شورای آتلانیتک نوشت: ایران در تابستان امسال با مشکلات زیست محیطی نظیر آتش سوزی جنگل ها، افزایش شدید دما در برخی استان ها و طوفان شن که پایتخت را تهدید میک ند مواجه بوده است. خشکسالی کامل به واسطه تغییر آب و هوا ، مشکلات ساخت و ساز سد ها و خالی شدن منابع آبهای زیر زمینی نیز از جمله این مشکلات است. به گفته سید احمد شریفی معاون سازمان حفاظت از محیط ریست استان قم، چهار مرکز آلودگی و شن جمعا به اندازه 40 هزار هکتار در بستر دریاچه سابق شناسایی شده اند. هیچ روستایی در فاصله 50 کيلومتری اطراف دریاچه وجود ندارد و پوشش گیاهی این منطقه به کلی از بین رفته و در حال نابودی کامل است .

آلودگی و شن حاصل از دریاچه، استان های هم جوار به ویژه تهران را تهدید می کند. نمک باقی مانده از خشک شدن دریاچه در اثر وزش باد پخش شده و زمین های حاصل خیز کشاورزی را در اطراف تهدید میکند. سید رحمان دانیالی رئیس سازمان محیط زیست استان قم این بحران را با بحران به وجود آمده برای دریاچه ارومیه مقایسه کرده و گفته مقامات باید در سطح ملی همکاری کرده و ساخت و ساز فضای سبز شهری را در اولویت هایشان قرار دهند . او مقامات را در بی توجهی به این موضوع و گسترش این بحران مقصر دانسته است.

به گفته خدا کرم جلیلی، یکی از معاونان رئیس سازمان مديريت منابع آبی و جنگلداری،سیاست ها که زمین های مرطوب را از سهم آب قابل قبول محروم کرده است یک میلیون هکتار از زمین های مرطوب را در مرکز آلودگی قرار داده است. این وضعیت به ویژه در استانهاي جنوب شرقی در سیستان و بلوچستان در مرز افغانستان جدی تر است.

در حال حاضر تلاش هایی در سطح ملی و بین المللی برای احیای دریاچه هامون و منطقه حاصلخیز مرز ایران و افغانستان در جریان است. سه دریاچه در اين منطقه به هم متصل شده اند و توسط آبهای رودخانه هلمند افغانستان تغذیه میشوند.

اما ترکیب خشکسالی و انحراف آبها برای مصارف ابياري ، ساخت و ساز چهار مخزن آب در سیستان و بلوچستان و سد سازی در مرز آب هامون را منحرف کرده است. دریاچه خشک شده منبع تولید آلودگی است که موجب ایجاد بحران های جدی سلامت عمومي شده است.

اقتصاد منطقه نیز منهل شده و هزاران روستایی ار خانه هایشان نقل مکان کرده اند. کمبود شغل موجب افزایش کسب و کار مواد مخدر در منطقه هامون شده است. بادهای معروف به "باد 120 روزه"به دوره طوفانهايي گفته میشود که در اواخر بهار آغاز شده و در طول تابستان ادامه دارد . این بادها به 160 روز افزایش یافته و شدتشان نیز افزایش پیدا کرده است. بر اساس گفته های علیرضا خسروی رئیس مرکز فرهنگی. تفریحی توریست در شهر زابل، در گذشته مردم از قدرت بادهای ۱۲۰ روزه برای چرخاندن آسیاب بادی و خنک کردن محیط استفاده میکردند.

این درحالی است که با خشک شدن زمین های مرطوب و بستر های رودخانه ، اين بادها زمینه ساز طوفان شن شده است . بادی که در گذشته محیط را خنک میکرد الان منطقه را به جهنم تبدیل کرده است.  برنامه زیست محیطی سازمان ملل با همکاری ایران و افغانستان بر بازتواني هامون متمرکز شده است . بر اساس گفته های معصومه ابتکار ، مقامات ایران باید در نحوه آبیاری هایشان تجدید نظر کرده و به این ترتیب حدود 46 هزار هکتار از زمین های سیستان بلوچستان را برای استفاده های کشاورزی مناسب تر بهره برداری کنند.

یونسکو دریاچه هامون را به عنوان ذخیره آب زیست کره نامگذاری کرده است. ابتکار گفته دیگر مقیاسی که در نظر گرفته شده شامل مطالعات حول ماهیت آلودگی ها و اقدامات و حمایت های دیپلماتیک بین المللی برای بازسازی هامون است .

ابتکار همچنین برنامه کارگاه هایی را با افغانستان ترتیب داده که از این طريق درخواست همکاری های بیشتر بین موسسات مختلف و وزارت خانه ها را در ایران برای رسیدگی به بحران هامون سرعت می بخشد  طوفانهای شن با گرمای شدید هوا در جنوب غرب ایران همراه شده است . در بندر ماهشهر در خوزستان اخيرا شاخص های گرمای هوا و دمای هوا و رطوبت درجه حرارت بالای 140 درجه فارنهایت را نشان داده است.

دهه های طولانی مدیریت کمبود آب، به انتها رسیدن سفره های آب زیر زمینی و سیاست های توسعه ای که در خصوص تاثیر گذاری بر محیط زیست و اکوسیستم شکست خورده اند ، هزینه های زیادی را برای آینده ایران رقم زده است .

همان طور که حسن روحانی در کنفرانس شورای شهرداری های جهان و شوراهای شهر. در تهران تاکید کرد، کاهش سرعت اين تنزل مصیبت بار که اخیرا برای برخی به عنوان یک امر لوکس در نظر گرفته میشود ضروری است. روحانی افزود: توسعه پایدار ، اگر با حفاظت از محیط زیست همراه نباشد زندگی سالم مردم را تضمین نميکند.

بهار نیوز