دریافت لینک صفحه با کد QR
فراکسیون امید و چالشِ مردمی‌ماندن!
31 مرداد 1396 ساعت 12:00
شهرام خادم- روزنامه بهار
فرآیند رأی‌گیری اعضای کابینه پیشنهادی در مجلس به اتمام رسید. نتایج به طور کلی قابل پیش‌بینی به نظر می‌رسید. چراکه‌ترکیب فراکسیونی مجلس از غلبه نگاه اصول‌گرایی حکایت می‌کرد. پیش از این هم‌ترکیب فراکسیونی مستقلین و ولایی‌ها در مناسبات کلان سیاسی کارگر افتاده است. وزن واقعی فراکسیون امید تا حداکثر 120 رأی سنجیده می‌شود. آراء متزلزل وزرای منتسب به جریان اصلاحات نشان از توفق نهایی اصول‌گرایان در مجلس است.
بیطرف، حجتی و آخوندی حداقل آراء دو کمیسیون مستقلین و ولایی را کسب کردند. این در حالی است که مناسبات منطقه‌ای و قومیتی نیز بر رأی بیطرف سایه انداخت. مناسبات قومی و منطقه‌ای در رأی نمایندگان مناطق‌ترک‌زبان از سویی، زاگرس‌نشینان و اصفهانی‌ها از سوی دیگر کارگر افتاد.ترک‌زبانان از رفتن چیت‌چیانِ هم‌زبان شکوه داشتند. اصفهانی‌ها از طرح‌های انتقال آب به دشت‌های مرکزی و زاگرسی‌ها از سدسازی‌های بی‌شمار در دوران وزارت بیطرف گله‌مند بودند. به هر روی فراکسیون امید از همه ظرفیت خود استفاده نکرد. حال آنکه مستقلین بیشترین نقش را در جرح و تعدیل کابینه به نفع روحانی ایفا کردند. تحلیل آراء بطحایی وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش، رحمانی فضلی وزیر کشور و صالحی وزیر ارشاد نشان از رویکرد غیرسیاسی اصلاح‌طلبان به ماجرا دارد.
مخالف‌نمایی برخی امیدی‌ها در نطق علیه وزراء در عین موافقت و تمجید از آن‌ها از نشانه‌های دیگر است. لغو دقیقه نودیِ نطق‌های مخالفت با وزیر کار در فراکسیون و عدم ثبت نام برای ادای نطق مخالفت با سه وزیر دفاع، ورزش و دادگستری از آن جمله است. منطقی است نمایندگان فراکسیون امید را برگزیدگانِ هم‌افزاییِ اصلاح‌طلبان و مردمِ طرفدارِ این نگاه بدانیم (که در واقعیت هم با تأیید اصلاح‌طلبان لیست امید بسته شد) ؛ لذا انتظار کنشِ اصلاح‌طلبانه و موضع‌گیری شفاف سیاسی مطالبه‌ای حداقلی از آن برگزیدگان است. بعید می‌نماید در هیچ کجای دنیای مدرن، اعضای پیروز یک جریانِ فکری در رأس قدرت از رقیب حمایت کنند. علت ارائه گزاره‌‌های بدیهی از این دست در تحلیل جاری گیجی است.
نوعی عجز روانی در تحلیل رخدادها؛ شوکه‌شدن از بازتعریف اصول بدیهیِ کار سیاسی و نقش‌پذیری در موضع قدرت است. تشخیص اینکه لیست امید بایستی مطالبات بخش تحول‌خواه و اصلاح‌طلب جامعه را نمایندگی کند، دشواری خاصی طلب نمی‌کند. چه آنکه به خواست و رأیِ همان بخشِ مردم کسوت نمایندگی بر تن کرده است. جامعه مدنی، رسانه‌های اصلاح‌طلب و لیدرهای جریان تحول‌خواه پیام نگرانی خود از بخشی از کابینه را در ساحت عمومی جامعه طنین‌انداز کردند. روی‌گردانی لیست امید از خواسته‌های جامعه مدنیِ، امری خلاف اصول است. بی‌شک نمایندگان از بازخورد فضای مجازی نسبت به حساسیت‌های جامعه مدنی آگاهی کافی داشته‌اند.
رأی بالاتر رحمانی فضلی، بطحایی و صالحی نسبت به ظریف حکایت از کج‌سلیقه‌گی لیست امید دارد. بعید است تحلیلی پیدا شود که رأی بسیار بالای بطحایی را پیش‌بینی کرده باشد. پیش‌بینی ناپذیریِ عملکرد لیست امید در موقعیتی که شفاف‌ترین موضع‌گیری‌ها را طلب می‌کند، ناشی از ساختار فَشَل این فراکسیون است. خوش‌بینانه‌ترین تحلیل از عدم‌ترجیح منافع شخصی، قومی و منطقه‌ای امیدی‌ها بر منافع جمعی مردم ایران در فقره اخیر حکایت می‌کند. با بررسی آراء نهایی به برخی وزراء نمی‌توان خوش‌بینانه از نیت امیدی‌ها عبور کرد. فضای مجازی مسلخ سوء استفاده‌گران از رأی مردم است. رصد میلیونی نمایندگان توسط چشم‌های بیدارِ بدنه جامعه در فضای مجازی سنجه عمل آن‌ها است.
انتظار حمایت حداکثری از بدنه اجتماعی اصلاح‌طلبان، تنها با پاسخگویی به مطالبات‌شان امکان‌پذیر است. خطر ریزش بدنه اجتماعی اصلاحات و تبدیل نیروهای فعال به مخالف از پیِ انفعال نمایندگان می‌آید. جدی نگرفتن نبض افکار عمومی و بدنه مردمی جریان تحول‌خواه، پیامدهای ناگواری برای منادیان اصلاحِ جامعه خواهد داشت. انتخابات مجلسِ بعد و ریاست جمهوری 1400 آزمونی است برای سکانداران پرچم اصلاحات در قدرت؛ پرچمی که با نادیده گرفتن مطالبات قشر متوسط شهری توسط اصول‌گرایان به راحتی پایین کشیده خواهد شد.
کد مطلب: 135493