بهار نیوز - یالثارات با فحاشی بازیگران را متحد کرد

گروه فرهنگی: هیچ‌وقت در این شانزده سال پیش نیامده بود که چنین حاشیه پررنگی برای جشن حافظ پیش بیاید. اما وقتی قطاری در حال حرکت است سنگ زدن به آن، نه برای ایستادن قطار،که برهم‌زدن تمرکز سوزنبان شاید به کار آید.حکایت یالثارات و 20:30 و جشن حافظ،حکایت سنگ زدن به همین قطار است.

قرار بود شانزدهمین دوره جشن حافظ در برج میلاد برگزار شود.دو روز مانده به پایان تیرماه،اما نشد.چرایش را نگفتند.اما نشد.در عوض چراغ خاموش شانزدهمین دروه این مراسم رفت به تالار وحدت،چند روز بعدش،دو روز از مرداد گذشته.مهمانان یک سوم شد و خیلی‌ها نشد که بیایند. اما آنان که آمدند شاهد یک جشن به تمام معنا بودند.ساعت از دو و نیم صبح گذشته بود که فرش قرمز جمع شد و شانزدهمین جشن حافظ هم به خاطره ها پیوست. به خاطره ها پیوست؟! نه،تازه این شروع یک جنجال تمام عیار در سینمای ایران بود.

آغاز سنگ‌پرانی‌ها
هنوز یک روز از جشن نگذشته بود که یک سایت خبری مطلبی را روی خروجی خود قرار داد که در نگاه اول به جهت نثر ضعیفش چندان جدی جلوه نمی‌کرد،اما با دقت بیشتر اگر به آن مطلب نگاه می‌کردی احتمالا چیزهایی را می‌یافتی که مسیر توهین‌های بعدی نشریات دیگر را دقیقا از آن سرچشمه می‌یافتی. احتمالا با صاحب این قلم هم‌عقیده اید که هر نشانه‌ای از آن مطلب بیشتر به تبلیغش می‌ماند تا تحلیلش.پس بهتر است به اصل مطلب بپردازیم از چیزی بگوییم از که این همه جنجال در این چند روز بر سرآن شده است.

جرقه:وقتی چاقو دسته خودش را می‌برد!
نقد فیلم «دونده زمین» بود.منتقد ثابت برنامه «هفت» به همراه سید ناصر هاشم‌زاده مشغول گپ زدن بودند،که ناگهان از دهان منتقد ثابت کلمه ای بیرون آمد که ریشه جنجال اخیر را عیان می‌کند.مسعود فراستی با گفتن کلمه‌ای که پیش‌تر از زبان یک عالم دینی بیان شده بود و اتفاقا منبع اصلی بیان این کلمه از اینکه حرفش رسانه‌ای شده بود گله داشت،آتشی روشن کرد که سرچشمه خاموش نشدنی جنجال اخیر است.

این کلمه که از دهان فراستی بیرون آمد در فرهنگ شفاهی عامه مردم کوچه و بازار-و نه نقد سینمایی که فراستی ادعایش را دارد-تعریف دارد.در فرهنگ شفاهی فحاشی با یک معنی مشخص.این بار اما کاملا تئوریزه شده از رسانه ملی برای مخاطب میلیونی به عنوان نقد سینمایی بیان می شود و برایش دلیل و مصداق دینی آورده می شود و از عالم دینی برایش هزینه می‌شود.جرقه حاشیه‌هایی که برای جشن اخیر حافظ پیش آمد زمانی زده شد که یک نفر-فقط یک نفر-به خود اجازه داد فرهنگ شفاهی مردم کوچه و خیابان را به رسانه ملی بکشد و بعد وسیع‌تری به تلقی عمومی از یک کلمه نامانوس با فرهنگ شفاهی مردم بدهد.

وقتی این حرف روی آنتن زنده تلویزیون برای مخاطب گسترده‌اش زده می‌شود،تلویحا این معنی از آن برداشت می‌شود که مکتوب کردن این کلام شفاهی چندان ایرادی ندارد و حالا که دانشگاه عمومی تمام ایرانیان چنین کلمه ای را بیان می‌کند.

پس چه ایراد که نشریه‌ای با حتی 1000 نسخه تیراژ به کسانی این کلمه را نسبت دهد که در همان برنامه‌ها،فیلمها و سریال‌های تلویزیونِ مخاطب میلیونی، بازی می‌کنند و در سرگرمی همین مردم نقش دارند. انگار چاقو دسته خودش را بریده است.

خانه سینما یا خانه سکوت
محمد یعقوبی در نمایش‌هایی که در ایران روی صحنه برد،وقتی به موارد ممیزی می‌رسید،با گفتن کلمه «25» از روی آنها عبور می کرد.25،اسم رمز سانسور کلمات در نمایش‌های محمد یعقوبی است.«یک دقیقه سکوت»،«خشکسالی و دروغ» و «نوشتن در تاریکی» نمونه‌های این نمایش‌ها هستند.حکایت کلمه‌ای که آن نشریه روی کاغذ چاپ کرد هم حکایت همین 25 محمد یعقوبی است.گاهی می‌شود به این کلمه وقتی به زبان آورده می‌شود خندید.مثلا زمانی که مهدی پاکدل در «نوشتن در تاریکی»رو به همبازی‌اش می‌گوید:«تو که 25 جنیفر لوپز رو دوست داری!» این کلمه چنان خنده دار بیان می‌شود که تماشاگر به وجه خارج از ادبش اصلا فکر نمی‌کند.در اینجا هم انگار باید به جای کلمه ای که یک نشریه خاص نثار بازیگران ایرانی کرده است کلمه 25 بگذاریم و خلاص.

پس از جشن شانزدهم حافظ و در این چند روز تعطیل فقط یک اسم روی زبان‌ها می چرخید:«یالثارات». باعث تاسف است که نام یک نشریه به عنوان یک کلمه فحاشانه سر زبان‌ها بیفتد.اما این اتفاق افتاد.این نشریه با کلمه‌ای هتاکانه چنان جشن حافظ را هدف گرفت که تا یکی دو روز همه در شوک این حمله بودند.تا حالا هم تنها یکی از صنوف خانه سینما بیانیه‌ای را صادر کرده است و خانه سینما و هیات مدیره تازه‌اش سکوت اختیار کرده‌اند و تاکنون بازیگران و کارگردانان واکنش‌های فردی به این هتاکی عجیب داشته‌اند.

ماجرا چه بود؟
بازیگران روی فرش قرمز عکس می‌گیرند.برای بار اول نیست که این اتفاق می‌افتد.تقریبا از این شانزده دوره،دست کم در ده دوره‌اش این فرش قرمز برپا بوده،اما تعجب از این است که چرا این دوره مسئله شده است.ماجرا به همین سادگی است؛بازیگرانی که همه می‌شناسیمشان،روی فرش قرمز برای ورود به سالن راه می روند،عکاس‌ها هم عکس می‌گیرند.تا اینجا نه در مراسم دوم مرداد،و نه بعد از آن در گزارش‌هایی که از جشن بیرون آمد هیچ مورد خلاف اخلاقی دیده نشد،تا اینکه یا لثارات وارد میدان شد و با چاپ آن فحش کوچه و بازاری و نسبت دادن به کسانی که به جشن آمده بودند همه چشم‌ها را دوباره به سمت جشن بازگرداند.یا لثارات با چاپ عکس‌های سیاه و سفید از بازیگران روی فرش قرمز عملا آنها را منتسب به آن کلمه کرد و جایی برای دفاع نگذاشت.

آیا می شود در روزنامه فحش نوشت؟
علی معلم اولین واکنش را به این هتاکی داشت. بعد از انتشار اين مطلب، شبكه‌هاي مجازي اقدام به بازنشر آن كردند تا جايي كه علي معلم به عنوان برگزار‌كننده جشن حافظ نخستين واكنش را نشان داد. او با بيان اين مطلب كه آيا مي‌شود در روزنامه فحش هم نوشت و به آدم‌ها توهين كرد، اين برخورد را غير فرهنگي و سياسي دانست و از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، جامعه هنري و خانه سينما درخواست كرد با چنين پديده‌اي برخورد كنند و واكنش نشان دهند. به گفته او تلقي عمومي از اين پيشامد اين است كه مدعي‌العمومي وجود دارد و هيچ فرد و سازماني حق چنين كنش‌هايي را ندارد و در واقع اكنون موضوع اعاده حيثيت است.

عکس العمل متفاوت مهران غفوریان
مهران غفوریان روی فرش قرمز حضور داشت و عکسش هم در ردیف بقیه عکس‌های زیر آن فحش بود. اما عکس‌العملش متفاوت با بقیه کسانی بود که نسبت به این ماجرا واکنش داشتند. واكنش مهران غفوريان و انتشار عكس او در كنار همسرش كه با پتو خود را پوشانده بود، بيش از مطلب اصلي نشريه يالثارات در شبكه‌هاي مجازي دست به دست شد. غفوريان اين كار را در اعتراض به انتشار عكسي از خود و همسرش روي فرش قرمز جشن حافظ در نشريه يالثارات منتشر كرد.