در این چند روز اخیر، وزیر خارجه ایران به مثابه یک سرباز شجاع در صحنه دیپلماسی، تا توانسته آمریکایی ها و احکام قضایی آنها را در دنیا، رسوا کرده است. دیپلمات انقلابی ایران، جدای از اینکه در جدال رسانه ای، دولتمردان و قضات آمریکایی را به باد انتقاد گرفته طبق اخبار محرمانه، در پشت صحنه نیز با پیگیری های ایمیلی و تلفنی و حتی حضوری ، نسبت به این گونه رفتارهای خصمانه به همتای آمریکایی خود ، اصطلاحاًً «توپیده» است. اما کمی به عقب برگردیم؛ آخر هفته گذشته که سردار دیپلماسی ایران در مأموریت آب و هوایی نیویورک به سر می برد، دیداری با برخی از اعضای کنگره آمریکا داشت تا با آنها درباره برجام ستیزی های دستگاه قانونگذاری ایالات متحده، تبادل نظر و در عین حال گلایه کند.


اولین دیدار تاریخ
این اولین بار در تاریخ جمهوری اسلامی ایران بود که وزیر خارجه کشورمان با چند عضو کنگره (سناتورها و نمایندگان مجلس) گفت و گو می کرد. این هم از آن رکوردهایی بود که منحصراً معلوم نیست تا چند سال در اختیار شخص محمد جواد ظریف باشد. اساساً این گونه لابی کردن ها و نفوذ به دستگاه قانونگذاری کشور متخاصم در نوع خود بی نظیر است. هر چند پیشتر و در سال های گذشته نیز ظریف در قامت سفیر جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل با سناتورهایی چون جان کری، دیدار و بر سر منافع جمهوری اسلامی ایران با آنها چانه زنی دیپلماتیک داشته است.

چیز دندان گیری از مفاد مطرح شده در جلسه ظریف و اعضای کنگره بیرون نیامده اما قابل حدس است که برجام، اصلی ترین محور گفت و گوها بوده است. شاید اگر در حال حاضر، «فیل» های کنگره کمتر بودند، کار ظریف برای پیش بردن ماشین برجام، آسان تر بود اما این کنگره، وزنه ای جمهوریخواه دارد و دموکرات ها یعنی هم حزبی های رئیس جمهور باراک اوباما نفرات کمتری در دستگاه قانونگذاری ایالات متحده دارند.

از سوی دیگر اما جان کربی، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در پاسخ به سوالی در مورد واکنش وزارت امور خارجه آمریکا به تهدید وزیر امور خارجه ایران برای کشاندن آمریکا به دادگاه بین المللی در ارتباط با حکم هفته گذشته دیوان عالی آمریکا گفت: وزیر امور خارجه (ایران) می تواند از جانب خود و دولتش درباره نیات خودشان صحبت کند اما حرف من همان است که هفته گذشته گفتم؛ اینکه ما با خانواده های قربانیان تروریست ها... همدردی می کنیم. کربی که خیلی خوب معلوم بود مدرک و سندی ندارد که برای خبرنگاران، رو کند ، ایران را به حمایت از تروریسم متهم و ادعا کرد: تصمیم دیوان عالی آمریکا با بیانیه های خود ما زمانی که این قانون در سال 2012 تصویب شد همخوانی دارد و ما از تصمیم دیوان عالی حمایت می کنیم. ایرانی ها می توانند درباره اقداماتی که انجام خواهند داد صحبت کنند اما ما بر سر موضع خودمان در ارتباط با درد و رنج گذشته خانواده های آمریکایی در نتیجه تروریسم مورد حمایت تهران در گذشته، می ایستیم.

شاکیان این به اصطلاح پرونده قضایی برای مصادره بخشی از اموال مسدود شده ایران، گروهی از بستگان تفنگداران آمریکایی هستند که در سال 1983 در انفجار مقرشان در بیروت پایتخت لبنان کشته شدند.

مصاحبه تهاجمی ظریف با نیویورکر
از کنگره که بگذریم به مصاحبه پر طمطراق و انقلابی و سرشار از کلمات ناسیونالیستی و در عین حال تعصبی سکاندار دستگاه دیپلماسی کشورمان با مجله نیویورکر می رسیم. مصاحبه ای که وزیر خارجه ایران در آن با جملاتش از فراز دستگاه قضایی آمریکا و در موضع حمله، عملاً می گوید: «دیگر احترام گذشته را برای دادگاه عالی آمریکا قائل نیستم!» فراموش نکنیم این گونه صحبت کردن با کشوری که در حال حاضر، چوب اصلی را لای چرخ منافع ایران گذاشته، شجاعتی انقلابی و هوشمندانه می خواهد. حمله به دستگاه قضایی آمریکا در شرایطی که منافع ایران را مورد دستبرد قرار داده اند آن هم از طریق یک نشریه آمریکایی، فقط از یک دیپلمات بر می آید؛ دکتر ظریف. تبدیل موضع انفعالی به جبهه ای سراسر حمله، موضوع کوچکی نیست. شما کدام وزیر خارجه را در دنیا سراغ دارید که بی پروا به کشوری که به خیال خود، «مدیر» تمام کشورهای جهان است این گونه حمله کند؟!


ظریف به خبرنگار نیویورکر چه گفت؟
ظریف در پاسخ به سوال «رابین رایت» خبرنگار نیویورکردرمورد اظهارات اوباما، درباره همکاری نظامی با کشورهای حاشیه خلیج فارس علیه ایران گفت: «خب، من فکر می‌کنم عادت‌های کهنه، سخت از بین می‌روند.» «رابین رایت» همچنین از دکتر ظریف درباره یک اظهارنظر اوباما درمورد مسائل داخلی ایران پرسید؛ اوباما گفته بود برای جلوگیری از تشدید درگیری‌ها در داخل منطقه باید با «گروه‌های معقول‌تر در داخل ایران» تعامل کرد.

ظریف در واکنش گفت: « من فکر نمی‌کنم تقسیم کردن ایران به گروه‌های معقول و غیرمعقول، نه درست و نه اثربخش باشد و نه به کسی ربطی دارد. ایالات متحده قبلاً این کار را انجام داده، اما نتیجه‌ای نداشته است.» خبرنگار نیویورکر پرسید: «به نظر می‌رسد توافق هسته‌ای با برخی مشکلات روبه رو شده. می‌توانید درباره این مشکلات توضیح بدهید؟»

ظریف گفت: «مهم‌ترین مشکل این است که ایالات متحده، بعد از 8 سال متفرق کردن همه با هراس‌افکنی و وضع جریمه‌های سنگین علیه کسانی که می‌خواستند با ایران تجارت کنند، خودش را کنار کشیده است. میلیاردها دلار جریمه علیه موسسات مختلف مالی اروپا وضع شد. ایالات متحده باید به بانک‌های مختلف می‌رفت و می‌گفت گذشته‌ها گذشته.»

دیپلمات ارشد ایران در ادامه در پاسخ به این سوال که چه انتظاری از نتایج دیدارهایش با جان کری، وزیر خارجه آمریکا دارد هم گفت: «می‌خواهم شاهد این باشم که بانک‌های اروپایی بدون ترس از اقدام تلافی‌جویانه آمریکا با ایران وارد معامله می‌شوند. مسائل زیادی به این موضوع ربط دارند. ما همان‌طور که تعهدات مان را کامل انجام دادیم، حق داریم به طور کامل هم نفع ببریم. آنها (آمریکا) باید پیامی بفرستند مبنی بر اینکه انجام تجارت با ایران هزینه‌ای در بر نخواهد داشت. والسلام. بدون اما و اگر.»

ظریف تأکید کرد: «نظام‌های بین‌المللی، معاهدات بین‌المللی و هنجارهای بین‌المللی نه به خاطر خوب بودن هیچکس بلکه به خاطر منافعی که دارند، رعایت می‌شوند. اگر چنین نشود (نفعی حاصل نشود)، دوام این توافقنامه‌ها به خطر می‌افتد.»

وزیر خارجه ایران گفت توافق هسته‌ای پابرجاست، اما هشدار داد در صورتی که یکی از طرف‌ها به آن پایبند نباشد، خاتمه خواهد یافت. وزیر خارجه ایران در بخش دیگری از این مصاحبه به موضوع روابط ایران و آمریکا در طول دو سال و نیم گذشته پرداخت و گفت: «ما امیدوار بودیم همکاری‌های بیشتر بر سر این موضوع بی‌اعتمادی (بین دو کشور) را از بین ببرد و من هنوز هم فکر نمی‌کنم که خیلی دیر باشد. همان‌طور که رهبر ما سال گذشته گفتند، اگر تجربه مذاکرات هسته‌ای ثابت کند که آمریکا رویکردش در قبال ایران را عوض می‌کند - و رویکردش را بر اساس احترام متقابل و منافع قرار می‌دهد - شانس تغییر وجود دارد.»

بهار نیوز