گروه اقتصادی: پس از قریب 11 سال سخت برای صنعت نفت کشور روز موعود نفتی فرا رسید. قراردادهایIPC علی رغم تمام هجمه‌ها به وزارت نفت در روزنامه‌های داخلی و خارجی برای میدان نفتی آزادگان جنوبی آگهی شد. معاون وزیر نفت با بیان اینکه قراردادها وارد فاز اجرایی شده است، گفت: فراخوان اولیه برای ارزیابی صلاحیت شرکتهای خارجی متقاضی حضور در مناقصه‌های قراردادهای جدید نفتی منتشر شده است.
علی کار در دومین کنگره راهبردی نفت و نیرو افزود: شرکتهای خارجی متقاضی باید تا یک ماه آینده اطلاعات موردنیاز را به شرکت ملی نفت ارائه کنند. کاردر از اعلام آمادگی 11 شرکت صاحب صلاحیت برای فعالیت در زمینه اکتشاف و تولید در ایران خبر داد. تاکنون شرکت‌هایی از کشورهای فرانسه، ژاپن، چین و روسیه برای حضور در این مناقصه اعلام آمادگی کرده‌اند. هر چند نام این شرکت‌ها اعلام نشده است، اما توتال با توجه به مذاکرات صورت گرفته میان زنگنه وزیر نفت و مدیر عامل این شرکت فرانسوی در اجلاس الجزیره از شانس‌های اصلی برای به دست گرفتن این پروژه محسوب می‌شوند. توتال برخلاف دیگر همتایان اروپای خود ظاهراً چراغ سبز کامل دولت فرانسه را برای سرمایه گذاری در ایران همراه دارد.
سه قلو‌های طلایی میادین نفت آزادگان جنوبی و شمالی، همچنین یادآوران در خشکی و نزدیکی شهر اهواز قرار دارند. به دلیل سیاست وزارت نفت مبنی بر در اولویت قرار گرفتن میادین مشترک، این حوزه مورد توجه است. آزادگان با میدان نفتی مجنون عراق مشترک است. در طرف عربی این‌‌‌ظرف مشترک غذایی‌‌‌شرکت رویال داچ شل تولید نفت را با حدا کثر سرعت به پیش می‌برد و پیش بینی می‌شود تولید روزانه عراقی‌ها از بیش از 170 هزار بشکه به 400 هزار بشکه در روز برسد. ایران اما به دلیل تحریم‌ها و خروج شرکتهای بین المللی در استخراج همپای عراقی‌ها دچار لکنت است.
رئیس دولت اصلاحات در سفر به ژاپن توانست شرکت اینپکس ژاپن را‌ترغیب به سرمایه گذاری در این میدان مهم کند، با روی کار آمدن دولت نهم و وضع تحریم‌ها این شرکت اما خوزستان را‌ترک کرد و دولت احمدی نژاد سعی نمود که هندی‌ها و چینی‌ها را با قراردادهای جذاب‌تر جایگزین ژاپنی‌ها کند. به دلیل پیچیدگی‌های کار در این پروژه و ضعف مالی و تکنولوژیک شرکتهای مذکور اما شرکت هندی تنها موفق به استخراج قریب به 25000 بشکه در روز از این میدان شد و چینی‌ها نیز پس از 4 سال موفقیتی در استخراج از این میدان نداشتند و در نهایت بنا به گفته رکن الدین جوادی به دستور بیژن زنگنه در آغاز دولت روحانی‌‌‌اخراج‌‌‌شدند. ظرفیت آزادگان جنوبی تا 33 میلیارد بشکه تخمین زده می‌شود. قرارداد با پرشیا وزارت نفت علی رغم نیاز عاجل صنعت نفت به سرمایه گذاری و بیش از آن به تکنولوژی به روز دنیا اولین قرارداد از مجموعه قراردادهای جدید را نه با یک شرکت جهانی که با یک شرکت داخلی منعقد کرد. اولین قرارداد توسعه ۴ مخزن نفتی در میادین یاران، مارون و کوپال به ارزش ۲. ۲ میلیارد دلار بین شرکت ملی نفت و شرکت توسعه نفت و گاز پرشیا وابسته به گروه انرژی تدبیر زیر مجموعه ستاد اجرایی فرمان امام امضا شد.
این قرارداد که در قالب HOA یا روز اولیه قرارداد و براساس مدل جدید قراردادهای نفتی موسوم به IPC تنظیم شده چندی پیش در حضور بیژن زنگنه وزیر نفت، مخبر دزفولی رئیس ستاد اجرای فرمان امام، علی کاردر مدیرعامل شرکت ملی نفت، غلامرضا نوذری وزیر اسبق نفت و مدیرعامل گروه انرژی تدبیر، بین غلامرضا منوچهری معاون توسعه شرکت ملی نفت و ناجی سعدوی مدیرعامل شرکت پرشیا امضا شد و براساس این قرارداد ظاهراً مبنا بر این قرار گرفت که ۷۵ هزار بشکه به تولید فعلی این مخازن اضافه شود.
هر چند عملکرد نه چندان درخشان شرکتهای داخلی در 8 سال تک تازی بدون رقیب در دوران دولت‌های نهم و دهم انتقاداتی را متوجه این قرارداد کرد، اما وزارت نفت در نهایت این قرارداد را به خاطر راهبرد کمک به شرکتهای داخلی امضا کرد. مدت زمان این قرارداد براساس قالب IPC بیست ساله تعیین شد و شرکت پرشیا اگر نتواند تعهدات داده شده برای افزایش ضریب بازیافت و تولید را عملی کند پولی دریافت نخواهد کرد. شرکت مزبور در مراسم امضای قرارداد اعلام کرد که بخش اعظم منابع مالی موردنیاز برای سرمایه گذاری ۲. ۲ میلیاردی را از منابع خارجی در قالب فاینانس تامین می‌کند که این موضوع از سوی برخی به عدم توانایی این شرکت به تامین مالی از منابع داخلی در کنار تفاوت فناوری با رقبای خارجی تعبیر شد. پرشیا ناراضی و به دنبال میدان بزرگتر در مراسم انعقاد قرارداد با پرشیا اما سخنان مخبر دزفولی نشان داد که آنها به دنبال آزادگان جنوبی هستند. دزفولی در اینباره گفت:ما به دنبال این هستیم که یک شرکت بین‌المللی بشویم. این اتفاق با این میادین کوچک نمی‌افتد، بلکه با میادینی همچون آزادگان جنوبی می‌افتد. او در استدلال توانایی‌های مجموعه نفتی پرشیا برای چنین درخواستی گفت: حضور پررنگ شرکتهای داخلی در پروژه یاران شمالی به نحوی که تنها 3 شرکت از 142 شرکت حاضر در این میدان خارجی هستند.
وی در ادامه با توجه به فشارها علیه قراردادهای IPC ‘ گفت: یک سال است که بحث قراردادهای جدید نفتی کشور را به خود مشغول کرده است که عمدتاً به دلیل حضور شرکتهای خارجی در میادین کشور است. اما این موضوع نباید ما را به خود مشغول و نگران حضور خارجی‌ها کند، بلکه وضعیت باید به گونه‌ای باشد که خارجی‌ها احساس نیاز به شرکتهای ایرانی بکنند و نگران نیامدن شرکتهای ایرانی در پروژه‌های خارجی باشند. ما باید بیرون از کشور با خارجی‌ها رقابت کنیم. تقاضا دارم که توسعه یاران جنوبی را هر چه سریع‌تر اجازه دهند که شروع کنیم و در قدم بعدی هم میدان‌هایی چون آزادگان و یادآوران را هم به ما بسپارند.
هر بخش خصوصی داخلی که آماده است، حاضریم در این پروژه همکاری کنیم. به غیر از مدیریت پروژه -که در اختیار ماست- در سایر حوزه‌ها محدودیتی نداریم. بیژن زنگنه که بلافاصله پس از دزفولی‌تریبون را در دست گرفت چنین اظهارنظر کرد: ما در میادین کشور به بیش از 100 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز داریم و جا برای شرکتهای دیگر هم باز است. پول مفت به کسی نمی‌دهیم. اگر نتوانست ازدیاد برداشت ایجاد بکند، رودربایستی نداریم، پول پرداخت نمی‌کنیم. او در ادامه ظاهراً در اشاره به سقف توانایی‌های فنی این شرکت گفت:امیدواریم این شرکت هم شریک خارجی بیاورد و هم با دانشگاه‌ها ارتباط برقرار کند.
نزدیک شدن به زمان موعود عدم توانایی شرکتهای داخلی در توسعه میادین دریایی به دلیل نیاز به تکنولوژی بسیار بالا آنان را نسبت به میادین مستقر در خشکی مشتاق‌تر کرده است. با اعلام فراخوان برای میدان آزادگان برای حضور شرکتهای معتبر بین المللی به نظر نمی‌رسد که تلاش داخلی‌ها برای حضور در این میدان خاص متوقف شده باشد. کاردر اما در این باره گفت که شرکتهای ایرانی تنها با جوینت شدن با شرکتهای خارجی می‌توانند در آزادگان جنوبی حاضر شوند.
وی در پاسخ به سوال دیگر فارس که پرسید شرکت پرشیا که متعلق به ستاد تدابیر ویژه است اعلام کرد حاضر است با نصف قیمت توتال این میدان را توسعه دهد، چرا شرکتهای ایرانی نمی‌توانند به طور مستقل در این مناقصه حاضر شوند؟ پاسخ داد: برخی از شرکتهای ایرانی فکر می‌کنند میدان آزادگان یک میدان ساده است و می‌توانند با حفر چاه و تولید این میدان را توسعه دهند،
در حالی که می‌بینیم هم‌اکنون خودمان 21 دکل حفاری در این میدان کار گذاشته‌ایم و مشغول حفاری هستیم، اما این تنها 6 درصد از تولید میدان را شامل می‌شود. کاردر تاکید کرد: توسعه میدان آزادگان نیاز به تکنولوژی‌های بسیار پیشرفته دارد که شرکتهای ایرانی این تکنولوژی‌ها را دارا نیستند به همین دلیل اعلام می‌کنیم اگر تمایل دارند در توسعه میدان آزادگان حضور داشته باشند حتماً باید همراه با یک شرکت خارجی معتبر باشد. با توجه به فضای حاکم بر صنعت نفت باید دید تلاش شبانه روزی وزارت نفت برای جذب سرمایه و فناوری روز به میادین نفت بویژه آزادگان می‌تواند از سد موانع بگذرد و به ثمر بنشیند.
دریافت لینک صفحه با کد QR