بهار نیوز - ترامپِ پیش‌بینی‌‌‌ناپذیر

روزنامه بهار: رییس‌جمهور روحانی در گفتگوی تلویزیونی اخیرش در پاسخ به پرسشی درباره پیش بینی‌اش از برنامه‌های آینده دولت آمریکا با لحنی آمیخته با شوخی و جدی این پرسش را سوالی سخت خواند و گفت‌ ترامپ برای همراهان سیاسی نزدیک به دولت ایالات متحده هم قابل پیش بینی نیست و نمی‌توان درباره برنامه آینده‌اش با قطعیت اظهار نظر کرد. آنچه روحانی گفت را می‌توان با نگاهی به عملکرد رییس‌جمهور آمریکا در همین چند ماهی که وارد کاخ سفید شده است تصدیق کرد. رفتارهای سینوسی و غیرقابل پیش بینی‌ترامپ به حدی از میزان متعارفش فزونی پیدا کرده است که ظاهراً صبر رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه این کشور و دیپلمات‌های نزدیک به‌ترامپ نیز به سر آمده است. شاید بتوان ریشه غیرقابل پیش بینی بودن‌ترامپ را در این موضوع دانست که‌ترامپ سیاستمدار نیست، او دیپلمات هم نیست.

دونالد‌ترامپ پیش و بیش از هر عنوانی یک تاجر است و برای یک تاجر آن چه اهمیت دارد «سود بیشتر» است. رییس‌جمهور ایالات متحده در پی سود بیشتر است. برای او هم به هیچ وجه اهمیتی ندارد که این سود با یک رفتار غیرقابل پیش بینی و خلاف آنچه در قواعد بین المللی قابل پذیرش است باشد یا نه.‌ترامپ و رفتارهایش به‌خصوص در حوزه بین‌الملل آن چنان با دو دو تاچهارتاهای منطقی و منطبق بر علم دیپلماسی قابل فهم نیست و دقیقا به همین خاطر هم هست که به‌عنوان نمونه در موضوع توافق هسته‌ای ایران و گروه۱+۵ موسوم به برجام شاهد آن هستیم که ابتدا از پاره کردن برجام می‌گوید، مدتی بعد از مذاکره مجدد و حالا استفاده از ظرفیت پروتکل الحاقی برای دسترسی به سایت‌های نظامی ایران.

این وجه از شخصیت‌ترامپ را می‌توان در بحران سوریه و دیگر مسائل مرتبط با منطقه پر آشوب خاورمیانه هم به نوعی دیگر مشاهده کرد. دونالد‌ترامپِ غیرقابل پیش بینی و در پی سود بیشتر می‌تواند مورد خوبی برای منافع ملی ایران هم باشد به شرط آنکه چارچوب‌های دیپلماسی را جایگزین مبنا قرار دادن ایدئولوژی در بحث سیاست خارجی کنیم. ایران می‌تواند در میان مدت و به کار بستن اصول دیپلماتیک که در نگاه مسئولان وزارت امور خارجه وجود دارد از این ویژگی شخصیتی‌ترامپ نهایت استفاده را به نفع خود ببرد.‌ترامپ یا می‌پذیرد که منفعت آمریکا در پذیرش قواعد بین‌الملل است که در آن صورت با ادامه یافتن اجرای برجام می‌توان امیدوار بود که این الگو در آینده برای سایر پرونده‌های باز میان ایران و ایالات متحده مورد استفاده قرار بگیرد. راه دوم پیش روی‌ترامپ کنار نهادن برجام است که به نوعی به معنای مقابله با قطعنامه۲۲۳۱ و عزم جامعه جهانی برای اجرای برجام است. اگر دونالد‌ترامپ این راه را برگزیند آن‌گاه ایران می‌تواند با نزدیکی سیاسی و اقتصادی بیش از پیش به اتحادیه اروپا امکان انزوای ایالات متحده را به شکل بالقوه در اختیار داشته باشد.