بهار نیوز - زنگ خطر اعتیاد در کردستان

می‌گل هشترودی - روزنامه بهار
باز هم زنگ اعتیاد به صدا در آمد. با این تفاوت که این بار این زنگ را می‌توان در گوشه گوشه‌ی استان کردستان شنید. با وجود این‌که اعتیاد حتی در درون خانواده‌های این شهر نیز ریشه دوانده است اما هنوز هم مسئولان دستگاه‌های متولی آمار دقیقی برای بررسی این آسیب اجتماعی در کردستان ارائه نکرده اند. با این وجود کاهش نگران‌کننده سن اعتیاد در این استان به کمتر از 18 سال رسیده است و نگران‌کننده‌تر از آن افزایش کشفیات موادمخدر صنعتی است که برآورد 21 هزار نفری شمار معتادان و لزوم توجه به برنامه‌های پژوهشی برای جلوگیری از این پدیده خانمان‌سوز از جمله مسائل مطرح شده در جلسه کمیته اطلاع‌رسانی شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر استان در سال‌های گذشته بوده است. تیرماه سال 93 بود که جلسه کمیته اطلاع‌رسانی شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر کردستان با ارائه‌ آمار‌های نگران‌کننده‌ای درخصوص وضعیت موادمخدر به ویژه در حوزه صنعتی از سوی مسئولان دولتی و اعضای این شورا برگزار شد.

جعفر آژنگ، جانشین فرمانده انتظامی کردستان در این جلسه گفته بود کاهش سن اعتیاد از 25 به 18 سال از تهدیداتی است که زنگ خطر را در این استان به صدا در آورده است. همچنین سلیم کریمی، دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر کردستان نیز در این جلسه گفته بود در حال حاضر آمار معتادین استان کردستان 21 هزار نفر برآورد شده است. هفت هزار و 500 نفر در حال حاضر تحت پوشش مراکز متادون درمانی و ‌هزار و 800 نفر تحت پوشش کمپ‌‌های‌ترک اعتیاد استان قرار دارند. از تعداد معتادین موجود در استان 5/9 درصد را بانوان به خود اختصاص داده‌اند که متاسفانه گرایش بیشتر آنها به موادمخدر صنعتی است و باتوجه به آمار موجود از هر 10 مرد دو زن معتاد داریم.
در بخش دیگری از این جلسه جهانشیر امینی، رئیس دانشگاه کردستان نیز طی سخنانی بیان کرده بود: پژوهش بررسی عوامل خانوادگی موثر بر اعتیاد جوانان و نوجوانان شهر سنندج انجام شده است که گزارش نهایی آن به شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر استان ارائه شده است. اجرای پنج طرح پژوهشی مبارزه با اعتیاد از محل اعتبارات ستاد مبارزه با مواد مخدر در این استان اجرا شده است که انتظار می‌رود با کارهای پژوهشی و تحقیقاتی زمینه‌های برخورد با پدیده خانمان‌سوز موادمخدر در استان کردستان شناسایی شود.

عواقب اعتیاد در کردستان
اما آنچه که مسلم است این است که با گذشت تقریبا 3 سال از برگزاری این جلسه و آمار‌های تکان دهنده‌ای که گفته شد هنوز هم کردستان درگیر اعتیاد است و این وضع بدتر شده که بهتر نشده است. سلیم کریمی، دبیر شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر کردستان پیش‌بینی کرده بود که در مناطق شهری و روستایی استان ٢٠‌هزار معتاد، نعمت حیات و زندگی را در شعله‌های خانمان‌سوز اعتیاد، دود می‌کنند و می‌سوزانند. اگر آمار ٢٠‌هزار معتاد موجود در استان را در چهار نفر که متوسط تعداد خانوار ایرانی است، ضرب کنیم؛ ٨٠‌ هزار نفر مستقیم در کردستان درگیر با مسأله اعتیاد هستند. به گفته او، ٩‌درصد معادل یک‌هزار و٨٠٠ نفر از ٢٠‌هزار معتاد کردستان زن هستند که ٣٠درصد از زنان توسط شوهران‌شان آلوده شده‌اند و این یعنی حداقل نزدیک به 4 هزار کودک دارای پدرو مادری هستند که بین مرگ و زندگی دست و پا می‌زنند و آینده این کودکان معلوم نیست به کجا خواهد رسید. در خوش بینانه‌ترین حالت می‌توان این انتظار را داشت که نیمی از همین کودکان نیز در سنین پایین راه پدران و مادران خود را طی کرده و اسیر این افیون شوند و این به معنی ادامه چرخه اعتیاد و کاهش بیشتر سن اعتیاد در این استان است.

معضلات و مشکلات کردستان
اما باید دید دلیل اصلی روی آوردن این خانواده‌ها به اعتیاد چه می‌تواند باشد که مسلما با ایجاد کمپین‌های مختلف برای‌ترک اعتیاد تنها صورت مسئله پاک می‌شود و دلیل اصلی همچنان نادیده گرفته خواهد شد. یکى از مهمترین مسائل و مشکلات اجتماعى مردم استان کردستان بیکارى است. بیکارى یکى از عوامل افزایش جرم و جنایت محسوب مى‏شود. در این استان در سال 1375 تعداد 32357 نفر بیکار بوده‏اند که جمعیتى در حدود 9 درصد از جمعیت فعال این استان را تشکیل مى‏دهد. فشارهاى اقتصادى و اجتماعى از سوى دیگر این نیرو را وادار به کارهایى مى‏کند که بر خلاف مصالح و منافع فرد و جامعه مى‏باشد. مسئله فقر و محرومیت از دیگر مسائل اجتماعى این استان است. مردم این استان از بسیارى از امکانات رفاهى محروم هستند. این استان داراى کمبود فضاى آموزشى است. در 136 روستاى شهرستان بانه در سال 1377 مدرسه وجود نداشته است. اکثر روستاهاى شهرستان بیجار فاقد آب و برق، راه ارتباطى و امکانات بهداشتى، مراکز درمانى، اماکن ورزشى و دبیرستان بوده است. شهرستان بانه فاقد پزشک متخصص است. کتابخانه‏هاى استان بسیار کم و در عین حال با کمبود فضا، کتاب و نیروى انسانى مواجه است. یکى دیگر از مسائل اجتماعى این استان تولید، توزیع و مصرف مشروبات الکلى است. در شش ماهه دوم سال 1378 تعداد 101 نفر به جرم تولید و توزیع مشروبات الکلى و 82 نفر به جرم شرب خمر دستگیر شده‏اند. شهرستانهاى سنندج و مریوان بیشترین میزان تولید و توزیع مشروبات الکلى را داشته‏اند و شهرستان بیجار کمترین میزان را دارا بوده است. در ارتباط با شرب خمر نیز سنندج با 28 مورد بیشترین میزان و کامیاران با یک مورد کمترین میزان را داشته است.

افزایش فساد و فحشا
یکى از جرائمى که در این استان در طى سالهاى 77 و 78 رشد چشمگیرى داشت و پس از آن آمار چندان دقیقی در این زمینه منتشر نشده است. ایجاد اماکن فساد و فحشا است. در شش ماهه دوم 1378 تعداد 24 نفر در این رابطه دستگیر شده‏اند که 50 درصد آنها مربوط به شهرستان سنندج بوده‏اند و از بین دستگیرشدگان حدود 42 درصدشان زن بوده‏اند. ارتکاب به این جرم نسبت به مدت مشابه در سال 1377 حدود 700 درصد رشد داشته است. سرقت یکى دیگر از مسائل اجتماعى این استان مى‏باشد. تنها در شش ماهه دوم تعداد 705 مورد سرقت در این استان صورت پذیرفته است که در این ارتباط 736 نفر دستگیر شده‏اند. بیشترین میزان سرقت در این استان سرقت از اماکن شخصى و پس از آن جیب‏برى و کیف ربایى وکیف زنى بوده است. یک مورد سرقت مسلحانه نیز در این مدت گزارش شده است.

با تمام این اوصاف می‌توان مطمئن بود که اعتیاد به موادمخدر صنعتی تنها بخشی از مشکلات این استان به حساب می‌آید. با اینکه می‌دانیم مواد مخدر که به طور چشمگیرى سراسر ایران را فرا گرفته و مى‏رود که جوانان ایران را به تباهى بکشد اما در استان کردستان در سال 1378، مقدار 880 کیلو مواد مخدر کشف شده است و در نیمه دوم این سال تعداد 434 نفر به جرم اعتیاد به مواد مخدر دستگیر شده‏اند. این آمار فقط درباره کسانى است که فقط در طول 6 ماه دستگیر شده‏اند. اگر آمار دستگیر نشده‏ها را به آن اضافه کنیم، در خواهیم یافت که این پدیده شوم به شکل فراگیر سطح جامعه را پوشانده است. در رابطه با قاچاق مواد مخدر نیز در نیمه دوم 1378 تعداد 473 نفر دستگیر شده‏اند که بیشترین تعداد دستگیر شدگان مربوط به شهرستان کامیاران بوده‏اند.

کردستان استان آلوده ای نیست!
با این اوصاف عبدالمحمد زاهدی، استاندار کردستان پنج شنبه هفته گذشته در جلسه شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر گفت: باوجود اینکه کردستان استان آلوده ای نیست از این رو این تعداد اندک را باید با حمایت‌ها تحت پوشش قرار داد. دنیا عاری و مصون از موادمخدر نیست، این مسئله هر جامعه‌ای را درگیر خود می‌کند، ولی باید این امر را به حد صفر نزدیک کنیم و آلودگی‌ها را بزداییم. افراد جامعه همه در قبال این امر احساس مسئولیت کنند و با آگاهی بخشی که از سوی رسانه‌ها صورت گرفته امکان تقویت این حس افزایش یافته است. اعتیاد پدیده پیچیده‌ای است و بخش قابل توجهی از اقتصاد و تبادلات مالی جهان امروز را به خود اختصاص داده و درآمد کلانی را برای تولیدکنندگان سنتی و صنعتی به همراه دارد. توزیع کنندگان در مقابل اقدامات پیشگیرانه و درمان بیکار نمی‌نشینند و هر روز روش‌های جدیدی را ابداع می‌کنند، با این وجود می‌بایست طرح و برنامه‌های نو و تازه برای پیشگیری، درمان و کارآفرینی ارائه داد.

اگر فرد بهبود یافته مورد حمایت واقع نشود در جامعه این را القا می‌کند که درمان بی نتیجه است. با وجود اینکه اماکن نگهداری معتادان هزینه‌بر است اما باید بیشتر تقویت و با نگاهی روان شناختی به معتادین نگریسته شود چرا که به‌دلیل مورد شماتت قرار گرفتن در جامعه خواهان آنند که افراد کثیری را همراه خود کنند. با توجه به این‌که کردستان علاوه بر اعتیاد مشکلات عمده دیگری نیز دارد و از آن‌جایی که با به صدا در آمدن زنگ خطر اعتیاد در این شهرستان و کاهش سن معتادان، باید دید آیا مسئولان دستگاه‌های متولی در صدد رفع این مشکلات خواهند بود یا همچنان به برگزاری جلسات مختلف اکتفا خواهند کرد.