انوشه منادی
تمدن بشر، با تنوع و ابعاد گسترده تنها بر اساس میل و انگیزه انسان برای زندگی و زندگی بهتر، شکل گرفته است و به ما رسیده است. حالا اهوازیها به نوع زیستشان اعتراض دارند. آنها از نیازهای اولیه سخن میگویند: ما حق نفسکشیدن داریم. مردی عکس مادرمرحومهاش را به دست گرفته است. نوشتهای با این مضمون روی عکس چسبانده شده است: مادرم بر اثر آلودگی هوا دچار عارضه قلبی شده و درگذشته است.
بحرانی زیست محیطی استان خوزستان را تحت تاثیر قرار داده و شرایط زیست در همه پارامترهای لازم برای زندگی سالم را در وضعیت قرمز و بحرانی قرار داده است. شرایط زندگی در اهواز چنین است: آب آلوده است. هوا آلوده است. با اندکی باران برق قطع میشود و اندکی بعد، همان آبی که آلوده است هم قطع میشود. سیستمهای ارتباطی مختل هستند. چه سیستمهای حملونقل و چه سیستمهای مخابراتی. در این اوضاع اولویتها چنان اولیه هستند که حتی نمیتوان به ضایعههای زیست محیطی ناشی از توسعه ناسالم و یا غلط پرداخت.
در چنین شرایطی اهوازیها برای اعتراض به خیابان آمدهاند. سازوکار بهرهبرداری از روشهای اعتراض خیابانی، برای آنکه به نتیجهای مناسب منجر شود، قطعا مبتنی بر پیششرطها و ضوابطی خاص است. نکته مورد نظرم در اعتراضهای مردم به تنگ آمده اهوازی همین جاست. تجمع مردمی که به خیابان آمدهاند برخلاف جوامع قانونمدار، بدون برنامه و خود جوش اتفاق افتاده است و ماهیت شعارها، امید برای ثمربخش بودن اعتراضها را از بین میبرد و نکته مهم همین جاست. به گمانم این درد است.
آلودگی هوا اساس زندگی و زنده بودن را به چالش کشیده است. دریک سو رای دهندهها، مالیات دهندهها، شهید دادهها، شهروندان عزیز و... در سوی دیگر چه کسی برای پاسخ گویی ایستاده است؟ در دوسوی این درد چه کسانی ایستادهاست؟ پاسخ هر چه باشد یا هست، در واقعیتِ درد انگیز موجود عیان است. به گمانم افکار عمومی و اهل تفکر و قلم، موظفاند به حمایت موظفند تا صدای اهوازیها باشند. چرا که مردم اهواز و خوزستان شرایط سالم برای زیستن میخواهند و همه باید زندگی کنیم. خوزستان را نمیتوانیم تخلیه کنیم. پس باید نجاتش بدهیم. راهکارهایی لابد وجود دارد. شاید اعتراضهای نظاممند و در چارچوب قانون عنصر فشاری باشد بر روی دولت تا هر چه بیشتر و قویتر برای عملی کردن این راهکارها قدم پیش بگذارد. از همین روست که اعتراضهای عصبی و بیبرنامه شاید تنها به درد بیفزاید. باید همه تلاش کنیم، پرقدرت و با برنامه.