پرستاران قربانی طرح‌های پرستارستیز

روزنامه بهار: پرستاران از نادیده گرفته‌شدن شکایت دارند. از این‌که رئیس‌جمهور در مراسم‌شان شرکت نکرده است. از فحوای سخنان قائم‌مقام سازمانشان هم می‌شود فهمید که با وزارت بهداشت اختلاف‌های فراوانی دارند. در گفتگو با «محمد شریفی‌مقدم»، قائم‌مقام سازمان نظام پرستاری به این مسائل و مشکلات پرداختیم.
***
در مورد هفته پرستار توضیح دهید. دلیل این نام‌گذاری چه بوده است؟
این هفته رسما به عنوان هفته پرستار نام‌گذاری نشده است. در واقع خود پرستاران به آن هفته پرستار می‌گویند. از چند روز قبل از روز پرستار و یا حتی چند روز بعد از این روز مراسمی در کشور برگزار می‌شود. در این یک هفته هم در تمام شهرستان‌های کشور مراسمی‌ با این عنوان برگزار می‌شود. روز دقیق پرستار روز تولد حضرت زینب است. در واقع 15 بهمن به عنوان روز تولد حضرت زینب که مصادف با روز پرستار است. مراسم در سطح ملی، دانشگاه‌ها و شهرستان‌ها برگزار می‌شود.

انتقاداتی از عدم حضور رئیس جمهور در مراسم مربوط به هفته پرستار صورت گرفته است و این عدم حضور را به نوعی کم توجهی تلقی کرده اند، در باره‌ی این موضوع توضیح می‌دهید؟
جامعه پرستاری یک جامعه بزرگ و تاثیرگذار است. جمعیت پرستاری کشور بیش از 250 هزار نفر هستند و با توجه به نقشی که پرستاران بر عهده دارند و مرتبا با مردم در ارتباط هستند. بنابراین تاثیرگذاری آن‌ها در بین مردم نیز بسیار زیاد است. امروز بحث اجتماعی پرستاران به عنوان یک سرمایه اجتماعی می‌تواند در بسیاری از معادلات تاثیر گذار باشد. در حال حاضر با توجه به این نقش و تاثیر گذاری در هر دوره چهار ساله ریاست جمهوری، معمولا رئیس جمهور یک یا دوبار و در بقیه موارد هم معاون اول رئیس جمهور یا شخصی در همین حدود در جمع پرستاران حضور پیدا می‌کرد. چون سازمان از سال 1381 تشکیل شده و در حال حاضر 14 سال از تشکیل این سازمان می‌گذرد، در سال‌های گذشته حضور رئیس جمهور در این مجالس را شاهد بودیم اما در سه سال اخیر و در حال حاضر که وارد سال چهارم می‌شویم یعنی از زمان حضور آقای روحانی در ریاست جمهوری، علی‌رغم دعوت سازمان نظام پرستاری در مراسم حضور پیدا نکردند. سال‌ها گذشته هم به همین شکل بود. در طی این سال‌ها با وجود اقدامات سازمان نظام پرستاری و پیگیری‌های لازم این سازمان رئیس جمهور در هیچ یک از این مراسم‌ حضور پیدا نکردند و امسال نیز به روال سال‌های گذشته غیبت آقای روحانی در مراسم کاملا مشهود بود. چند هفته پیش به دلیل این که جامعه پرستاری بر حضور ایشان تاکید داشتند نامه نگاری‌های لازم صورت گرفت و از ایشان دعوت رسمی به عمل آمد اما هیچ جوابی از ایشان دریافت نشد. حتی جواب منفی نیز ندادند که یعنی به طور قطع حضور پیدا نخواهند کرد. اگر قرار بود ایشان حضور پیدا کنند باید 24 ساعت قبل به ما اطلاع می‌دادند تا ما تمهیدات لازم را تدارک ببینیم اما این اطلاع رسانی تا به حالا صورت نگرفته است. دلیل عدم حضور ایشان در مراسم را باید از خودشان جویا شد اما باید این را مد نظر قرار داد که جامعه پرستاری انتظار داشتند که رئیس جمهور برای شنیدن مشکلات این جمع کثیر که حدود 250 هزار نفر هستند حضور پیدا می‌کردند. حداقل کار ایشان می‌توانست شنیدن مشکلات پرستاران باشد جدا از این‌که بخواهند و بتوانند مشکلی را حل کنند یا خیر. ولی ایشان و وزیر بهداشت نه امسال که پارسال هم حضور پیدا نکردند و در صندلی خالی آن‌ها گل قرار داده شد.

در‌باره طرح صلاحیت حرفه‌ای پرستاری توضیح می‌دهید؟
در دنیا به دلیل این‌که شغل پرستاری شغل به‌شدت حساسی است و با سلامت مردم سر و کار دارد، کسانی که در این شغل فعالیت دارند باید شرایطه ویژه‌ای داشته باشند، اما قبل از وارد شد به مبحث صلاحیت باید این را مد نظر قرار داد که باید بستر آن فراهم باشد برای مثال شاخص تعداد پرستار و مریض استاندارد باشد یا دستمزد آن‌ها باید مکفی باشد. اما در سیستم پرستاری کشور ما شاخص‌ها فاصله زیادی تا شاخص‌های دنیا دارد برای مثال در آمریکا به ازای هر 1000 نفر بیمار 10 پرستار وجود دارد اما در کشور ما این شاخص به ازای هر 1000 نفر بیمار 5/1 است که این تفاوت بسیار چشم‌گیر است یا در کشور آمریکا و وضعیت پرداخت‌ها اختلاف پرداخت پزشک و پرستار 7/2 برابر است اما در کشور ما 100 برابر است. در کشور ما خصوصا در 4 سال اخیر وزارت بهداشت کاملا نسبت به جامعه پرستاری بی‌تفاوت بوده و با طرح‌های پرستارستیز در مقابل جامعه پرستاری قرار گرفته است. یعنی نه تنها کاری برای جامعه پرستاری انجام نداده‌اند حس تقابل را نیز ایجاد کرده‌اند و با این کار منافع پرستاری را نیز تهدید کرده است.

بنابراین در این شرایط وزارت بهداشت بحث صلاحیت حرفه‌ای را مطرح کرده است اما این را مدنظر نگرفته است که شرایط آین طرح فراهم نیست و در شرایط فعلی این موضوع تنها یک محدود کننده برای پرستار به شمار می‌آید و جالب این‌که معاونت پرستاری نیز گفته‌اند یکی از آرزوهای دیرینه پرستاری برآورده شد که آن هم بحث صلاحیت حرفه‌ای است. باید اضافه کرد که پرستاران از بحث صلاحیت حرفه‌ای نه تنها خوشحال نیستند بلکه نگران هستند چون اگر در گذشته در بحث فیش‌های حقوقی آن‌ها ارتقایی صورت می‌گرفت به راحتی انجام می‌شد اما در حال حاضر صلاحیت حرفه‌ای برای آن‌ها محدودیت ایجاد کرده است. با این بحث صلاحیت حرفه‌ای نه تنها مشکلات پرستاران حل نشده بلکه مشکلی به مشکلات قبلی آن‌ها اضافه شده است.

پرستاران انتقادات داخلی نیز دارند مثلا نسبت به تفاوت حقوق پرستاران ساده با مدیران حوزه پرستاری، به نظر شما برای این موضوع چه کاری می‌توان انجام داد؟
به طور کلی برای حقوق نظام سلامت در دنیا یکسری شاخص هایی در نظر گرفته شده است که یکی از آن شاخص‌ها مدرک است. برای مثال بهیار باید دارای مدرک دیپلم بهداری باشد، پرستار لیسانس، فوق لیسانس و یا حتی دکترا می‌تواند داشته باشد و پزشک هم باید دارای مدرک دکترا باشد. از شاخص‌های دیگر می‌توان در بحث تخصص، میزان حضور و سختی کار را نیز نام برد و علاوه بر این‌ها مسئولیت کاری نیز است. در گذشته یعنی تا قبل از طرح تحول نظام سلامت شرایط به همین صورت بود. یعنی پرستاران و پزشکان دو نوع دریافتی داشتند، یکسری حقوقی بود که دریافت می‌کردند و یکسری کارانه در نظر گرفته شده بود.

در طرح تحول سلامت برای پزشکان این دریافتی پزشکان به خوبی انجام شده است اما برای پرستاران به این شکل ویژه صورت نمی‌گیرد. لازم به ذکر است که بزرگ‌ترین مشکل پرستاران در حال حاضر توجه به تفاوت دریافتی پزشک و پرستاران است که 100 برابر تفاوت دارد. اما آنچه مشخص است این است که هدف از پرداخت دریافتی‌های پرستاران این بوده که بتواند‌ترمزی باشد برای جامعه پرستاری که راضی باشند.