تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۱۲/۱۷ ساعت ۱۱:۳۲
کد مطلب : ۱۲۶۷۲۰
افزایش قیمت‌ها در روزهای پایانی سال
روزنامه بهار: سال هاست که هر مناسبتی که نیاز به خرید اقلامی در خانواده دارد با آهنگ گرانی گره خورده و آنقدر این روند تکراری است که هم مردم کاملا به آن عادت کرده‌اند هم مسئولان. پایان سال و عید نوروز هم که از باستانی ترین سنت‌های ایران زمین و بزرگترین جشن ایرانیان است اصلی ترین زمان خرید مردم به شمار می‌رود. از این روست که تنظیم بازار در این روزها بزرگترین محک برای دولت و اصناف است. آزمایشی که سال هاست موفقیت چشمگیری را نصیب مسئولان نکرده است. بار رواني حاصل از خريد‌هاي نوروزي همواره با پرداخت مطالبات پايان سال و عيدي و پاداش کارمندان و کارگران، بازار را تحت الشعاع خود قرار مي‌دهد و در اين چند روز از آغاز ماه اسفند نيز چنين بوده است.
علاوه بر آن هم اکنون و برخلاف تمامي قول‌ها و وعده‌ها مبني بر تنظيم بازار شب عيد، به خصوص در زمينه اقلام مورد نياز شهروندان از جمله آجيل و ميوه، پوشاک و کفش و... که از چند ماه پيش از تامين و اتخاذ تدابير لازم جهت کنترل و تنظيم سخن‌ها گفته شد، اما باز هم شاهد نوعي بي‌انضباطي در بازار عرضه، افزايش قيمت و چند نرخي بودن هستيم و در ماههاي اخير، خريد به اصطلاح تخفيف ويژه نوروزي برخي فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي نيز بدان اضافه گرديده است!
مطمئنا افزايش چند درصدي قيمت ميوه و اقلام خوراکي علاوه بر آنکه در برنامه ريزي مردم طبقه متوسط و پايين جامعه براي گذراندن از هفت خوان روزهاي پرخرج نوروزي نقش منفي خواهد داشت، با تداوم اين گراني‌ها و عدم کنترل بازار، مردم نيز دلسردتر و نااميدتر مي‌شوند. اميد که در روزهاي باقيمانده تا پايان سال کهنه، با برنامه ريزي و تلاش بيشتر، شاهد آغاز سالي خوش و پربرکت براي آحاد شهروندان هم استاني باشيم و زمينه پرشور مردم استان را درصحنه‌هاي انقلاب فراهم کنيم.
وجود واسطه گری‌ها
رئیس کمیسیون بازرگانی داخلی اتاق بازرگانی ایران به تشریح دلایل گرانی برخی کالاهای اساسی در اواخر سال پرداخت و مهمترین دلیل این گرانی تعدد دستگاه‌های نظارتی و هماهنگ عمل نکردن آنها از یک سو و وجود واسطه گری‌ها در سیستم توزیع عنوان کرد.
خسرو فروغان گران سایه در گفت‌وگو با ایسنا، گفت: اگر بازارخودمان را با برخی کشورهای دیگر مقایسه کنیم متوجه می‌شویم که برای مناسبت‌های عید آنها محصولات شان را با قیمت‌های بسیار پایین‌تری به مصرف کنندگان عرضه می‌کنند.وی افزود: ازسوی دیگر اقتصاد ما در سیستم توزیع کالا با مشکل مواجه است و تناقض‌های بسیاری در برنامه ریزی‌ها بین دستگاه‌های مختلف وجود دارد، چرا که نهادهایی که وظیفه نظارت را بر عهده دارند بسیار متعدد هستند و نظارت تنها بر عهده یک نهاد نیست.به دلیل همین تعدد دستگاه‌های نظارتی در سال‌های گذشته شاهد بودیم که این نظارت به شکل درستی اتفاق نیفتاده است و برای همین یا باعث افزایش قیمت و یا کاهش کیفیت شده است.در بخش تنظیم بازار نیز کالاها به دو گروه اساسی و غیر اساسی تقسیم شده است که تقسیم بندی هم به درستی تعریف نشده است و برخی حساسیت‌هایی که در مورد کالاها ایجاد می‌شود منجر به این می‌شود که رانت‌هایی ایجاد شود و در نهایت قیمت کالاها افزایش یابد، چرا که در این چرخه اگر هر یک از واسطه‌ها بخواهند سودی ببرند قیمت کالاها روند صعودی پیدا می‌کند.
وی به ضعف بخش نظارتی اصناف اشاره کرد و گفت: در بخش نظارتی ما دستگاه‌ها و سازمان‌های زیادی از جمله سازمان حمایت، سازمان‌های صنعت، معدن و تجارت، وزارت کشاورزی، ناظران بهداشت و ناظران اصناف را داریم، با وجود اینکه این سازمان‌ها جلسات مشترکی با هم برگزار می‌کنند اما در اجرا هر یک کار خودشان را انجام می‌دهند.در بخش اصناف بودجه کافی برای بازرسی وجود ندارد و اصناف نمی‌توانند بازرسان خود را به لحاظ مالی تامین کنند و در این شرایط بازرسان هم نمی‌توانند به شکل مطلوبی کار خود را انجام دهند و تعدادشان هم کاهش پیدا کرده است.
خشکبار باکیفیت داخلی
اما رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار تهران می‌گوید، اکنون بین 80 تا 90 درصد آجیل و خشکبار مصرفی کشور از تولیدات داخلی است، حتی بخشی از این تولیدات به کشورهای متقاضی صادر می‌شود. مصطفی احمدی افزود: براین باورم که هر ایرانی باید از کالای کیفی تولید داخل کشور خود استفاده کند.
وی اظهار داشت: به دلیل کمبود تولیدات داخلی در برخی از اقلام آجیل و خشکبار چاره ای جز تامین نیاز کشور از مسیر واردات نداریم که این موضوع طبیعی است و ارتباط چندانی به دولت یا اتحادیه‌ها ندارد.احمدی، افزایش کیفی محصولات داخلی، کاهش هزینه های تولید داخل، ارائه محصولات با قیمت های متعادل و رقابت‌پذیری کردن محصولات داخلی نسبت به خارجی را از راهکارهای حمایت از تولیدات داخلی عنوان کرد. وی با بیان اینکه حجم تولیدات داخلی باید به اندازه مصرف و یا حتی بیش از آن باشد، تصریح کرد: تولید داخلی برخی از اقلام همچون گردو، بادام درختی، بادام زمینی نسبت به تقاضای داخلی کمتر است که همین امر می‌تواند باعث افزایش قیمت‌ها شود، اما برای تعادل قیمت‌ها در بازار بخشی از نیاز کشور تامین و وارد می‌شود.به گفته وی، در ایام پرمصرف سال مثل ایام نوروز و ماه مبارک رمضان اگر بخشی از گردو مورد نیاز کشور از طریق واردات تامین نشود، قیمت هرکیلو گردوی ایرانی به بیش از یک میلیون تا یک میلیون و 100 هزار ریال می‌رسد.
خارجی نخرید
احمدی درباره وضعیت بازار بادام درختی افزود: اکنون تولید بادام درختی داخلی کفاف نیاز کشور را نمی دهد اما به دلیل کیفی بودن این محصول با نرخی بین 100 تا 150هزار ریال بالاتر از نوع خارجی عرضه می‌شود،این درحالیست که بادام خارجی به شکل فله ای و در سایز و اندازه های مناسب وارد می‌شود. به گفته وی، تولید بادام زمینی (آستانه ) در گذشته بخش عمده بازار داخلی را تامین می‌کرد درحالی که اکنون به دلایل مختلف از جمله تغییر کاربری اراضی کشاورزی در این منطقه تولید این محصول به شکل قابل توجهی کاهش یافته است.وی با تاکید بر بالابودن کیفیت اقلام آجیل و خشکبار ایرانی نسبت به خارجی آن، افزود: بادام زمینی آستانه هرکیلو با قیمت 260 هزار ریال (26 هزارتومان) عرضه می‌شود درحالی که جنس خارجی آن کیلویی 100 هزار ریال است و این تفاوت قیمت 100 درصدی منجر به افزایش مصرف محصولات خارجی می‌شود که به نفع تولیدکنندگان داخلی نیست.به گفته احمدی برخی اقلام همچون تخمه آفتابگردان به میزان کافی در کشور تولید می‌شود. امسال متاسفانه تخمه آفتابگردان خوی روی دست کشاورزان ماند زیرا هزینه های تولید داخلی این محصول بالاتر از نمونه خارجی آن است . به طور مثال تخمه فله ای ایران به نرخ بین 100 هزار تا 130هزار ریال است، اما تخمه فله ای خارجی کیلویی 40 هزار ریال وارد می‌شود که در صورت فرآوری به نرخ 60 تا 80 هزار ریال می‌رسد، بنابراین مشخص است خریدار جنس را با قیمت مناسب خریداری می‌کند.وی اضافه کرد: اکنون آنچه که روی دست کشاورزان خوی مانده باعث شده تولید کنندگان برای سال آینده انگیزه ای برای تولید این محصول نداشته باشند.وی به مردم توصیه کرد برای حمایت از تولید داخلی بهتر است حتی در صورت بالا بودن قیمت، انتخابشان مصرف محصول کیفی ایرانی باشد.
آمار بانک مرکزی
در آستانه ایام پایانی سال و اوج تقاضا برای خرید کالاهای اساسی از سوی مردم، گزارش های بانک مرکزی نشانگر آن است که شش گروه کالایی با افزایش قیمت، سه گروه کالایی کاهش قیمت و دو گروه کالایی با افت قیمت مواجه هستند. قیمت لبنیات و قند و شکر نسبت به هفته قبل از آن کاهش، قیمت تخم مرغ، برنج، حبوب، میوه‌های تازه، سبزی های تازه، گوشت قرمز و گوشت مرغ افزایش یافت و قیمت چای و روغن نباتی ثابت ماند.
میوه‌ها و سبزی‌های تازه
میادین زیر نظر شهرداری در هفته مورد بررسی شاهد عرضه کمی از انگور و کدو سبز بود و سایر اقلام میوه و سبزی تازه که تعدادی از آنها از نظر کیفی با سایر میوه فروشی ها متفاوت بودند، به نرخ مصوبه سازمان میادین میوه و تره بار عرضه شد. میوه فروشی‌های سطح شهر اقلام میوه و سبزی تازه را عرضه داشتند که در گروه میوه‌های تازه قیمت نارنگی معادل ۱.۵ درصد و موز ۲ درصد کاهش ولی بهای سایر اقلام این گروه بین ۰.۱ درصد تا ۱۱ درصد افزایش یافت. گروه سبزی‌های تازه نیز شاهد آن بود که قیمت خیار معادل ۴.۱ درصد، گوجه فرنگی ۲.۹ درصد و پیاز ۲ درصد کاهش ولی بهای سایر اقلام این گروه بین ۰.۱ درصد تا ۹.۳ درصد افزایش داشت.
علاوه بر آن هم اکنون و برخلاف تمامي قول‌ها و وعده‌ها مبني بر تنظيم بازار شب عيد، به خصوص در زمينه اقلام مورد نياز شهروندان از جمله آجيل و ميوه، پوشاک و کفش و... که از چند ماه پيش از تامين و اتخاذ تدابير لازم جهت کنترل و تنظيم سخن‌ها گفته شد، اما باز هم شاهد نوعي بي‌انضباطي در بازار عرضه، افزايش قيمت و چند نرخي بودن هستيم و در ماههاي اخير، خريد به اصطلاح تخفيف ويژه نوروزي برخي فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي نيز بدان اضافه گرديده است!
مطمئنا افزايش چند درصدي قيمت ميوه و اقلام خوراکي علاوه بر آنکه در برنامه ريزي مردم طبقه متوسط و پايين جامعه براي گذراندن از هفت خوان روزهاي پرخرج نوروزي نقش منفي خواهد داشت، با تداوم اين گراني‌ها و عدم کنترل بازار، مردم نيز دلسردتر و نااميدتر مي‌شوند. اميد که در روزهاي باقيمانده تا پايان سال کهنه، با برنامه ريزي و تلاش بيشتر، شاهد آغاز سالي خوش و پربرکت براي آحاد شهروندان هم استاني باشيم و زمينه پرشور مردم استان را درصحنه‌هاي انقلاب فراهم کنيم.
وجود واسطه گری‌ها
رئیس کمیسیون بازرگانی داخلی اتاق بازرگانی ایران به تشریح دلایل گرانی برخی کالاهای اساسی در اواخر سال پرداخت و مهمترین دلیل این گرانی تعدد دستگاه‌های نظارتی و هماهنگ عمل نکردن آنها از یک سو و وجود واسطه گری‌ها در سیستم توزیع عنوان کرد.
خسرو فروغان گران سایه در گفت‌وگو با ایسنا، گفت: اگر بازارخودمان را با برخی کشورهای دیگر مقایسه کنیم متوجه می‌شویم که برای مناسبت‌های عید آنها محصولات شان را با قیمت‌های بسیار پایین‌تری به مصرف کنندگان عرضه می‌کنند.وی افزود: ازسوی دیگر اقتصاد ما در سیستم توزیع کالا با مشکل مواجه است و تناقض‌های بسیاری در برنامه ریزی‌ها بین دستگاه‌های مختلف وجود دارد، چرا که نهادهایی که وظیفه نظارت را بر عهده دارند بسیار متعدد هستند و نظارت تنها بر عهده یک نهاد نیست.به دلیل همین تعدد دستگاه‌های نظارتی در سال‌های گذشته شاهد بودیم که این نظارت به شکل درستی اتفاق نیفتاده است و برای همین یا باعث افزایش قیمت و یا کاهش کیفیت شده است.در بخش تنظیم بازار نیز کالاها به دو گروه اساسی و غیر اساسی تقسیم شده است که تقسیم بندی هم به درستی تعریف نشده است و برخی حساسیت‌هایی که در مورد کالاها ایجاد می‌شود منجر به این می‌شود که رانت‌هایی ایجاد شود و در نهایت قیمت کالاها افزایش یابد، چرا که در این چرخه اگر هر یک از واسطه‌ها بخواهند سودی ببرند قیمت کالاها روند صعودی پیدا می‌کند.
وی به ضعف بخش نظارتی اصناف اشاره کرد و گفت: در بخش نظارتی ما دستگاه‌ها و سازمان‌های زیادی از جمله سازمان حمایت، سازمان‌های صنعت، معدن و تجارت، وزارت کشاورزی، ناظران بهداشت و ناظران اصناف را داریم، با وجود اینکه این سازمان‌ها جلسات مشترکی با هم برگزار می‌کنند اما در اجرا هر یک کار خودشان را انجام می‌دهند.در بخش اصناف بودجه کافی برای بازرسی وجود ندارد و اصناف نمی‌توانند بازرسان خود را به لحاظ مالی تامین کنند و در این شرایط بازرسان هم نمی‌توانند به شکل مطلوبی کار خود را انجام دهند و تعدادشان هم کاهش پیدا کرده است.
خشکبار باکیفیت داخلی
اما رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار تهران می‌گوید، اکنون بین 80 تا 90 درصد آجیل و خشکبار مصرفی کشور از تولیدات داخلی است، حتی بخشی از این تولیدات به کشورهای متقاضی صادر می‌شود. مصطفی احمدی افزود: براین باورم که هر ایرانی باید از کالای کیفی تولید داخل کشور خود استفاده کند.
وی اظهار داشت: به دلیل کمبود تولیدات داخلی در برخی از اقلام آجیل و خشکبار چاره ای جز تامین نیاز کشور از مسیر واردات نداریم که این موضوع طبیعی است و ارتباط چندانی به دولت یا اتحادیه‌ها ندارد.احمدی، افزایش کیفی محصولات داخلی، کاهش هزینه های تولید داخل، ارائه محصولات با قیمت های متعادل و رقابت‌پذیری کردن محصولات داخلی نسبت به خارجی را از راهکارهای حمایت از تولیدات داخلی عنوان کرد. وی با بیان اینکه حجم تولیدات داخلی باید به اندازه مصرف و یا حتی بیش از آن باشد، تصریح کرد: تولید داخلی برخی از اقلام همچون گردو، بادام درختی، بادام زمینی نسبت به تقاضای داخلی کمتر است که همین امر می‌تواند باعث افزایش قیمت‌ها شود، اما برای تعادل قیمت‌ها در بازار بخشی از نیاز کشور تامین و وارد می‌شود.به گفته وی، در ایام پرمصرف سال مثل ایام نوروز و ماه مبارک رمضان اگر بخشی از گردو مورد نیاز کشور از طریق واردات تامین نشود، قیمت هرکیلو گردوی ایرانی به بیش از یک میلیون تا یک میلیون و 100 هزار ریال می‌رسد.
خارجی نخرید
احمدی درباره وضعیت بازار بادام درختی افزود: اکنون تولید بادام درختی داخلی کفاف نیاز کشور را نمی دهد اما به دلیل کیفی بودن این محصول با نرخی بین 100 تا 150هزار ریال بالاتر از نوع خارجی عرضه می‌شود،این درحالیست که بادام خارجی به شکل فله ای و در سایز و اندازه های مناسب وارد می‌شود. به گفته وی، تولید بادام زمینی (آستانه ) در گذشته بخش عمده بازار داخلی را تامین می‌کرد درحالی که اکنون به دلایل مختلف از جمله تغییر کاربری اراضی کشاورزی در این منطقه تولید این محصول به شکل قابل توجهی کاهش یافته است.وی با تاکید بر بالابودن کیفیت اقلام آجیل و خشکبار ایرانی نسبت به خارجی آن، افزود: بادام زمینی آستانه هرکیلو با قیمت 260 هزار ریال (26 هزارتومان) عرضه می‌شود درحالی که جنس خارجی آن کیلویی 100 هزار ریال است و این تفاوت قیمت 100 درصدی منجر به افزایش مصرف محصولات خارجی می‌شود که به نفع تولیدکنندگان داخلی نیست.به گفته احمدی برخی اقلام همچون تخمه آفتابگردان به میزان کافی در کشور تولید می‌شود. امسال متاسفانه تخمه آفتابگردان خوی روی دست کشاورزان ماند زیرا هزینه های تولید داخلی این محصول بالاتر از نمونه خارجی آن است . به طور مثال تخمه فله ای ایران به نرخ بین 100 هزار تا 130هزار ریال است، اما تخمه فله ای خارجی کیلویی 40 هزار ریال وارد می‌شود که در صورت فرآوری به نرخ 60 تا 80 هزار ریال می‌رسد، بنابراین مشخص است خریدار جنس را با قیمت مناسب خریداری می‌کند.وی اضافه کرد: اکنون آنچه که روی دست کشاورزان خوی مانده باعث شده تولید کنندگان برای سال آینده انگیزه ای برای تولید این محصول نداشته باشند.وی به مردم توصیه کرد برای حمایت از تولید داخلی بهتر است حتی در صورت بالا بودن قیمت، انتخابشان مصرف محصول کیفی ایرانی باشد.
آمار بانک مرکزی
در آستانه ایام پایانی سال و اوج تقاضا برای خرید کالاهای اساسی از سوی مردم، گزارش های بانک مرکزی نشانگر آن است که شش گروه کالایی با افزایش قیمت، سه گروه کالایی کاهش قیمت و دو گروه کالایی با افت قیمت مواجه هستند. قیمت لبنیات و قند و شکر نسبت به هفته قبل از آن کاهش، قیمت تخم مرغ، برنج، حبوب، میوه‌های تازه، سبزی های تازه، گوشت قرمز و گوشت مرغ افزایش یافت و قیمت چای و روغن نباتی ثابت ماند.
میوه‌ها و سبزی‌های تازه
میادین زیر نظر شهرداری در هفته مورد بررسی شاهد عرضه کمی از انگور و کدو سبز بود و سایر اقلام میوه و سبزی تازه که تعدادی از آنها از نظر کیفی با سایر میوه فروشی ها متفاوت بودند، به نرخ مصوبه سازمان میادین میوه و تره بار عرضه شد. میوه فروشی‌های سطح شهر اقلام میوه و سبزی تازه را عرضه داشتند که در گروه میوه‌های تازه قیمت نارنگی معادل ۱.۵ درصد و موز ۲ درصد کاهش ولی بهای سایر اقلام این گروه بین ۰.۱ درصد تا ۱۱ درصد افزایش یافت. گروه سبزی‌های تازه نیز شاهد آن بود که قیمت خیار معادل ۴.۱ درصد، گوجه فرنگی ۲.۹ درصد و پیاز ۲ درصد کاهش ولی بهای سایر اقلام این گروه بین ۰.۱ درصد تا ۹.۳ درصد افزایش داشت.
