كارنامه عمل دولت یازدهم و سیاست هایش در حوزه های گوناگون، این روزها نَقل محافل خبری و نیز صفحه ها و كانال های مجازیِ وابسته به جریان های مخالف دولت شده است. موفقیت دولت در دفاع از حقوق هسته ای ملت و رفع تحریم های ضد ایرانی از طریق «برنامه جامع اقدام مشترك» موضوعی است كه عده را بنا به دلایل گوناگون به كوبیدن بر طبل مخالفت واداشت. اكنون صدای طبلِ مخالف خوانان بلندتر از گذشته در رسانه ها از جمله انواع مجازیِ آن به گوش می رسد. این گزارش به بررسی مهمترین محورهای فعالیت منتقدان دولت در فضای مجازی می پردازد.

دستاوردهای برجام؛ هدف حمله منتقدان
سیاست خارجی دولت تدبیر و امید و دستاوردهای آن همچون برجام و لغو تحریم ها را می توان كانون بیشترین نقدها به دولت دانست. بررسی فضای كانال های خبری از انتشار شایعه ها، خبرهای نادرست و انتقادهای تندی حكایت دارد كه سیاست های دولت را زیر سوال می برد.

یك كانال خبری وابسته به منتقدان، روی خط شایعه ای مبنی بر نامه نگاری دولت با «صباح احمد جابر الصباح» امیر كویت، چنین نوشت: دفتر سخنگوی دولت با صدور اطلاعیه‌ای سخنان دیروز نوبخت مبنی بر تكذیب ارسال نامه محرمانه روحانی به امیر كویت را اصلاح كرد و اكنون مشخص نیست كه آیا این نامه ارسال شده است یا خیر؟ در حالی كه كانال خبری آفتاب عنوان كرده است كه محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت در پاسخ به این سوال كه آیا خبر منتشر شده در روزهای اخیر در برخی رسانه های عربی مبنی بر ارسال یك نامه محرمانه از طرف رییس جمهور كشورمان به پادشاه كویت را تایید می كنید یا خیر و اینكه برنامه دولت برای مذاكره با كشورهای عربی چیست گفت: «صحت این خبر را به هیچ عنوان تایید نمی كنم.»

دیگر كانال خبری منتقد هم در واكنش به سخنان رییس جمهوری كه برجام را فرصت نامیده بود، عنوان كرد: تا دیروز آقای رییس جمهور می گفت توافق هسته ای یك «راه حل» است - كه به محض حصول معجزه خواهد كرد- اما امروز در بهترین حالت می گوید برجام تنها یك «فرصت» است؛ این یعنی ملت تا اطلاع ثانوی خیلی امید نداشته باشند چیزی گیرشان بیاید.4 ماه است كه آقای روحانی می خواهد به لطائف الحیل به مردم بفهماند هنوز كارهای دیگری از جنس برجام باقی مانده اما هرگز صریح و صادقانه نگفته كه چه در سر دارد؛ مذاكره با عربستان، روابط دوجانبه با آمریكا، تعطیلی برنامه های دفاعی یا ...؟ مساله این نیست كه ماهیت برجام بعدی چیست، مساله این است كه گذار از «برجام» به «اقدام» بالاخره كی رخ خواهد داد؟

كانال تلگرامی و صفحه توییتر منتسب به یكی از چهره های منتقد سیاست های هسته ای دولت، سخنان وی را علیه برجام منتشر كرد. در گزارش این كانال می خوانیم: اگر دشمن احساس كند با اهرم تحریم توانسته ما را عقب براند، با استناد به همان اهرم فشار به سایر حقوق ما هم طمع می كند. نداشتن فهم صحیح از واقعیات و منابع قدرت ملی است كه منجر به «خسارت محض» می شود. می گویند برجام یك فرصت است! می گویند ابری است كه می گذرد و یك فرصت شتابان است. البته برجام در ابتدا آفتاب تابان بود كه بعد به ابری شتابان تبدیل شد! خب چه كسی نمی گذارد از این فرصت استفاده شود؟ چه كسی مانع می شود؟ آیا نباید در دهان كسی زد كه می گوید 24 ساعته تحریم ها را بر می گردانیم؟ به صراحت می گویند می خواهیم ایران را به شورای امنیت ببریم و راجع به قطعنامه ها صحبت كنیم. مگر گفته نمی شد همه قطعنامه ها لغو شد؟ اگر اینگونه است پس این ادعاها چیست؟ كدام قطعنامه ها لغو شد؟ پس چرا پاسخ محكم داده نمی شود؟

در همین پیوند، كانال خبری نخست كه از آن یاد شد، سخنان انتقادی شخصیت منتقد دیگری را منتشر و به نقل از وی عنوان كرد: منظور عده ای از معامله برد– برد، تسلیم و سازش است. دشمن از یك سو می‌خواهد بر فكر مردم ایران اثر بگذارد و چنین القاء كند كه شما بدون سازش با غرب و آمریكا هیچ كاری نمی‌توانید بكنید و راه پیشرفت از غرب می‌گذرد و لاغیر و از سوی دیگر سعی می‌كند با تهدید (اعم از حمله نظامی و تحریم)، انگیزه مردم را برای مقاومت و ایستادگی پایین بیاورد. توجیه می‌كنند و می‌گویند باید تعامل برد– برد داشته باشیم؛ البته از ابتدا نیز می‌گویند كه توقع بیجا نباید داشت، چرا كه معامله برد– برد بوده و آن‌ها نیز باید برد داشته باشند! آن‌ها معتقدند كه چهل سال دشمنی كرده‌ایم، چه فایده‌ای داشته است؟ مگر قدرت آن‌ها را نمی‌بینید كه به راحتی نفت 110 دلار را به 30 دلار می‌رسانند؟ لذا چاره‌ای جز تسلیم و سازش نداریم.

كانال خبری دیگری به سخنان اعتراضی یكی از نمایندگان مردم تهران در مجلس نهم پرداخت و نوشت: مسوولان دولت و مخصوصا آقای ظریف باید به مردم بگویند كدام یك از وعده‌های آمریكا در رابطه با برجام عملی شده ‌است؟ منظور از اینكه رییس جمهور بعدی آمریكا می‌تواند برجام را پاره كند، به این معنی است كه رییس جمهور بعدی آمریكا به بر‌جام عمل نمی‌كند، ولی آیا مگر تا به امروز به بر‌جام عمل كرده‌اند كه در آینده نخواهند این كار را انجام دهند؟

به رغم اعلام ها و سخنان صریح و شفاف مسوولان دولت یازدهم، برخی از كانال ها با تحریف سخنان رییس جمهوری، مدعی تلاش دولت برای اجرای برجام های دیگر شدند. در این باره، یك كانال خبری منتقد عنوان كرد: فرآیند شكل‌دهی به برجام های بعدی، اساسا یك فرآیند حل مساله نیست بلكه آمریكایی‌ ها آن را طوری برنامه ریزی كرده‌اند كه كلا از دل آن چیزی غیر از «نیاز به برجام ‌های بعدی» - بخوانید واگذاری امتیازهای بیشتر- بیرون نیاید یا اگر هم آمد تقویت كننده این نیاز باشد.

همچنین ادبیات سیاسی رییس جمهوری نیز در روزهای گذشته هدف حمله قرار گرفت. یكی از كانال خبری با انتشار بخش هایی از سخنان «حسن روحانی» رییس جمهوری، نسبت به استفاده دوباره وی از «ادبیات سیاسی دشمن»!!! هشدار داد. افزون بر موضوع برجام، وزیران و معاونان دولت یازدهم هم از حمله های منتقدان در امان نماندند و آماج انتقادها قرار گرفتند. البته برخی كانال های خبری در دفاع از مقام های دولت به شفاف سازی در زمینه شایعه های موجود پرداختند.

كانال خبری «ایسنا» در این پیوند، از «حمله ‌به معاون روحانی، برای سفری كه نرفت» و «سكوت در برابر سفری كه دیگران رفتند» سخن گفت و نوشت: در روزهایی كه رسانه‌های مخالف دولت در یك اقدام هماهنگ، مصاحبه‌ ها و گزارش ‌های خود را علیه معاون امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری آماده می‌كردند و هر روز به بهانه حضور شهیندخت مولاوردی در شصتمین كنفرانس مقام زن، علیه این معاونت مانیفست صادر می‌كردند، دو نماینده مجلس نهم، چمدان خود را برای حضور در یك جلسه حاشیه‌ای و شش‌ساعته برای رفتن به نیویورك و كنفرانس مقام زن آماده می‌كردند. این در حالی بود كه مولاوردی نه به این كنفرانس رفت و نه قرار بود كه برود، اما رسانه ‌های مخالف حتی حاضر به انتشار تكذیبیه معاونت امور زنان نشدند و با وجود آنكه حتی وی برای گرفتن ویزا نیز اقدام نكرده بود، علیه سخنرانی‌های احتمالی مولاوردی در سازمان ملل هم مصاحبه منتشر می‌كردند.

كانال خبری «ایران تایمز» هم با اشاره به سخنان تازه معاون سیاسی وزارت كشور در دولت اصلاحات، دولت را به صبر در برابر هجمه ها دعوت كرد و نوشت: دشواری دولت در سال جاری شامل سه مورد است. از یك سو مشكلات عمیق گذشته، از سوی دیگر نبودن اجماع در داخل و كارشكنی برخی جریان‌های پرنفوذ در مسیر برنامه‌ های دولت و دست آخر هم برخی فشارهای بین ‌المللی كه به طور كامل رفع نشده است هم می‌تواند مشكلات جدی برای دولت ایجاد كند. دولت باید بدون كوچك ‌ترین مواضع واكنشی نسبت به رفتارهای تندروها و كسانی كه فضای جامعه را متشنج می‌كنند، عمل كند. دولت باید برنامه‌ های روشن و مشخصش را كه در راستای منافع عمومی است با آرامش و بدون هیجان‌ زدگی پیش ببرد و سعی كند آرامش را در كشور و جامعه حكمفرما كند.

اقتصاد در پسابرجام
در حالی كه بالا بودن نرخ دلار در كشور به گفته كارشناسان اقتصادی، دلایل متفاوتی دارد عده ای با طرح پرسش های غیركارشناسانه و غیرعلمی در تلاشند دستاوردهای اقتصادی دولت را پس از لغو تحریم ها بی اهمیت نشان دهند.
یك كانال خبری منتقد با طرح پرسشی در این باره نوشت: تحریم‌ها لغو شد اما چرا دلار ارزان نشد؟ آزادشدن دلارهای بلوكه شده و تزریق آن در بازار بخشی از پیش‌بینی دولت از برجام بود كه با خلف‌ وعده طرف ‌های غربی باعث شد برنامه ‌های دولت برهم بریزد. مطالبه برخی فعالان بازار از برجام ارزانی دلار بود، اما در طول مذاكرات و قبل از به نتیجه رسیدن آن، مسوولان دولت آب پاكی را روی دست همه ریختند و گفتند كه قرار نیست دلار ارزان شود! نكته جالب اینكه دولت با بهره بردن از كارشناسان منتقد دیروز و موافق امروز، این موضوع را مطرح كرد كه ارزانی دلار به نفع جامعه نیست و اصلا نباید به كاهش آن فكر كرد.

در حالی كه برخی رسانه های مجازی همچون صفحه اینستا‌گرام «بهار‌نیوز» از مثبت شدن تراز تجاری ایران پس از 37 سال خبر داده اند، شماری از كانال ها و صفحه های مجازی در درستی این ادعا تردید وارد كردند. در یكی از صفحه های مجازی منتقدان آمده است: در اتفاقی بی‌ سابقه و برای مثبت نشان دادن تراز تجاری، پس از آنكه دولت نتوانست اهداف صادراتی‌ اش را محقق كند، متوسل به دستكاری و تغییر در آمارها شده است. در 1000 روز گذشته ایران بسیاری از شركای تجاریِ خوبِ خود را از دست داد. طبق اهداف كمی، صادرات غیرنفتی در برنامه پنجم توسعه باید تا پایان سال 94 بدون احتساب میعانات گازی به 55 میلیارد دلار می ‌رسید كه وزارت صنعت در سال گذشته این هدف را حدود 9 میلیارد دلار كاهش داد و به 46.1 میلیارد دلار رساند اما بازهم نتوانست آنرا محقق كند و تنها 77 درصد آن تحقق یافت. دولت كمتر از 65 درصد در تحقق اهداف صادراتی برنامه پنجم در سال 94 توفیق داشته است.

در كانال خبری دیگری هم بر مدار رویكردی یاس پراكنانه می خوانیم: دولت با آمار بازی نكند، سال 95 هم «بد» خواهد بود. دولت روحانی اعتقادی به بخش خصوصی واقعی ندارد.

ساخت انیمیشن برای تخریب دولت
موج گسترده تخریب ها و سیاه نمایی ها علیه دولت خود را در شكل ها و با ابزارهای گوناگون می نمایاند. منتقدان سرسخت دولت از انیمیشن (پویانمایی) نیز در جهت مخدوش كردن چهره دولت بهره گرفته اند. در این پیوند، تیم رسانه ای دیگر در قالب یك سازمان فرهنگی هنری كه 2 سال پیش با ساخت مستندی به نام «من روحانی هستم» خود را در كانون توجه قرار داد، این بار نیز با ساخت انیمیشنی به نام «بچرخ تا بچرخیم»، با خلق چهره های سیاسی در قالب شخصیت های كارتونی سیاست های دولت یازدهم و حتی دولت های قبل را به چالش كشید.

كانال تلگرامی «خبرآنلاین» ضمن تاكید بر آنكه نام این سازمان فرهنگی هنری نام غریبی نیست؛ می نویسد: در سال ‌های اخیر محصولات این موسسه واكنش ‌های منفی زیادی در كشور برانگیخته است. ساخت فیلم «من روحانی هستم» با هدف تخریب چهره رییس جمهوری در دستور ‌كار قرار گرفت؛ فیلمی كه واكنش ‌های منفی بسیاری را در میان اصلاح‌ طلبان و حامیان دولت برانگیخت. این موسسه اخیرا اقدام به ساخت انیمیشنی ١٩‌ دقیقه‌ای كرده است؛ انیمیشنی كه همانند بقیه كار‌های این سازمان، از داستان و ساختی كاملا جهت‌دار با مقاصد سیاسی برخوردار است.

خبرآنلاین ادامه داد: «بچرخ تا بچرخیم» عنوان انیمیشنی است با موضوع هسته‌ای در سازمان رسانه‌ای اوج تولید و در شبكه پویا پخش شده است. انیمیشنی كودكانه و شتاب‌زده و نمادین كه نوك تیز پیكان آن به سوی «برجام» و توافق هسته‌ای نشانه رفته است. كار جدید این موسسه همانند بقیه كارهای آن نكات زیادی برای انتقاد دارد. در این انیمیشن از موضعی ناامیدانه به دستاورد توافق هسته‌ای پرداخته می‌شود و چهره‌های شاخص كشور با تصویری نه‌ چندان محترمانه نشان داده می‌شوند.

بهار نیوز