بهار نیوز - سلامت پدران در خطر

روزنامه بهار
روز ولادت حضرت علی (ع)، امام اول شیعیان را در ایران چند سالی است که به نام روز پدر می‌شناسد، در این روز علاوه بر جشن‌های معمول ولادت امام علی (ع) ، برنامه‌هایی نیز برای پدران و به جنبه‌های مختلفی از زندگی آنان از جمله موضوع سلامت آنان پرداخته می‌شود. در میان انواع بیماری‌ها بسیاری از آنان مانند سرطان‌های پروستات، مثانه و سرطان‌های گوارشی و سکته‌های قلبی و مغزی همچنین برخی بیماری‌های تنفسی به دلیل سبک زندگی خاص و شرایط محیط کار در میان مردان به صورت کلی و به ویژه پدران بیشتر است؛ این موارد موجب شده است که میزان مرگ و میر مردان در مقایسه با زنان بیشتر شود. ایرج حریرچی سخنگوی وزارت بهداشت درباره میزان ابتلای مردان و زنان به سرطان‌های مختلف می‌گوید: این آمار در مردان ۱۳۴ نفر به ازای هر صدهزار نفر جمعیت و در زنان ۱۲۸ ابتلا به ازای هر صدهزار نفر اعلام شده است. همچنین متوسط بروز موارد جدید ابتلا به سرطان در دنیا را برای مردان به ۲۰۵ و برای زنان ۱۶۵ مورد در هر صدهزار نفر عنوان کرد.

پروفسور اسماعیل اکبری رئیس مرکز تحقیات سرطان ایران شایع‌ترین و کشنده‌ترین سرطان در میان مردان، سرطان معده می‌داند و می‌گوید: علاوه بر آن سرطان‌هایی چون سرطان مری، سرطان پانکراس، سرطان پروستات، سرطان مثانه و سرطان روده بزرگ جز سرطان‌های شایع و کشنده در کشور اعلام شده‌اند. محمدرضا قوام‌نصیری، رئیس انجمن رادیوتراپی آنکولوژی ایران در رابطه با سرطان معده می‌گوید: این سرطان که یکی از شایع‌ترین سرطان در ایران و به ویژه در میان مردان است درمان آن دشوار است چرا که معمولا علائم آن در ابتدا شبیه سوء هاضمه است و بیمار علائم کامل و قطعی مبنی بر ابتلا به سرطان ندارد. مهم‌ترین علت شیوع سرطان‌های خاص در برخی مناطق، بیشتر به وضعیت تغذیه آنها برمی‌گردد که شامل طبخ غذا و استفاده از گوشت‌های نمک‌سود شده، آب آلوده و غیربهداشتی و آبی که مواد رادیواکتیو داشته و آلوده به نیترات باشد یا مواد دفعی که از طریق حیوانات وارد چشمه‌ها و آب‌های زیرزمینی شده است، که این موارد سرطان‌های دستگاه گوارش به ویژه معده را به دنبال دارد.

از سوی دیگر سرطان پروستات، اولین سرطان شایع در بین مردان و دومین سرطان کُشنده (بعد از سرطان معده) محسوب می‌شود. طبق اعلام انجمن سرطان آمریکا، از هر ۷ مرد، یک نفر در طول زندگی مبتلا به سرطان پروستات تشخیص داده می‌شود. سرطان پروستات زمانی آغاز می‌شود که سلول‌های غده پروستات به طورغیرقابل کنترلی شروع به رشد می‌کنند. محمد رضا رزاقی، اورولوژیست و فلوشیپ جراحی سرطان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی سرطان پروستات را یکی از خوشخیم‌ترین سرطان‌هایی خواند که به راحتی قابل درمان است و عنوان کرد: ۱۰ درصد از مردان جهان ممکن است به سرطان پروستات دچار شوند؛ موارد زیادی در ایران وجود داشته که بلافاصله پس از شناسایی به کمک جراحی یا رادیوتراپی درمان قطعی شده اند.

وی این سرطان را بیشتر به عوامل ژنتیکی و افزایش طول عمر نسبت می‌دهد و می‌گوید: سرطان پروستات سرطانی است که به عوامل درونی بستگی دارد و فاکتورهای سبک زندگی تشدید کننده یا کاهنده آن هستند، آلودگی‌های محیطی به سرب و استفاده از غذاهای پرچرب، در ایجاد آن می‌تواند تأثیر گذار باشد. ضمن اینکه ازدواج و فعالیت‌های جنسی در ایجاد، افزایش یا کاهش این سرطان هنوز ثابت نشده است. اما سبک زندگی می‌تواند در مراقبت از خود همچون دیگر موارد کمک کند، نوع تغذیه، ورزش و رعایت نکات بهداشتی می‌تواند در پیشگیری از آن نقش مهمی ایفا کند.
سرطان مثانه نیز دیگر سرطانی است که عموما مردان را درگیر خود می‌کند چرا که سبک زندگی آنان به ویژه نوع شغل‌ و عوامل محیطی موجب می‌شود که این افراد در مقایسه با زنان بیشتر در معرض ابتلا به این سرطان باشند.

رزاقی، با اشاره به نقش سبک زندگی به ویژه در بروز سرطان مثانه در میان مردان می‌گوید: اگرچه فاکتور‌های ژنتیکی در بروز این سرطان نقش مهمی ایجاد می‌کنند اما عوامل محیطی و سبک زندگی بیشترین نقش را در ایجاد آن ایفا می‌کند. و آنچه به عنوان محرکی بسیار قوی در این سرطان به چشم می‌خورد بیشتر عفونت‌ها و سنگ‌هایی هستند که در طول زمان از بین نرفته و منجر به ایجاد سلول‌های سرطانی می‌شوند. رزاقی ادامه داد: استعمال دخانیات و آنچه که تولید نهایی دود سیگار و نیکوتین است از طریق کلیه وارد مثانه شده و باعث تولید سلول‌های سرطانی می‌شود در واقع باید گفت بیش از ۷۰ درصد عامل محیطی سرطان مثانه ناشی از استعمال سیگار است. همچنین افرادی که با صنایع رنگ‌سازی و چرم‌سازی در ارتباط هستند و دیابتی‌هایی که از شیرین کننده‌های مصنوعی استفاده می‌کنند بیشتر از افراد دیگر مورد تهدید این سرطان می‌باشند.

اما این تنها عوامل محیطی یا ژنتیکی و سبک زندگی نیستند که مردان را در مقایسه با زنان بیشتر در معرض بیماری چون انواع سرطان درگیر خود می‌کند بلکه استرس‌ها، فشارهای روانی نیز از جمله عوامل تشدید کننده سرطان‌ها در میان مردم هستند. به گفته پروفسور اکبری عامل خطر اصلی در ایران عامل روانی است. استرس های مزمن و کاهش فاکتور‌های معنوی در ابتلا به سرطان دخالت بسیاری دارد لذا این فاکتور باید به عنوان فاکتور اساسی شناخته شود. ضمن اینکه افرادی که از نظر اقتصادی دچار استرس‌های مزمن هستند بیشتر از افراد دیگر دچار این گونه از بیماری‌ها می‌شوند هرچه میزان استرس‌های روانی کاهش یابد این آمار بی شک به مراتب کاهش می‌یابد.

در کنار بیماری‌هایی مانند سرطان باید به بروز بیشتر سکته‌های قلبی و مغزی آمار بیشتر مرگ و میر در میان مردان به ویژه حوادث‌ترافیکی توجه کرد، این واقعیت وجود دارد که مردان به ویژه پدران ایرانی کمتر به سلامت خود توجه می‌کنند بیشترین درگیری را در محیط‌های کاری و شغلی داشته ضمن اینکه در معرض بیشترین آلودگی‌های محیطی هستند از سوی دیگر باید به این مسأله نیز توجه کرد که مردان ایرانی به دلایل فرهنگی کمتر به پزشک مراجعه می‌کنند و در بسیاری از موراد علت پیشرفت بیماری آنان دیر مراجعه کردن به پزشک است که اگر چنین مواردی وجود نداشت چه بسا پدران ایرانی همچون مادران از سلامت بیشتری برخوردار باشند.