برای پیگیری مسائل صنفی خود و نقد خانه موسیقی دانست.

سرآغاز انتقادات منسجم به خانه موسیقی و مسئولانش از جلسات «گفتمان ضرب اصول» شروع شد. اولین دوره این جلسات به نقد عملکرد 15 ساله خانه موسیقی اختصاص داشت. جلسه اول بررسی "عملکرد 15 ساله خانه موسیقی" به دلیل پرهیز از هرگونه تنشی، روز یکشنبه 17 خرداد با حضور منتقدان خانه موسیقی برگزار شد و طی این جلسه محمدسعید شریفیان و کامبیز روشن‌روان (آهنگساز و موسیقیدان) و ساسان فاطمی (دکترای انتوموزیکولوژی و عضو هیئت علمی موسیقی دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران) و منتقدان خانه موسیقی مطلب خود را عنوان کردند. در ادامه مسائل مطرح شده در نشست اول را به صورت تیتر وار می‌خوانید:

اقدامات پدرسالارانه و کاهلانه خانه موسیقی / تخلف خانه موسیقی در دریافت حق عضویت/ علاقه‌ی جمعی برای خرید ساختمان / بی‌اطلاعی هیئت مدیره از شرایط درونی خانه موسیقی / بی‌توجهی هیئت مدیره به اساسنامه / ریاست به شیوه دیکتاتورهای آفریقایی/ اعضای هیئت مدیره استعفا بدهند / خانه موسیقی صرفاً نباید نهادی صنفی باشد / خانه موسیقی در ابتدا وجه حقوقی نداشت / سهل‌انگاری خانه موسیقی در بحث ارکسترها / خانه موسیقی بی‌اجازه وارد مسائل سیاسی می‌شود / فراموشی در میان اعضای خانه موسیقی / هیئت مدیره‌ای کپی‌کار، چگونه از حق مولف دفاع می‌کند؟ / چرا خانه تغییرات اساسنامه را شفاف نمی‌کند؟ / برگزاری انتخابات غیرقانونی در خانه موسیقی / فعالیت کارمند خانه موسیقی به عنوان بازرس در هیات مدیره / آیین‌نامه تعاونی خانه موسیقی نانوشته به رای گذاشته شد / اعضای هیئت مدیره همه را قانع می‌کنند که بهترین هستند / خانه موسیقی صنفی عمل نمی‌کند / بی‌توجهی معاونت هنری و خانه موسیقی به بیماری فرهنگ شریف

اما دومین جلسه از سلسله نشست‌های«گفتمان ضرب اصول» که قرار بود روز یکشنبه 24 خرداد در پردیس سینمایی قلهک به «بررسی عملکرد 15 ساله خانه موسیقی» با حضور دست‌اندرکاران این نهاد اختصاص داشته باشد؛ باتوجه به خواست مسئولان خانه موسیقی لغو شد. روز یکشنبه 24 خرداد نیز جلسه دوم بررسی عملکرد 15 ساله خانه موسیقی به پاسخ‌گویی مسئولان این نهاد در پردیس سینمایی قلهک اختصاص داده شده بود منتهی باتوجه به پیام‌ها و نامه‌های بدون پاسخ برگزارکنندگان جلسات به مدیرعامل محترم خانه موسیقی و همچنین با توجه به سخنان حمیدرضا نوربخش که در سایت این خانه گفته است «اگر در هر جلسه تنها یک گروه از منتقدان یا نمایندگان خانه موسیقی شرکت کنند در پاسخگویی شائبه ایجاد خواهد شد به همین منظور اعلام کردیم نمایندگان خانه موسیقی آمادگی دارند در هر چند نشستی که لازم باشد بطور مشترک با منتقدان شرکت نمایند» از این رو برگزارکنندگان سلسله نشست‌های «گفتمان ضرب اصول» نشست روز 24 خرداد خود را با توجه به خواست مسئولان خانه موسیقی کنسل کردند.

پس از این دو نشست؛ حمیدرضا نوربخش با برگزاری نشست با رسانه‌ها سعی داشت تا پاسخ‌هایی را درباره عملکرد هیئت مدیره دهد. او با وصل کردن منتقدان به جریان‌های خاص سیاسی از پاسخ دادن به بسیاری سوالات اجتناب کرد.

پس از جلسه نوربخش؛ در نشست سوم گفتمان ضرب اصول ساسان فاطمی بار دیگر از عملکرد غیرقانونی هیئت مدیره و عدم پایبندی به اساسنامه انتقاد کرد و اظهارات نوربخش را تکذیب کرد اما از آنجایی که بازهم خانه موسیقی حاضر نشد در مقابل منتقدان پاسخگو باشد؛ هیچ مسئله‌ای به صورت شفاف مطرح نشد.

درست در همین زمان که موج انتقادات علیه خانه موسیقی شدت گرفته بود؛ پیروز ارجمند مدیر کل سابق دفتر موسیقی به تدریج از سیاست‌گذاری‌های موسیقی کنار گذاشته می‌شد. این مسئله تا جایی پیش رفت که در جلسه شورای سیاست گذاری جشنواره سی و یکم موسیقی فجر؛ هیئت مدیره خانه موسیقی جایگزین ارجمند شدند. اما پس از این اتفاقات با نامه‌های سرگشاده‌ای که از سوی صدها منتقد خانه موسیقی منتشر می‌شد؛ علی مرادخانی جشنواره را به خانه موسیقی واگذار نکرد و مدیریت آن را به حمیدرضا نوربخش به عنوان یک شخصیت حقیقی واگذار کرد. معاونت هنری معتقد بود که خانه موسیقی شبهاتی دارد و تا زمانی که رفع نشود؛ برگزاری جشنواره به آن‌ها واگذار نمی‌شود.

در این بین خانه موسیقی به واسطه چندین نامه از سوی منتقدان خانه موسیقی؛ به مسائل مختلفی متهم می‌شد اما هیچگاه پاسخی شفاف از سوی آن‌ها دریافت نشد. علاوه بر اینکه در نامه‌ای از سوی منتقدان به بازرس خانه موسیقی؛ 12 مورد تخلف این نهاد صنفی طبق متن مکتوب اساسنامه گزارش شد که این نامه هم بی پاسخ ماند اما در رسانه‌ها منتشر شد.

همانطور که قابل حدس بود؛ خانه‌ی موسیقی از طرفی به‌طور رسمی سمت اجرایی نداشت اما به نوعی در تمامی مسائل حضورش احساس می‌شد. این مسئله در ترکیب هیئت داوران جایزه تازه تاسیس باربد تا مشاوران نوربخش و برندگان جوایز و مسائل اجرایی جشنواره دیده می‌شد.

حضور و نفوذ خانه موسیقی در جشنواره تا حدی حس می‌شد که حتی کارت دعوت‌های اختتامیه جشنواره موسیقی فجر با سربرگ خانه موسیقی ارسال شد. یا از طرف دیگر بررسی آثار بخش رقابتی برای جایزه تازه تاسیس باربد؛ به آلبوم‌هایی که از مهرماه 92 تا مهر ماه 94 منتشر شده‌اند اختصاص داشت. چگونه ممکن است بهترین آلبوم در شاخه موسیقی کلاسیک به اثری که آبان ماه در خانه موسیقی رونمایی شده؛ برسد؟

اما پیش از جشنواره موسیقی فجر یکی از مهمترین اتفاقات سال را حسین علیزاده با استعفای رسمی خود از شورای عالی و نقد خانه موسیقی رقم زد. او مشخصا سیاست‌های خانه موسیقی را وابسته به دولت خواند و از آن‌جایی که این نهاد به عقیده او مستقل نبود از اختلافاتش با شورای عالی و هیئت مدیره خانه موسیقی گفت. پس از علیزاده بسیاری از اهالی موسیقی به اظهار نظرهای مختلف درباره خانه موسیقی پرداختند.

بعد از جشنواره موسیقی فجر و اظهار نظر مستقیم وزیر فرهنگ ارشاد اسلامی درباره حل مسائل خانه موسیقی؛ طی جلسه‌ای که روز 25 بهمن میان مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، منتقدان خانه موسیقی و دو مشاور حقوقی در دفتر علی مرادخانی برگزار شد؛ تصمیم گرفته شد از اینکه قضیه «خانه موسیقی» ابعادِ قضایی به خود بگیرد؛ پرهیز شود و با کمک مسئولان ذی‌صلاحِ این وزارتخانه راه‌حلی مناسب در پیش گرفته شود.

روز 27 بهمن امسال احضاریه‌ای از سوی دادسرا در همین زمینه برای ساسان فاطمی موسیقیدان، پژوهشگر، استاد دانشگاه و عضو سابق هیئت مدیره‌ خانه موسیقی که جزء منتقدان این نهاد هم محسوب می‌شود؛ ارسال شد و تمام معادلات را بهم ریخت.

در پی شکایت خانه موسیقی از ساسان فاطمی اتهادی بی سابقه میان اهالی موسیقی در اعتراض به این اقدام شکل گرفت و بیش از 600 هنرمند نامه محکوم کردن خانه موسیقی را امضا کردند. در بین اسامی منتقدان؛ نام‌های بزرگانی چون حسین علیزاده، کیهان کلهر، فردین خلعتبری، مجید کیانی، ، کامبیز روشن‌روان، پژمان حدادی، هوشنگ جاوید و محمدرضا آزاده فر به چشم می‌خورد.

در پی این اعتراضات و ورود بزرگان موسیقی به این مسئله؛ خانه موسیقی مجبور شد تا شکایت خود را پس بگیرد و از سوی دیگر در پی جلسه دوازده اسفند ماه جاری درخصوص پس گرفتن شکایت خانه موسیقی از ساسان فاطمی، استاد دانشگاه و منقتد شناخته شده موسیقی که در محل آن نهاد و با حضور ایشان برگزار شد، صورتجلسه‌ای از سوی سایت خانه موسیقی منتشرشد که در آن به تشکیل هیاتی ناظر بر انتخابات پیش‌روی خانه تاکید شده بود.

بر همین اساس جمعی از منتقدان وضعیت صنفی موسیقی کشور از این تصمیم خانه موسیقی در برگزاری انتخاباتی شفاف و تحت نظارت هیاتی مرضی‌الطرفین استقبال کرده و اعلام کردند این نتیجه همانی است که منتقدان نیز در مساله انتخابات بر آن تاکید داشته و در جلسه 25 بهمن ماه 1394 با جمعی از مسئولین بلند پایه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بر سر آن به توافق رسیدند.

منتقدان خانه موسیقی با انتشار بیانیه‌ای از برگزاری انتخاباتی با ساز و کار صحیح در این خانه استقبال کرده و از وزارت ارشاد و گردانندگان خانه موسیقی خواستند با تعجیل در تشکیل هیاتی ناظر و همچنین تعویق انتخابات به منظور آماده‌سازی مقدمات آن؛ تلاش کند تا نظر موافق اکثریت جامعه موسیقی را تامین کند.

با نگاهی به اتفاقاتی که طی یکسال بین خانه موسیقی و منتقدانش رخ داد؛ تنها باید منتظر انتخابات این نهاد صنفی بود و دید آیا مطالبات هنرمندان موسیقی با این انتخابات مرتفع می‌شود؟