روحانی: عصر دیوارکشی‌ها پایان یافته است

روحانی با بیان اینکه برای مبارزه با این معضل و مهار خطرات آن نیاز به برنامه ریزی، سرمایه گذاری و همکاری منطقه ای و بین المللی وجود دارد، اظهار داشت: دولت یازدهم یکی از اولویت های خود را در ایران اولویت محیط زیست قرار داده است و حتی این دولت به نام دولت محیط زیست شناخته می شود. رئیس جمهور ادامه داد: اولین تصمیم دولت یازدهم زیست محیطی بود به طوری که اولین مصوبه درباره دریاچه ارومیه بود و اگر اراده دولت نبود امروز در غرب کشور نه با طوفان گرد و غبار و شن بلکه با طوفان نمک مواجه بودیم و حدود ۱۴ میلیون نفر در استان های غربی کشور ناچار به مهاجرت می شدند.

روحانی تاکید کرد: تثبیت دریاچه ارومیه یکی از افتخارات دولت یازدهم و یک الگوی مهم زیست محیطی برای منطقه و جهان است. ریزگردها که یکی از عوامل آن عدم مدیریت صحیح نسبت به منابع آب، کشت های غلط و عدم در نظر گرفتن حقابه های تالاب ها و دریاچه ها بود که باعث میشد دریاچه ارومیه تا سال ۹۵ به طور کامل خشک شود و ما با طوفان های نمک مواجه شویم که هم زندگی و هم کشاورزی ما را تهدید کند.

وی افزود: اقدامات دیگری را نیز دولت در ارتباط با مسایل زیست محیطی انجام داد؛ احیای هورالعظیم یکی از آن قدم ها بود که امروز بیش از ۸۰ درصد سطح این تالاب را آب فراگرفته است؛ همچنین اقداماتی را پیرامون دریاچه هامون در استان سیستان و بلوچستان را انجام داده ایم. البته این بدان معناست که اقدامات ملی ما در مسایل زیست محیطی کافی بوده اما در حد توان و اعتبارات، اقدامات ارزشمندی در طول ۴ سال انجام شده است.

روحانی گفت: قرار ما این بود که ۳ هزار میلیارد تومان اعتبار مصرف شود؛ ما با صرف هزینه ۲ هزار میلیارد تومان اعتبار، دریاچه ارومیه را تثبیت کردیم. مردم می توانند نسبت به آینده این دریاچه امیدوار باشند؛ دولت اقدامات خود را تکمیل خواهد کرد؛ همچنین در ارتباط با هورالعظیم و استان خوزستان و استان سیستان  و دریاچه هامون انجام شده است. روحانی در ادامه با اشاره به منابع ریزگردهای کشور گفت: منشا برخی از طوفان های گرد و عبار کشور ما داخلی است؛ حدود ۲ میلیون هکتار از بیابان های ما می تواند منشا گرد و عبار باشد اما منشا خارجی با منشا داخلی آن قابل مقایسه نیست.

وی با بیان اینکه ۲۰ درصد منشا غبارها داخلی است و  بقیه خارجی هستند تصریح کرد: کشورهای عراق، سوریه، کویت، عربستان، پاکستان، افعانستان و ترکمنستان جز کشورهایی هستند که منشا گرد و عبار های خارجی هستند. گاهی ۸ میلیون متر مکعب با طوفان گرد و غبار جابجا می شود؛ این به معنای آثاری است که می تواند در کشاورزی، سلامت و محیط زیست  کشور داشته باشد. البته مساله گرود و عبار در دهه های گذشته در کشور ما و در منطقه مسبوق به سابقه بوده است اما نسبت به گذشته این پدیده به چند برابر افزایش یافته است.

روحانی ادامه داد: اگر در گذشته در طول سال، ۲۰ تا ۳۰ روز شاهد این پدیده بودیم امروز بین ۱۰۰ تا ۱۳۰ روز در برخی مناطق شاهد این پدیده هستیم. وی با بیان اینکه معضل گرد و غبار از مسئله ملی فراتر رفته است، گفت: امروز غرب و شرق آسیا و دیگر نقاط جهان از معضل گرد و غبار در رنج هستند؛ البته بی‌تردید راه چاره‌ای برای این معضل وجود دارد. احداث سدها و آب‌بندها بدون مطالعه، محیط‌زیست را دچار مشکل و برای منطقه بحران‌زاست. اینکه همسایه ما طرح ۲۲ سد در دجله و فرات را دارد، برای ایران و عراق و بسیاری از کشورهای دیگر مشکل‌زا خواهد شد و نمی‌توان به راحتی از کنار آن عبور کرد.

رئیس‌جمهور با تأکید بر اینکه نمی‌توانیم در برابر آنچه درباره محیط‌زیستمان می‌گذرد، بی‌تفاوت باشیم اظهار داشت: ساخت سدها و آب‌بندها در افغانستان، بر استان سیستان و بلوچستان و خراسان تأثیرگذار است، اگر رودخانه هامون خشک شود، نه تنها ایران بلکه افغانستان و دیگر کشورهای همسایه با مشکل مواجه می‌شوند و مردم مجبور به مهاجرت می‌شوند؛ تمدن‌ها از بین می‌رود و این یک مسئولیت انسانی و بین‌المللی برای همگان برای مقابله با این تهدید خطرناک است.

وی با بیان اینکه بدون همکاری با کشورهای جهان نمی‌توان بر معضل گرد و خاک و محیط‌زیست پیروز شد، گفت: من بارها گفته‌ام بحث قوی‌ترین کشور در منطقه باید کنار گذاشته شود و به جای آن، منطقه قوی‌تر پیگیری شود. نباید کشوری برای اینکه قدرت اول منطقه شود، بر نفاق و تفرقه دامن بزند بلکه باید بفهمیم ما یک منطقه هستیم و نمی‌توانیم از هم فاصله بگیریم. کشورهای منطقه همانند خانواده‌ای هستند که باید در کنار هم باشند تا موفق شوند. باید به فکر منطقه قوی‌تر باشیم و رقابت‌های مخرب را کنار گذاشته و جنگ‌های مخرب را تمام کنیم، زیرا گرد و غبار این جنگ نه تنها فضای سیاسی بلکه فضای محیط‌زیست منطقه را فرا گرفته است.

رئیس‌جمهور با اشاره به گروه‌های تروریستی در منطقه اظهار داشت: اگر داعش و دیگر گروه‌های تروریستی دست به تخریب و کشتار انسان‌های بیگناه می‌زنند، در کنار آن با از بین رفتن کشاورزی‌ها، این مناطق تبدیل به بیابان می‌شوند و غبار منطقه را آزار خواهد داد. اگر تروریسم به عنوان میکروبی است که منطقه را فرا گرفته و ابر قدرتی فکر کرده تروریسم ابزاری برای پیشبرد اهداف اوست، اشتباه کرده است؛ تروریسم دامن همه را فرا خواهد گرفت مگر اینکه دست در دست هم دهیم و سیاست برد ـ برد را پیش بگیریم زیرا تنها این سیاست است که می‌تواند منافع همه را تأمین کند و اگر امروز کسی فکر می‌کند در دنیا می‌تواند به منافع دیگر صدمه بزند و خود را محفوظ بدارد، در خطاست.

وی بیان داشت: امروز دوران دیوارکشی‌ها پایان یافته و اگر رهبران برخی کشورهای تازه به دوران رسیده به فکر دیوار افتاده‌اند، در اشتباه هستند. ما باید دست در دست هم دهیم؛ نه اینکه دست‌ها را قطع کنیم. باید به حقوق دیگران احترام گذاشت و اگر عربستان و آمریکا در چنین فکری هستند، خطاست و اشتباه می‌کنند. از اسرائیل نام نمی‌برم که همه زندگی و حیات آنها خطا، اشتباه و ترور است. همگان باید به همدیگر کمک کنیم تا مسائل و مشکلات برطرف شود.

روحانی با بیان اینکه حل معضلات محیط‌زیست نیز تنها با همکاری قابل حل است، گفت: سیاست برد ـ برد را باید در مسائل محیط‌زیست نیز پیش بگیریم و روشی را انتخاب کنیم که عراق و سوریه برنده باشند؛ نه اینکه یک کشور چشمه‌ها را برای خود مسدود کند و فکر کند این اقدام به صلاح خودش است. جمهوری اسلامی در ۷.۵ میلیون هکتار از بیایان های خود بیابان زدایی کرده است اما همچنان ۲ میلیون هکتار از بیایان های ما و همچنین بسیاری از سرزمین هایی که در حاشیه ما قرار گرفته اند، برای اینکه منشا گرد و عبار باشند، خطرناک است.

وی در ادامه تاکید کرد: دولت جمهوری اسلامی اقدامات لازم در کشور خود از جمله مهار بیابان ها، جلوگیری از بیابان زایی را ضروری می داند و آن ها را ادامه خواهد داد. روحانی با اشاره به لزوم همکاری کشورهای منطقه برای مبارزه با ریزگردها گفت: کشورهای منطقه باید در کنار هم قرار بگیریم؛ اقداماتی با کشورهای عراق، افغانستان و ترکمنستان آغاز شده است؛ باید با همکاری و در سایه گفتگو به طرح های مشترکی برسیم که به نفع کل منطقه ما باشد؛ باید حس کنیم که همگی اعضای یک خانواده هستیم.

وی افزود: اگر مردم عراق دچار رنج شوند، مهاجرت می کنند و شهرهای مرزی خود ما ویران می شود و به روابط مردم ما ضرر وارد می کند. همه جا چنین است؛ ما باید به فکر دیگران باشیم. رئیس جمهور با بیان اینکه معصل زیست محیطی، فراملی و فرامنطقه ای است گفت: باید تماس کشورها بیشتر و همکاری ها گسترده تر شود و سازمان ملل در این زمینه، بار سنگینی را روی دوش خود حس کند تا بتوانیم با قطع نامه های مختلف و اقدامات دیگر به نتیجه برسیم.

نمایندگان 30 کشور جهان در تهران راههای مقابله با بحران گرد و غبار را بررسی می کنند در مراسم گشایش این همایش دکتر حسن روحانی رئیس جمهوری، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه، سورنا ستاری معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری، معصومه ابتکار رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، حمید چیت چیان وزیر نیرو و جمعی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی شرکت کردند.
اهداف این همایش بین المللی که به میزبانی سازمان ملل متحد و سازمان حفاظت محیط زیست ایران در سالن اجلاس سران اسلامی برگزار می شود، فراخوان برای رسیدگی به چالش های ناشی از توفان های گرد و غبار و راهکارها و پیشنهادهای فنی و تخصصی برای حل این مشکل است که به صدور بیانیه ای توسط وزرا منتج می شود.
ایران از کشورهایی است که بیشترین آسیب در زمینه گرد و غبار را متحمل شده و تلاش بسیاری برای مقابله با این پدیده کرده است؛ این موضوع از جنبه ملی در دستور کار دولت قرار دارد و از جنبه بین المللی نیز حضور فعالانه و رایزنی های مسوولان کشور در جلسات مجمع عمومی سازمان ملل، تصویب چهار قطعنامه را در این زمینه در پی داشته است.
نقش ایران در شکل گیری و تصویب چهار قطعنامه سازمان ملل به حدی بود که در بند هفت آخرین قطعنامه، از ایران تشکر شد و زمینه را برای برگزاری نخستین همایش بین المللی مقابله با گرد و غبار در کشورمان فراهم کرد که بر این اساس، همایش با حضور 30 کشور که بیشترین تاثیر را از این پدیده گرفته اند، در سطح وزرا و کارشناسان در تهران برگزار می شود.
در واقع، جمهوری اسلامی ایران به واسطه پیگیری های بین المللی، پدیده گرد و غبار را به موضوعی جهانی تبدیل و کشورهای دنیا را نسبت به آن حساس کرد تا جایی که حتی کشورهای نه چندان گرفتار این پدیده نیز نسبت به حل آن احساس مسوولیت کنند.
در همایش بین المللی مقابله با گرد و غبار؛ چالش ها و راه حل ها، وزرا و نمایندگانی از جمله از کشورهای ایتالیا، فرانسه، آلمان، چین، آذربایجان، بلژیک، قطر، عمان، کویت، پاکستان، ارمنستان، چاد، عراق، ترکیه، هند، اردن، کره جنوبی، اسلواکی، صربستان و امریکا حضور دارند.
پس از مراسم گشایش، دو نشست در سطح وزرا برگزار می شود که اعضا در این نشست نظرات و تجربیات خود در زمینه پدیده گرد و غبار را ارائه و به تبادل نظر خواهند پرداخت که خروجی آن، بیانیه ای با عنوان بیانیه تهران خواهد بود؛ در این بیانیه، مباحث همکاری های بین المللی، منطقه ای و ظرفیت سازی ها در این زمینه در آن درج خواهد شد.
بعد از آن چهار نشست فنی برگزار خواهد شد که اولین نشست بعدازظهر روز افتتاحیه با عنوان ' تاثیرات اجتماعی، اقتصادی و محیط زیست گرد و غبار و خسارت های ناشی از آن'، ' شناسایی منابع، پایش، پیش بینی و اندازه گیری گرد و غبار'، 'سیاست گذاری، نوآوری، کنترل منابع و مباحث اقتصادی' و نشستی فنی و تخصصی در خصوص همکاری های منطقه ای و بین المللی، اقدامات و پاسخ ها برگزار می شود.
روز دوم همایش،13 تیرماه، متخصصان بین المللی از اهواز و کاشان بازدید خواهند داشت و از نزدیک با وضعیت اهواز و اقداماتی که در کاشان از جمله درختکاری انجام شده است، آشنا می شوند.
برگزاری سه نشست فنی و یک نشست جمع بندی از دیگر برنامه های این همایش است. این همایش تا 14 تیرماه ادامه دارد.