بهار نیوز - احتمال خروج مواد مذاب از دماوند

گروه جامعه: رئیس بخش ژئومغناطیس موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران معتقد است؛ فیلمی که دو آتش‌نشان از پرتاب گدازه‌ها از قله دماوند منتشر کرده‌اند، می‌تواند نشان‌دهنده خروج مواد مذاب از این قله آتش‌فشانی باشد.

به گزارش ایلنا، در چند روز گذشته ویدئویی از دو کوهنورد در قله دماوند منتشر شد که تلاش داشتند پرتاب گدازه‌های آتشفشانی از قله دماوند را نشان دهند و از تحرکات تازه‌ای در این قله آتش‌فشانی خبر دهند.در پی انتشار این ویدئو؛ صحبت‌هایی درمورد فوران آتشفشان دماوند مطرح شد که برخی افراد آن را رد کردند اما بهروز اسکوئی (متخصص ژئوفیزیک، مدیر پروژه مطالعات مخزن ماگمائی آتشفشان دماوند و رئیس بخش ژئومغناطیس موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران) با انتشار نامه‌ای عنوان کرد؛ احتمال خروج مواد مذاب از دماوند وجود دارد.

اسکوئی در نامه‌ خود چنین نوشته است:
«در پی انتشار فیلمی کوتاه از فعالیت آتشفشان دماوند هبورت خروج گازهای فورمولی که دو شهروند عزیز به هنگام صعود به قله تهیه کرده‌اند نظرات نادرستی توسط برخی افراد در روزنامه‌ها و فضای مجازی بیان شده که به دلیل عدم تطابق با واقعیت موجود این پدیده در زیر توضیح داده می‌شود.آنچه از فیلم مذکور قابل دریافت است مشاهده خروج گازهای فومرولی با دشت زیاد و همراه با پرتاب قطعات به ظاهر جامد سنگی (پرتابه‌های آتشفشانی) از دهانه آتشفشان است، زیرا خصوصیات فیزیکی و حالت این پرتابه‌ها توصیف نشده است و در مستند مذکور هم دقیقاً فوکوس نشده‌اند سوالات زیر مطرح می‌شود:

1. آیا پرتابه‌ها به حالت نیمه‌خمیری یا خمیری هستند؟

2. آیا قطعات به حالت جامد سنگی هستند؟

درصورتی که پرتابه‌ها حالت نیمه‌خمیری یا خمیری داشته باشند، چنانچه در روزهای آتی با تعداد زیادتر و اندازه بزرگتری از دهانه پرتاب شوند نمایانگر شروع دوباره فعالیت فورانی خواهند بود که این مورد بنابر گزارش مزبور مصداق ندارد ولی چنانچه پرتابه‌ها به صورت جامد باشند از دیدگاه آتشفشان‌شناسی چنین قابل تفسیر است که این پرتابه‌ها از مسیر مجرای خروج (رابط بین مخزن ماگما و دهانه آتشفشان) که حدود 3 کیلومتر طول دارد به دلیل افزایش تنش فشار شی در مخزن ماگما و افزایش شدت خروج گاز ناشی از آن کنده شده و همراه با گازهای سولفیدی - کربنی به سطح زمین راه می‌یابند.

نتیجه نهایی اینکه به دلیل فعالیت‌های تکنونیکی و یا تحرکات ماگمائی در عمق ممکن است مخزن ماگمائی دماوند تنش جدیدی را متحمل شده باشد که منجر به افزایش میزان و شدت گازهای خروجی و همچنین کنده شدن قطعات از دیواره‌های مجرا و پرتاب به خارج از دهانه آتشفشان بشود. برخلاف برخی نظرات نادرست نظیر «این آتشفشان‌ به هیچ وجه مواد مذاب نداشته» و یا «فیلمی که دو کوهنورد منتشر کرده‌اند تنها نشان‌دهنده خروج بخار از دهانه آتشفشان است.»

اغلب کارشناسان و متخصصان حوزه آتشفشان‌شناسی با انتشار؟ ثابت کرده‌اند که آتشفشان دماوند کاملاً مستعد فعال شدن است. و عبارت فوق‌الذکر غیرعلمی و غیرمسئولانه و برخلاف واقعیت‌های موجود است.آخر چگونه ممکن است یک آتشفشان با تظاهرات فعال اینچنینی فاقد احتمال خروج مواد مذاب فرض شود؟ کما اینکه مطابق سیستم جهانی طبقه‌بندی آتشفشان‌ها، کلیه آتشفشانهای با سن کمتر از 10 هزار سال جزو آتشفشان‌های فعال با خطر فورانی بالقوه دسته‌بندی می‌شوند و می‌دانیم که جوانترین گدازه‌های دماوند تنها 7300 سال عمر دارند.

آنچه از مستند ذکر شده برمی‌آید وجود پرتابه‌های دیواره مجرای آتشفشانی همراه با فرمول است. با امید به اینکه افراد به ظاهر صاحبنظر فقط در حوزه تخصصی خود اظهارنظر نمایند باید از شهروندانی که چنین وقایع مهمی را از مناطق دور از دسترس گزارش می‌کنند تقدیر به عمل آید و به اظهارات ساده ایشان که با کلمات غیرفنی ادا می‌شود ارج نهاد. درصورتیکه صعودگران عزیز بتوانند با حفظ شرایط ایمنی مستندات دقیق‌تری تهیه کنند و دما و حالت فیزیکی پرتابه‌ها را نیز ثبت نمایند و حتی قادر به حمل تعدادی نمونه پرتابه باشند بخش ژئومغناطیس موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران آماده بررسی دقیق و گزارش‌دهی است.»