بهار نیوز - بی‌توجهی به خوزستان عادت شده

گروه جامعه- رسانه‌ها: روزنامه شرق در گزارشي نوشت: بهمن، ماه تلخي بود! ریزگردهای خوزستان تنها نمای شهر را گل‌آلود نکردند بلکه وجهه وزارت نیرو را نیز خدشه‌دار کردند و نقاط ضعف آن را به‌گونه‌ای به رخ کشیدند که حتی توجیه کمبود اعتبارات نیز نمی‌تواند معضلات موجود را حل‌نشده باقی بگذارد و به فراموشی بسپارد. ‌وزارت نیرو، وزارتخانه کم‌درآمدی است که باید صورت خود را با سیلی سرخ نگاه دارد.

گفته می‌شود این وزارتخانه، باید درآمدزایی کند و دست در جیب خود داشته باشد اما از سوی دیگر مجال مطالبه ارزش کامل خدمات ارائه‌شده را ندارد چراکه شاید تنها بخشی که تاوان شرایط کم‌درآمدها را می‌پردازد همین وزارت نیرو است؛ از طرفی نیز وزارت نیرو مجوز اخذ هزینه بیشتر و درخور از قشر ثروتمند را نیز ندارد و اینجاست که شهروندان در استان خوزستان تاوان چراغ‌های روشن خانه‌های کشور را که ارزان نورپردازی می‌کنند، می‌پردازند. غلامرضا شرفی، عضو کمیسیون انرژی مجلس با اشاره به بحران خوزستان می‌گوید: گاه اسیر روزمرگی‌ها در سیاست‌های کلان شده، از ایجاد زیرساخت مناسب غافل و درنهایت شاهد بحران می‌شویم. هنگام بی‌توجهی به شرایط تهدید درپی وضعیت اقلیمی و شرایط کشورهای هم‌جوار، استان‌های مولدی مانند استان خوزستان که بر منافع ملی به صورت مستقیم تأثیرگذار هستند، لطمه می‌بینند.

این عضو کمیسیون انرژی مجلس با انتقاد از عملکرد وزارت نیرو در حوزه نیروگاه‌های برقابی، اظهار کرد: سدهایی احداث شده که استفاده دوگانه در مهار آب شیرین و تولید برق دارد، اما متأسفانه امروزه به دلیل مهار آب غیرکارشناسی، مشکلاتي جدی در زمینه محیط زیست ایجاد شده است.

با توجه به آورد بالای رودخانه کارون، سدهای متعدد و پی‌درپی با هدف مهار آب کشاورزی و تأمین برق در مسیر رودخانه کارون احداث شدند که نه‌تنها حجم آب جاری رودخانه کاسته شده بلکه بر سختی آب و محیط زیست نیز تأثیرگذار بوده است. پرحاشیه‌ترین این سدها نیز، سد معروف گتوندعلیاست.

شرفی همچنین با تأکید بر لزوم ایجاد تغییرات در سیاست‌های اتخاذی در حوزه برق و استفاده متوازن از نیروگاه‌های سیکل ترکیبی و برقابی، گفت: در استان‌هایی که در معرض هجوم ریزگردها هستند مانند خوزستان، نباید از تجهیزات شست‌وشوی مقره‌های چینی منسوخ‌شده استفاده شود و سال‌ها قبل باید جنس مقره‌ها به سیلیکونی تغییر پیدا می‌کرد.

وی با اشاره به تمایل بخش خصوصی و سرمایه‌گذاران خارجی برای ورود به صنعت برق و ایجاد زیرساخت‌ها به دلیل پایداری سرمایه‌گذاری گفت: ایران هاب انرژی منطقه است و به کشورهای هم‌جوار مانند پاکستان و افغانستان برق صادر می‌کند. شرکت‌های خارجی متعدد مانند شرکت‌های ایتالیایی مایل هستند در صنعت برق به‌ویژه در منطقه غرب خوزستان و آبادان سرمایه‌گذاری کنند. این عضو کمیسیون انرژی مجلس با تأکید بر اینکه صنعت برق ایران، مزیتی است که تبدیل به پول نمی‌شود، گفت: صنعت برق ایران مانند حساب پس‌اندازی است که نمی‌توان از آن برداشت کرد؛ با شرایط کنونی، عرصه را برای حضور سایرین باز می‌کنیم تا با بهره‌مندی از تکنولوژی‌های به‌روز بتوانند بازار را از آن خود کنند؛ در این صورت لطمه سنگینی می‌خوریم چراکه با وجود فراهم‌بودن زیرساخت، نمی‌توانیم از مزیت موجود درآمد کسب کنیم.

درآمد چندروزه نفت برای صنعت برق
اسدالله قره‌خانی، سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس با اشاره به بحران خوزستان و قطع برق، گفت: خوزستان با توجه به نیاز بالای انرژی برای سیستم‌های سرمایشی، به تأسیسات زیربنایی مطمئن احتیاج دارد. بدون برق، تأثیر مخرب ریزگردها نیز چندین برابر و فعالیت بخش کشاورزی، نفت و گاز مختل می‌شود. وی با تأکید بر لزوم احداث نیروگاه جدید در خوزستان و استفاده بخش خصوصی از گازهای فلر برای تولید برق، گفت: باید شرایطی فراهم شود که در پی قطع برق، شاهد کاهش تولید نفت نباشیم. با توجه به بحران خوزستان، اخیرا تولید نفت ٨٠٠‌ هزار بشکه کاهش پیدا کرد و کشور متحمل ضرر اقتصادی شدیدي شد.

سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس تصریح کرد: درآمد حاصل از فروش ٨٠٠‌ هزار بشکه نفت می‌توانست بخشی از مشکلات کشور را حل کند بنابراین نیازمند مطالعه دقیق برای جلوگیری از تعطیلی بخش اقتصادی کشور، بهره‌مندی از دانش و فناوری روز دنیا، واکنش به‌موقع و شست‌و‌شوی مقره‌ها در زمان مناسب و پیش از وقوع بحران هستیم.

قره‌خانی با اشاره به لزوم بهره‌مندی از دیزل‌ژنراتورها در تصفیه‌خانه‌های آب و بیمارستان‌ها و استفاده از انرژی خورشیدی برای تأمین برق موردنیاز چراغ‌های راهنمایی و رانندگی، گفت: می‌توان از سرمایه خارجی برای توسعه زیرساخت‌ها در صنعت برق استفاده و حتی درآمد حاصل از فروش نفت در دو تا هفت روز را صرف به‌روزسازی و تقویت زیرساخت‌ها کرد.

وی همچنین با تأکید بر خرید تضمینی برق حاصل از نیروگاه‌های تجدیدپذیر با هدف توسعه انرژی‌های نو، گفت: ریزگردها از گذشته معضل خوزستان بوده اما بیشتر در حوزه سلامت و تنفسی تأثیرگذار بود و گاه فرودگاه‌ها تعطیل می‌شدند اما این‌بار با قطع برق، به اقتصاد کشور نیز آسیب رسیده است.

سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس درباره تبعات بی‌توجهی به سرمایه‌گذاری در صنعت برق نیز اظهار کرد: سرمایه‌گذاری در صنعت برق یک الزام است و شکی در آن نیست؛ تجهیزات صنعت برق فرسوده و راندمان پایین است. از سوی دیگر در برنامه ششم توسعه، ایجاد ٢٥‌ هزار مگاوات ظرفیت جدید نیروگاهی دیده شده؛ بنابراین باید سرمایه خارجی جذب شود و با بهره‌مندی از تجهیزات به‌روز، راندمان افزایش و هزینه تمام‌شده تولید کاهش یابد؛ درغیراین‌صورت مشکلات جدی رخ می‌دهد بنابراین از سال آینده باید در جذب سرمایه‌گذار خارجی در صنعت برق، اهتمام جدی شود.

بی‌کسی خوزستان در دولت کار دستش داد
هدایت‌الله خادمی، یکی دیگر از اعضای کمیسیون انرژی مجلس اما دلیل بحران خوزستان و قطعی برق و مشکل تأمین آب را تنها ناشی از تجهیزات قدیمی نمی‌داند و تأکید دارد که بی‌توجهی به این استان، عادت دولت‌ها شده است. نماینده مردم ایذه و باغملک در مجلس با تأکید بر اینکه سهل‌انگاری و بی‌توجهی به خوزستان به وقوع بحران دامن زد، گفت: رؤسای دولت‌ها، به استان‌های خود توجه می‌کنند و خوزستان که کسی را در دولت ندارد، رها و فراموش‌شده است؛ از سوی دیگر نگاه بخشی‌گرایانه و طایفه‌ای، نگاه ملی دهه‌های ٦٠ و ٧٠ را قربانی کرده است.

خادمی با تأکید بر اینکه مقصر وقوع بحران خوزستان صرفا دولت‌ها هستند، اظهار کرد: به این ترتیب خود دولت‌ها نیز آسیب می‌بینند؛ صنعت برق شرایط خوبی ندارد، براساس برنامه پنج سالانه توسعه باید پنج‌ هزار مگاوات ظرفیت جدید نیروگاهی ایجاد می‌شد که تحقق پیدا نکرد. با ادامه این روند اگر برای توسعه صنعت برق تلاش نشود، به دوران خاموشی بازمی‌گردیم. وی با اشاره به عقد قرارداد بین ایران و یک شرکت ترک برای احداث پنج‌ هزار مگاوات ظرفیت نیروگاهی، گفت: با وجود تعرفه‌های تکلیفی، تولید برق، کاری سودده است و سرمایه‌گذاران جذب این صنعت می‌شوند. احداث نیروگاه حرارتی در ایران با توجه به فراوانی گاز و ارزانی آن، از جذابیت برخوردار است. وزارت نیرو با تولید برق، کاری سودده انجام می‌دهد منتها نیاز است که راندمان را افزایش دهد. هم‌اکنون از توربین‌هایی با راندمان حدود پنج درصد، برق تولید می‌شود و باید راندمان را به حدود ٥٥ تا ٦٠ درصد برسانیم.

تولید برق، یکی از کارهای زیرساختی عظیم محسوب می‌شود. این عضو کمیسیون انرژی مجلس با اشاره به اینکه بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری در صنعت برق نیازمند وجود قوانین مداوم، شفاف و تثبیت‌شده است، گفت: سرمایه‌گذار باید از وجود خریدار دائمی برق با قیمت منطقی اطمینان داشته باشد. خادمی با تأکید بر اینکه باید به بخش خصوصی فرصت سرمایه‌گذاری، حضور و رشد داده شود، گفت: دولت‌ها خواهان انجام کارها به صورت دولتی هستند به گونه‌ای که سایرین باید به‌عنوان کارمند و زیرمجموعه دولت فعال باشند! درواقع همه دولت‌ها خود را رقیب بخش خصوصی دانسته‌اند بنابراین هم کارایی دولت کاهش یافته و هم بخش خصوصی رشد نکرده است؛ در کشورمان حتی بانک‌ها نیز رقیب بخش خصوصی شده‌اند. وی با تأکید بر اینکه بی‌توجهی به لزوم سرمایه‌گذاری در صنعت برق، پاشنه آشیل است، گفت: برای راه‌اندازی کارخانه‌ها نیاز به برق هست و برای تأمین پایدار این انرژی لازم است که سرمایه‌گذاری در صنعت برق صورت گیرد.

لازم است وزارتخانه‌ها به اهمیت مقوله تعمیرات و نگهداری واقف باشند. این عضو کمیسیون انرژی مجلس با اشاره به اینکه بحران خوزستان به فراموشی سپرده می‌شود، گفت: مدتی اقدامات لازم در خوزستان انجام و به مرور این استان مانند گذشته به دست فراموشی سپرده می‌شود؛ آن‌قدر به معضل ریزگردها بی‌توجهی شد که در حوزه آب و برق نیز بحران رخ داد.

خسارت نفتی ١٦٠‌میلیاردی در ٢٤ ساعت
در ٢٤ ساعتی که خوزستان خاموش شد، تولید نفت ایران بیش از ٧٦٠‌ هزار بشکه کم شد که با درنظرگرفتن قیمت ٥٥دلاری هر بشکه نفت، می‌توان گفت خسارت خاموشی ٢٤ساعته فقط در بخش تولید نفت ١٦٠‌میلیاردو ٥١٢‌ میلیون تومان بود؛ حال آنکه به گفته مسئولان وزارت نیرو، خسارت وارده به تجهیزات صنعت برق خوزستان‌ نیز میلیاردها تومان می‌شود. وزارت نیرو سال‌هاست پس از تصویب قانون تثبیت قیمت‌ها، وقت و بی‌وقت بر لزوم افزایش قیمت آب و برق تأکید می‌کند، به‌گونه‌ای تبدیل به وزارتخانه همواره فقیر شده است و حجم بدهی آن به پیمانکاران به طور آزاردهنده‌ای رو به افزایش بود؛ توسعه صنعت آب و برق براساس پتانسیل صورت نمی‌گیرد و همواره بحث سرچشمه مشکلات یعنی اختلاف قیمت تمام‌شده تأمین آب و برق با قیمت تکلیفی مطرح است. حتی اگر توقع داشته باشیم که بخش خصوصی در این صنایع سرمایه‌گذاری کند، باید به یاد داشته باشیم که خریدار این دو کالا اول، وزارت نیرو و بعد با قیمت کمتر، مردم هستند و همین مسئله به معنای انباشت بدهی وزارت نیرو به‌ویژه در بخش برق است.

براساس قانون، وزارت نیرو توقع دارد که بتواند مابه‌التفاوت قیمت تمام‌شده و نرخ تکمیلی فروش آب و برق را از دولت دریافت کند اما برای این امر باید اصرار بورزد و تلاش کند چراکه دولت کنونی نیز با توجه به میراث بدهکاری دولت قبل و سقوط آزاد قیمت نفت، با کمبود بودجه مواجه است و به این راحتی دست در خزانه نمی‌برد؛ خزانه‌ای که خالی تحویل گرفت و ذره‌ذره به آن پول تزریق شده است. در این شرایط به اعتقاد بسیاری از فعالان صنعت آب، برق و کارشناسان، باید از مشترکان پرمصرف که بالطبع، از رفاه بیشتری برخوردارند، پول بیشتری بابت فروش آب و برق دریافت شود. بنابراین وزارت نیرو مانند سال‌های قبل بر این موضوع تأکید دارد تا بتواند با افزایش درآمد، شبکه آب و برق را که در بسیاری از موارد از فرسودگی رنج می‌برند، نوسازی کند و تجهیزات با تکنولوژی جدید را به کار گیرد.