صادق صدرایی
از جمله رقبای رسانهای در برابر سازمان عریض و طویل صداوسیما شبکه فارسی زبان «من و تو» است. با نگاهی به دیدگاههای مختلف در خصوص عملکرد این شبکه تلویزیونی میتوان به این نتیجه رسید که جامعه هدف «من و تو» و سایر شبکههای تلویزیونی فارسی زبان که وجه غالب برنامه هایشان سرگرمی و نه سیاسی است مردم حاضر در متن جامعه است. این شبکه و رسانههای مشابه آن با دست گذاشتن بر روی برخی موضوعات که در برخی موارد مورد پسند جریان رسمی در ایران نیست خیل عظیمی از مخاطبان را برای خود تدارک دیده است.
واکنش صداوسیمای ما به موفقیت نسبی این شبکه تلویزیونی در جذب مخاطب بیش از آن که بر مبنای بررسی نقاط ضعف و علت یابی دوری مردم از رسانه ملی و استقبال از شبکههای فارسی زبان خارجی باشد بر اساس نوعی مچ گیری و رفتار کودکانه قرار گرفته است. بزرگنمایی برخی شایعات و واقعیات در خصوص افراد مشغول به کار در «من و تو» و سایر شبکههای فارسی زبان رقیب صداوسیما و نگاهی سیاسی-امنیتی به عملکرد این قبیل رسانهها از جمله رویکردهای مدیران صداوسیما در مواجهه با رقیب بوده است.
به نظر میآید که تصمیم گیران در رأس صداوسیما هنوز این واقعیت تلخ را درک نکردهاند که این بازی را سالهاست که به رقبایشان باختهاند و هرچه بیشتر دست روی دست بگذارند فاصله شان با رقیب بیشتر و استقبال مخاطب از رقبای رسانهای افزونتر میگردد. شاید بتوان علل این شکل از «بیخیالی» از سوی مدیران صداوسیما را در این سه مورد عنوان کرد:
۱- ساختار نفتی-دولتی
حقیقت آن است که دست صداوسیما در جیب دولت (به معنای حاکمیت) است و از همین جهت بود و نبود مخاطب برایش یکسان است. قطعا اگر رابطه مخاطب - صداوسیما ارتباط مستقیمی با بودجه این سازمان میداشت آنگاه شاهد تلاش صدچندان مدیران و برنامه سازان رادیو و تلویزیون برای جذب مخاطب بودیم.
۲- جناح گرایی
با نگاهی به عملکرد صداوسیما و همچنین تبار سیاسی مدیران ارشد این سازمان سیاسی - رسانهای با این واقعیت روبرو میشویم که اکثریت قریب به اتفاق مدیران و کسر قابل توجهی از عملکرد این رسانه سمت و سوی جناحی داشته است. شوربختانه باید گفت این سمت و سو هیچ نسبتی با خواست و اراده اکثریت هم نداشته است، در نتیجه کاملا طبیعی ست که هنگامی که اکثریت مخاطب رسانه را در نقطه مقابل خود میبینند از آن روی برگردانند.
۳- عدم پاسخگویی و نظارت
با نگاهی به ساختار مدیریت صداوسیما شاهد آنیم که کمترین نظارتی از بیرون سازمان به عملکردهای آن حداقل به شکل عیان مشاهده نمیشود. عدم نظارت در فضایی غیر رقابتی قاعدتا منجر به نتیجه خوشایندی نیز نخواهد شد.