بهار نیوز - تحقق یک آرزوی هشتاد ساله؟

گزارش «بهار» از برگزاری نخستین مجمع عمومی انجمن صنفی نویسندگان

روزنامه بهار: بعد از مدت‌ها تشکیل انجمن صنفی نویسندگان در روز چهارشنبه 14 تیر ماه 1396 به نتیجه رسید و با حضور تعداد زیادی از اعضا اساسنامه آن تحت نظارت نماینده وزارت کار به رای گذاشته شد و اعضای هیات رئیسه آن انتخاب شدند. انجمنی که امید می‌رود بتواند دغدغه‌های اهالی قلم را پیگیری کند و راهکارهایی متناسب در کارزارها و اختلافات ارائه دهد. در سرزمینی که شاعران نام آور و نویسندگان به نامش پر تعداد و پر شمارند و اما بسیاری دیگر بی‌نام و نشان، برای خلق اثر فرهنگی شان چه مرارت‌ها کشیدند و چه آفرینش‌ها که در دل تاریخ و زمان و خاطره‌ها به یاد گذاشته‌اند. همان هایی که ملال زندگی‌مان را با عطر داستان و اشعارشان آکنده‌اند و آنچه را نمی‌دانسته‌ایم به ما آموخته‌اند و تجربه‌های نکرده را جلوی چشم‌مان آوردند.

آنها که راز جهان را در شعر یا نثری گنجانده‌اند و روح‌مان را از معنا پر کرده‌اند و در تمام سال‌ها، قرن‌ها و دوره‌های متمادی همین افرادی که با شعر و نثر و پژوهش‌هایشان، داشته‌های فرهنگی که به آنها مفتخر بوده و هستیم، را جلا داده‌اند اما در تمام دوره‌ها در مرارت و سختی روزگار گذرانده و گاه حتی از تهیه مایحتاج روزمرگی‌های زندگی شان هم ناتوان بوده‌اند و این تعداد از نویسندگان و شعرا و بانیان فرهنگی کم نبوده‌اند و نیستند و در همین عصر معاصر بی خبر یا با خبر شده و خواهیم شد که دشواری‌های زندگی توان مقابله را از این جماعت دلداده به فرهنگ گرفته است. آنها که خود را از میان برداشته‌اند و آنها که بریده‌اند و علی‌رغم میل باطنی شان تغییر مسیر داده‌اند تا بن زندگی‌شان به جا بماند. رفع این دشواری‌ها نیاز به حمایت دولتمردان دارد تا شرایط تحقیق و پژوهش و خلق آثار فرهنگی در خلوت این دلدادگان مهیا شود و ذهن‌شان را از بار دغدغه خالی باشد. ولی این مهم هنوز در پیچ و خم ضوابط و بی‌توجهی‌ها بی‌نتیجه مانده است و عزمی راسخ و راهکارهایی جدی را طلب می‌کند.

حضور بیش از دو سوم اعضا در مجمع
محمد حسینی، سخنگوی انجمن صنفی- کارگری داستان نویسان تهران از برگزاری اولین مجمع انجمن صنفی خبر داد و گفت: خوشبختانه از این مجمع به خوبی استقبال شد و بیش از دو سوم اعضا حضور داشتند. اساسنامه بند به بند خوانده و به رای گذاشته شد. انتخابات اولیه هیات مدیره صورت گرفت و این هیات رئیسه یک هفته فرصت دارد تا به شکایات رسیدگی کند. بعد از یک هفته این هیات رئیسه جدید کار را در دست خواهند گرفت. نماینده وزارت کار هم در مجمع حضور داشت.وی اضافه کرد: کار ویژه‌ها و شرح وضعیت نویسندگان و موارد مختلف در این اساسنامه در نظر گرفته شده است و مشروح آن بعد از برگزاری اولین جلسه هیات مدیره جدید به اطلاع عموم خواهد رسید. بعد از طی دوره قانونی صاحب تابلو و مهر خواهد شد.حسینی همچنین گفت: تشکیل انجمن صنفی یک آرزوی 80 ساله است که حالا محقق شده است و باید در ادامه فاصله تحقق و آرزو را کم کرد. مرکزی که فرهیخته‌ترین افراد جامعه آرزوی آن را داشتند، بالاخره محقق شده است و قطعا کارکرد ویژه‌ای در پیشبرد اهداف این اهالی خواهد داشت.

تجربه کار گروهی نویسندگان در حمایت از منافع خود
مهدی اسدزاده، نویسنده در پاسخ به این سؤال که به عنوان یکی از اعضای انجمن صنفی داستان نویسان تهران چه انتظاری از آن دارید؟‌، گفت: انتظار زیادی از یک انجمن تازه تاسیس که هنور هم آغاز به فعالیت نکرده است، ندارم. آن چیزی که مهم است این است که فعالیت جمعی نویسنده‌ها برای اولین بار در یک چارچوب و قالب رسمی شناخته بشود و تجربه کار گروهی نویسندگان در حمایت از منافع خودشان به نتیجه‌ای برای خودشان برسد. اگر این انجمن در وهله اول بتواند مراحل تاسیس خود را به صورت جدی دنبال کند و به میزانی از استقرار لازم دست پیدا کند، می‌تواند اعضای خود را جذب کند و فعالیت‌های اولیه اش را در زمینه تامین منابع مالی، مکان و آیین نامه‌های داخلی پیش ببرد.

وی در ادامه تاکید کرد: در دوره اول انتظار می‌رود که ساختار شکل بگیرد و در ادامه تمامی انتظاراتی که اهالی قلم از یک انجمن صنفی دارند نیز بایستی از این طریق پیگیری و مورد توجه قرار گیرد. البته شاید پیگیری این نوع مسائل و دغدغه‌ها به دوره‌های بعدی موکول شود و بعد از تشکیل ساختار در دوره‌های آینده اتفاقات بهتری هم محقق خواهد شد. اسدزاده در ادامه پیش بینی کرد که این انجمن با توجه به اراده و جدیت اعضا و شرکت اهالی قلم در روز مجمع انجمن صنفی قابل امیدواری است. او افزود: اعضا با حرارت و شور در روز مجمع صنفی حضور داشتند و افرادی که انتخاب شدند، افرادی بودند که هم دغدغه لازم و هم سابقه و توانایی انجام کار صنفی را داشتند. فکر می‌کنم همبستگی که برای اولین بار در بین اهالی قلم شکل گرفته است، بتواند سرنوشت انجمن را سمت و سویی مثبت بدهد.

این نویسنده در پاسخ به این سؤال که بسیاری از مواقع انجمن‌ها به دلیل عدم هماهنگی و نبود ساختار از پیگیری مطالبات خود ناموفق‌اند. این انجمن چه راهکارهایی برای رفع این موارد فراهم می‌کند؟ ، گفت: این انجمن می‌تواند نهادی اصلی در پیگیری مطالبات و دغدغه‌های متعدد اهالی قلم باشد. وجود نهادهای موازی دولتی و خصوصی چون کانون نویسندگان و انجمن قلم، مانعی بر عدم ساختارمندی این انجمن بودند و تجربه این سال‌ها نشان داده است که آن نهادها نمی‌توانند حامی منافع صنفی باشند و وجود یک نهاد صنفی نیاز می‌شد.

وی در ادامه به ابعاد حقوقی و اصل تاسیس انجمن صنفی نویسندگان اشاره کرد و گفت: نداشتن ماهیت صنفی جماعت نویسندگان و فعالیت‌های حرفه‌ای آنها، استرس زیادی به آنها وارد می‌کرد و در نتیجه با مسائلی چون عدم امنیت شغلی و کپی غیر قانونی آثار مواجه شوند. قراردادهای بین ناشران و نویسندگان از این طریق قابل پیگیری خواهد شد و بناست که در این انجمن، معاونت قضایی وجود خواهد داشت و هم تا حدودی اتاق داوری در آن تشکیل شود تا اختلافات درون صنفی بتواند رسیدگی کند. البته این موارد در مراحل اولیه صورت خواهند گرفت و در مراحل بعدی، تهدیداتی که نویسندگان با آن روبه رو هستند، می‌تواند جزو اهداف اصلی این انجمن قرار بگیرد و از این طریق محقق شوند. مطالباتی که آنها درباره کپی رایت و حقوق نشر یا حقوق معنوی و امثال این قابل پیگیری خواهند شد. لازم است ساختار شکل بگیرد و در طی نشست هایی، بررسی شود که نویسندگان چه مطالباتی دارند و در نظام حقوقی ایران چگونه قابل پیگیری هستند و از سویی ضعف‌های حقوقی موجود را پیدا کنند.

مهدی اسدزاده همچنین تصریح کرد که این موارد نیاز به ساختارمندی در طی زمان دارد و این انجمن هنوز به مرحله صنفی نرسیده است و فعلا گام‌های اولیه را برمی دارد. مهم این است ساختار لازم تهیه شود و مستقل روی پای خود قرار بگیرد. تا این انجمن ساختار خود را پیدا کند و منابع مالی و رویه‌اش معلوم نشود، زمانی حداقل یک ساله طی خواهد شد.

نیاز به حمایت ساختارمند
فرید حسینیان تهرانی درباره کارکرد انجمن صنفی نویسندگان گفت: در ایران فضای محدودی داریم و مجبوریم با شرایطی نامعلوم و حقوقی نامعقول با ناشرین و مراکز مختلف همکاری کنیم. لازم است یک ساختار حقوقی مشخصی وجود داشته باشد تا در موارد مختلف مشاوره‌های حقوقی، داوری آثار و اختلافات موجود در بین نویسندگان و حفظ حقوق آنها دخالت کند و بتواند تصمیماتی پیش برنده داشته باشد تا آنها در تنهایی و رفع امور زندگی مجبور به امضای هر قرارداد و تعهدی نشوند.
حسینیان تهرانی همچنین به تاثیر ویژه این انجمن صنفی در پیگیری ابعاد حقوقی نویسندگان اشاره کرد و گفت: ما به جای این که شخصا به دنبال مطالبات مان باشیم از این پس می‌توانیم به صورت صنف و نهاد مطالبات مان را دنبال کنیم. زیرا این نهاد در وزارت کار ثبت خواهد شد و اساس نامه‌ای خواهد داشت و درنتیجه برد بیشتری در مذاکرات و قراردادها از آن خود خواهد کرد. از این طریق چانه زنی اهالی قلم در قراردادها قوی خواهد شد و داوری و مقابله با مسئله کپی رایت به تنهایی از طریق افراد محقق نمی‌شود. این انجمن می‌تواند این خدمات را به خوبی به نویسندگان ارائه دهد.
وی افزود: ارتباط منصفانه ناشر با نویسنده و ارائه حق تالیف معقول و امثال آن از طریق انجمن پی گرفته شود. نویسندگان با این مشکلات مواجه هستند و از طرفی در میان خودشان هم با هم مشکل دارند و بسان یک بدنه واحد عمل نمی‌کنند. کورش اسدی که فوت می‌کند، همه دوست او می‌شوند ولی تا وقتی زنده بود، همه در حال انتقاد از او بودند. این ویژگی در همه ما هست و مسئله‌ای فرهنگی است که نیاز به راه حل هایی اساسی دارند و حمایت کردن را باید ساختارمند بیاموزیم و ارتباطات مان را حل کنیم. در نتیجه فرصت هایمان در مراکز غیر رسمی دارد صرف این می‌شود که زیرآب همدیگر را بزنیم. کیفیت آثار ادبی در ایران به همین دلایل پایین است و امیدواریم با وجود این انجمن صنفی این موارد تا حدی حل شود.

این نویسنده ابراز امیدواری کرد که این انجمن به یک محفلی تبدیل نشود که برخی دنبال منافع خود باشند و گفت: ما درباره نویسندگان مطرح حرف نمی‌زنیم درباره کسانی صحبت می‌کنیم که یک ناشر کارشان را بخواند و با مشکلات بسیاری مواجه می‌شوند. عضویت در این انجمن باید یک مزیتی داشته باشد و برای برخی ناشرین و حمایت از کتاب اولی‌ها و مسائلی از این دست، اعتبارهایی قائل شوند و پشتیبانی کنند.اعضای اصلی هیات مدیره انجمن کارگری داستان نویسان تهرانبعد از برگزاری اولین مجمع عمومی انجمن کارگری نویسندگان که روز چهارشنبه 14 تیر ماه تشکیل شد، احمدپوری، فرخنده آقایی، محمدحسن شهسواری، مهدی افروزمنش، کامران محمدی، محمد حسینی، محسن حکیم معانی به عنوان اعضا اصلی هیات مدیره انجمن کارگری داستان نویسان استان تهران انتخاب شدند و مهدی اسدزاده و امین حسینیون، بازرسان این انجمن خواهندبود.