تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۱۱/۲۷ ساعت ۱۴:۳۱
کد مطلب : ۱۲۵۵۸۸
جشنی از ایرانیان باستان؛ 29 بهمن تا پنج اسفند
ولنتاین یا سپندارمذگان؟
علی سبزمیدانی
روزنامه بهار
ولنتاین؛ کمتر کسی است که در مورد این واژه و روز منتسب به آن آگاهی نداشته باشد. این‌روزها حتی پدر بزرگ و مادربزرگ‌ها هم حداقل می‌دانند که این جشنی برای ستایش و بزرگداشت عشق و دوستی است. ولنتاین فرهنگی غربی است که سده‌هاست در بسیاری از نقاط دنیا خصوصا اروپا گرامی داشته شده است. در ایران از حدود یک دهه پیش ولنتاین خود را در دل جوانان جا کرد و همه ساله این روز به صورت غیر رسمی برگزار شده و بزرگ نگه داشته می‌شود.
از نشانه‌های رسیدن ولنتاین، شکلات‌های قرمز و عروسک‌های رنگارنگ است که از چند هفته قبل از فرارسیدن ولنتاین به بازار و حتی کنار خیابان‌ها آمده و اتفاقا مشتریان زیادی هم دارند. در این چند سال همه چیز گویای این است که این روز را در ایران اکثریت پذیرفته اند. بزرگداشت روزی برای سپاسگذاری از عشق و ابراز محبت و احساس نه تنها بد نیست، بلکه خیلی خوب و قابل تقدیر نیز هست.
حتی اگر هر روز هم ولنتاین باشد باز هم کم است! اما موضوعی که برای ایرانیان تاسف بار و ناراحت کننده است این است که همین ولنتاین و رسم و رسوماتش برگرفته شده از رسم و رسومات گذشته ما ایرانیان در بیش از هزار سال پیش بوده است. «سپندارمذگان» نام جشنی ایرانی است که همچون ولنتاین روزی برای بزرگداشت عشق و محبت و خصوصا روز بزرگداشت مقام زن است. در تاریخ ایران مردم به بانوان اهمیت فراوانی داده‌اند و حرمت خاصی برای همسران و مادران و دختران خویش قائل بوده اند.
حال اینکه چرا جوانان ما فرهنگ کهن و اصیل خودشان یعنی «سپندارمذگان» را فراموش و بیشتر تمایل به برگزاری ولنتاین غربی دارند را باید به این شکل پاسخ داد که حرکت زندگی اکثریت نسل جوان کنونی ما به سمت غرب متمایل بوده و عدم اطلاع رسانی و روشنگری کامل در مورد آیین‌های اصیل و باستانی ایران زمین از عوامل اصلی فراموشی سپندارمذگان در سالیان اخیر شده است. هرچه ما بی توجه به سپندار بودیم آنطرف در اغلب کشورها ولنتاین هر سال بهتر از سال قبل ادامه پیدا می‌کرد و این خود دلیلی برای صدا کردن و محبوبیت ولنتاین در ایران شده است.
ابوریحان بیرونی در آثارالباقیه آورده‌است که ایرانیان باستان روز پنجم اسفند را روز بزرگداشت زن و زمین می‌دانستند. اگرچه منابع کهن از جمله ابوریحان این جشن را در روز پنجم اسفند ذکر کرده‌اند، ولی با توجه به تغییر ساختار تقویم ایرانی در زمان خیام که پس از ابوریحان می‌زیست و سی و یک روزه شدن شش ماه نخست سال در گاهشماری ایرانی، بعضی منابع این روز را ۶ روز به عقب آورده‌اند و در 29 بهمن ماه آن را گرامی می‌دارند.
بسیاری نیز معتقدند که سپندارمذگان در یک روز خلاصه نمی‌شده و یک هفته ادامه داشته است یعنی از روز 29 بهمن آغاز و تا روز پنج اسپند ادامه می‌یافته و این یک هفته نیز به هفته عشق معروف بوده است. چند سالی است سپندارمذگان در حال معرفی است و روز به روز مردم و جوانان بیشتر با آن آشنا می‌شوند و این را فقط و فقط باید از صدقه سری شبکه‌های اجتماعی نظیر اینستاگرام و تلگرام و فیس بوک و. . . دانست که این‌روزها کمتر کسی را در هر سن و سالی می‌بینی که به آنها دسترسی نداشته باشد.
روزنامه بهار
ولنتاین؛ کمتر کسی است که در مورد این واژه و روز منتسب به آن آگاهی نداشته باشد. این‌روزها حتی پدر بزرگ و مادربزرگ‌ها هم حداقل می‌دانند که این جشنی برای ستایش و بزرگداشت عشق و دوستی است. ولنتاین فرهنگی غربی است که سده‌هاست در بسیاری از نقاط دنیا خصوصا اروپا گرامی داشته شده است. در ایران از حدود یک دهه پیش ولنتاین خود را در دل جوانان جا کرد و همه ساله این روز به صورت غیر رسمی برگزار شده و بزرگ نگه داشته می‌شود.
از نشانه‌های رسیدن ولنتاین، شکلات‌های قرمز و عروسک‌های رنگارنگ است که از چند هفته قبل از فرارسیدن ولنتاین به بازار و حتی کنار خیابان‌ها آمده و اتفاقا مشتریان زیادی هم دارند. در این چند سال همه چیز گویای این است که این روز را در ایران اکثریت پذیرفته اند. بزرگداشت روزی برای سپاسگذاری از عشق و ابراز محبت و احساس نه تنها بد نیست، بلکه خیلی خوب و قابل تقدیر نیز هست.
حتی اگر هر روز هم ولنتاین باشد باز هم کم است! اما موضوعی که برای ایرانیان تاسف بار و ناراحت کننده است این است که همین ولنتاین و رسم و رسوماتش برگرفته شده از رسم و رسومات گذشته ما ایرانیان در بیش از هزار سال پیش بوده است. «سپندارمذگان» نام جشنی ایرانی است که همچون ولنتاین روزی برای بزرگداشت عشق و محبت و خصوصا روز بزرگداشت مقام زن است. در تاریخ ایران مردم به بانوان اهمیت فراوانی داده‌اند و حرمت خاصی برای همسران و مادران و دختران خویش قائل بوده اند.
حال اینکه چرا جوانان ما فرهنگ کهن و اصیل خودشان یعنی «سپندارمذگان» را فراموش و بیشتر تمایل به برگزاری ولنتاین غربی دارند را باید به این شکل پاسخ داد که حرکت زندگی اکثریت نسل جوان کنونی ما به سمت غرب متمایل بوده و عدم اطلاع رسانی و روشنگری کامل در مورد آیین‌های اصیل و باستانی ایران زمین از عوامل اصلی فراموشی سپندارمذگان در سالیان اخیر شده است. هرچه ما بی توجه به سپندار بودیم آنطرف در اغلب کشورها ولنتاین هر سال بهتر از سال قبل ادامه پیدا می‌کرد و این خود دلیلی برای صدا کردن و محبوبیت ولنتاین در ایران شده است.
ابوریحان بیرونی در آثارالباقیه آورده‌است که ایرانیان باستان روز پنجم اسفند را روز بزرگداشت زن و زمین می‌دانستند. اگرچه منابع کهن از جمله ابوریحان این جشن را در روز پنجم اسفند ذکر کرده‌اند، ولی با توجه به تغییر ساختار تقویم ایرانی در زمان خیام که پس از ابوریحان می‌زیست و سی و یک روزه شدن شش ماه نخست سال در گاهشماری ایرانی، بعضی منابع این روز را ۶ روز به عقب آورده‌اند و در 29 بهمن ماه آن را گرامی می‌دارند.
بسیاری نیز معتقدند که سپندارمذگان در یک روز خلاصه نمی‌شده و یک هفته ادامه داشته است یعنی از روز 29 بهمن آغاز و تا روز پنج اسپند ادامه می‌یافته و این یک هفته نیز به هفته عشق معروف بوده است. چند سالی است سپندارمذگان در حال معرفی است و روز به روز مردم و جوانان بیشتر با آن آشنا می‌شوند و این را فقط و فقط باید از صدقه سری شبکه‌های اجتماعی نظیر اینستاگرام و تلگرام و فیس بوک و. . . دانست که این‌روزها کمتر کسی را در هر سن و سالی می‌بینی که به آنها دسترسی نداشته باشد.
از طرفی شور و شوق نسل جوان کشور و علاقه آنها در پیگیری از مکتب ایرانی نیز از دلایل دیگر است. نه تنها سپندار بلکه دهها جشن و رسم تاریخی ایرانی هستند که باید بیشتر از این احیا و معرفی شوند. وظیفه تک تک علاقه مندان به تاریخ ایران زمین و یا بهتر است بگوییم وظیفه همه ایرانیان است که نسبت به فراموش نشدن و معرفی این جشن‌ها و مناسبت‌ها حساس و فعال باشند تا بتوان در آینده سپندارمذگان را بهتر از ولنتاین یا نهایتا در حد این جشن غربی گرامی داشت.
