تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۶/۱۹ ساعت ۱۲:۰۶
کد مطلب : ۱۳۶۴۶۵
سرنوشت دومین موزه بزرگ کشور در هاله‌ای از ابهام؛
موزه‌ای که رستوران شد!
حمید بابایی- روزنامه بهار
داستان موزه‌ها در ایران داستانی غم انگیز است. از موزه هنرهای معاصر تهران گرفته تا چند موزه دیگر که هر کدام از آنها در دل خود سرنوشتی تراژیک را برای بیان دارند. در این میان شاید بتوان از موزه هنرهای معاصر اهواز به عنوان یکی از تنهاترین موزه‌های ایران با سرنوشتی تلخ یاد کرد. سرنوشتی که داد اهالی هنر سرزمین زیبای جنوب را در آورده است و کار را به جایی کشانده که بسیاری از آنها برای وضعیت فعلی این موزه احساس نگرانی کرده اند.تبدیل این موزه به محل خرید و فروش و اجاره آن به موسسه‌ای خصوصی و برگزاری مراسمی عجیب و دور از شأن این مجموعه از جمله این کارها است.
موزه هنرهای معاصر اهواز به عنوان دومین موزه بزرگ کشور در سال 1388 افتتاح شد. گنجینه این موزه ۷۰ اثر دارد که ۶۰ اثر آن متعلق به هنرمندان استان خوزستان و ۱۰ اثر متعلق به هنرمندان دیگر استان‌های کشور است.
بنا بود در این موزه همایش، کارگروه‌ها، دوره‌های آموزشی هنری مختلف و سمینارهای هنری برگزار شود و در مواردی هم از گالری‌های آن به عنوان نمایشگاه انفرادی هنرمندان مختلف استفاده شود. همچنین موزه هنرهای معاصر اهواز تنها مکان تخصصی استان خوزستان و کلانشهر اهواز بودکه هنرمندان تجسمی اغلب در آن جا گرد هم می‌آمدند و آثارشان را به نمایش می‌گذاشتند.
اما با روی کار آمدن دولت یازدهم و مصوبه دولت مبنی بر واگذاری مکانهای فرهنگی به بخش خصوصی در جهت برداشتن هزینههای اضافی از دوش دولت، مدیریت موزه هنرهای معاصر اهواز نیز طی مزایدهای به بخش خصوصی واگذار شد اما دیری نپایید که موزه به محل اعتراضی برای هنرمندان تجسمی استان تبدیل گشت تا جایی که منجر به تجمع اعتراضی هنرمندان خوزستان مقابل موزه هنرهای معاصر اهواز در بهار سال گذشته شد چراکه براساس قرارداد تمام اختیارات موزه هنرهای معاصر اهواز از سوی مدیرکل وقت ارشاد خوزستان به مدت هفت سال به بخش خصوصی واگذار شد.
به دنبال این قرارداد، بهرهبردار موزه رستورانی را نیز در آن ایجاد کرد که اعتراض هنرمندان را بیش از پیش برانگیخت و منجر به تحریم موزه به مدت 2 سال از سوی آنان شد. طی 2 سال اخیر، شرایط به وجود آمده برای موزه هنرهای معاصر از یک سو و بلاتکلیفی هنرمندان تجسمی در پی تحریم موزه از دیگر سو باعث شد تا به مدت 2 سال شاهد برپایی هیچ گونه برنامه و نمایشگاه رسمی از سوی هنرمندان خوزستان در این نمایشگاه نباشیم. اما با گذشت دو سال و با روی کار آمدن محمد جوروند به عنوان مدیرکل جدید فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان و نقش حمایتی وی اقداماتی از سوی او جهت بازپس‌گیری موزه انجام شد تا این که سرانجام در روز هفتم اسفند 1395 مدیرکل ارشاد خوزستان در مصاحبهای با خبرگزاری ایسنای خوزستان ضمن تبریک به هنرمندان خبر از بازپس‌گیری موزه هنرهای معاصر اهواز داد و اعلام کرد طی جلسهای که میان او تقوی (نماینده حقوقی وزارت ارشاد) ، معاونان اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان، هنرمندان هنرهای تجسمی و بهرهبردار موزه برگزار و مستنداتی که از سوی هنرمندان ارائه شد، مصوب گردید موزه هنرهای معاصر اهواز پس از طی روال قانونی از بهرهبردار فعلی پس گرفته شود؛ اتفاقی که خوشحالی هنرمندان تجسمی را درپی داشت اما هنوز به سرانجام نرسیده و اینک آنان منتظرند تا این اتفاق هر چه سریعتر به سرانجام رسد.
اما همچنان این وضعیت تغییری نداشته است و رفته رفته صدای اعتراض هنرمندان خوزستانی بیشتر شده است. کار به جایی رسیده که برخی از هنرمندان این قرارداد که بین بخش خصوصی و موزه هنرهای معاصر بسته شده است را به قرارداد‌ترکمن چای تشبیه کرده اند. به این منظور گفت‌وگویی داشتیم با چندتن از هنرمندان اهوازی تا وضعیت موزه را از زبان آنها بشنویم. جلال خراسانی نقاش و مسئول هیأت مدیره و رئیس انجمن هنرهای تجسمی استان خوزستان در گفت و گو با «بهار» ضمن گلایه از وضعیت موجود گفت: داستان موزه خیلی بیشتر و طولانی‌تر از این حرفها است. درواقع روند اداره موزه از همان ابتدا ایراداتی داشت، ولی خب در حال حاضر شکل اداره موزه تبدیل به بحران هنری شده است. البته شماری از دوستان که خیر، کل جامعه هنری وفرهنگی نسبت به این وضعیت معترض هستند.
درحال حاضر وضعیت بسیار نامناسب است، اگر به تصاویر منتشر شده در خبرگزاری‌ها مراجعه کنید حتما نتیجه‌ای که می‌گیرید همان چیزی است که بقیه گرفته‌اند و نسبت به آن معترض هستند. اوضاع اسف‌بار موزه هنرهای معاصر اهواز فقط به دلیل عدم مدیریت صحیح به وجود آمده و تصمیمات سلیقه‌ای وفردی، درصورتی که موزه جزئی از دارایی مردم است. اگر به تعریف موزه مراجعه کنید خواهید دید این تناقض چقدر مشهود است.
وی در ادامه و در مورد این که آیا در موزه آثار هنرمندان معاصر به نمایش گذاشته می‌شود یا خیر؟ گفت: قبلا به ندرت بود، ولی درحال حاضر خیر. چند سال پیش هم بنده مسئول انجمن بودم، قراردادهای زیادی با موزه هنرهای معاصر تهران و فرهنگستان هنر و... بسته شد. برای تبادلات هنری از جمله نمایشگاه‌ها و بینال‌ها منتهی با لجبازی برخی مدیران عقیم ماند. همچنین محمد عدیلی پور از هنرمندان اهواز در گفت و گو با «بهار» گفت:
حدود دو سال پیش موزه هنرهای معاصر اهواز طبق قراردادی 7 ساله و کاملا رایگان با اختیار تام و استفاده از کلیه امکانات موزه و حتی اختیار گنجینه به شخصی به نام علی منوچهری واگذار شد در صورتی که در ابتدا و طبق آگهی هایی که در روزنامه‌ها منتشر شد قرار بر واگذاری کافه و گالری طبقه پایین موزه بود. مضاف بر رایگان بودن حتی طبق ادعای اداره کل ارشاد. توافق شده که 40 درصد هزینه برق موزه را هم ارشاد پرداخت کند. طبق فرمایش مدیر کل جدید ارشاد جوروند که به شدت پیگیر بازپس‌گیری موزه هستند:
با آقای علی منوچهری رسمی مکاتبه شده و از ایشان خواسته شده که در مورد قرارداد حضور دائم داشته باشند والا قرارداد یک طرفه فسخ می‌شود چون ایشان خارج از کشور هستند و از ابتدا نماینده خود را در موزه به جای خود گذاشتند. خروج اثر شیشه گران از موزه در مهر 94 و نمایش در گالری شیرین که هم مدیرکل قبلی و هم مدیریت موزه هر دو این موضوع را تکذیب کردند. بدون تشریفات اداری و بیمه و. . . انجام شد.
برگزاری مراسمات جشن و. . . در رستوران‌ترمه. در محل موزه هنرهای معاصر، جشن عروسی و. . . با موسیقی و. . . . البته این مکان در ابتدا قرار بر کافه بوده است. مثل تمام موزه‌ها و گالری‌های ایرانی و خارجی ولی بعد از واگذاری تغییر کاربری به رستوران داد و تبدیل شد به محل برگزاری جشن و. . .
وی در ادامه گفت: پس از واگذاری، مدیریت موزه هیچ گونه همکاری با هنرمندان استان ندارد. هیچ اتفاق حرفهای و در خور موزه برگزار نشده است. الا آبی ایرانی که آن هم ایرادات زیادی به آن وارد بود. و اما برگزاری نمایشگاههای نامرتبط مثل، فروش لوازم التحریر، فروش صنایع دستی و لباس و. . .
به کرات برگزار شده و حتی خسارتهایی هم بر موزه زده شده است. در 5 مرداد 95 توافق بر همکاری با هنرمندان شد و جشنی به نام پنجگاه گرفته شد و هنرمندان وارد موزه شدند. اما از فردای آن روز مجددا موزه هیچگونه همکاری با هنرمندان نکرد و به کارهای قبلی ادامه داد و حتی درب را برای جلسات ابتدایی هنرمندان باز نکرد. در حال حاضر موزه هیچ تیم کارشناسی هنری ندارد که احیانا در برگزاری نمایشگاههای هنری کارشناسی کند. به نظر می‌رسد صدای فریاد هنرمندان اهوازی روز به روز بلندتر می‌شود تا به وضعیت نگران کننده موزه هنرهای معاصر اهواز رسیدگی شود.
داستان موزه‌ها در ایران داستانی غم انگیز است. از موزه هنرهای معاصر تهران گرفته تا چند موزه دیگر که هر کدام از آنها در دل خود سرنوشتی تراژیک را برای بیان دارند. در این میان شاید بتوان از موزه هنرهای معاصر اهواز به عنوان یکی از تنهاترین موزه‌های ایران با سرنوشتی تلخ یاد کرد. سرنوشتی که داد اهالی هنر سرزمین زیبای جنوب را در آورده است و کار را به جایی کشانده که بسیاری از آنها برای وضعیت فعلی این موزه احساس نگرانی کرده اند.تبدیل این موزه به محل خرید و فروش و اجاره آن به موسسه‌ای خصوصی و برگزاری مراسمی عجیب و دور از شأن این مجموعه از جمله این کارها است.
موزه هنرهای معاصر اهواز به عنوان دومین موزه بزرگ کشور در سال 1388 افتتاح شد. گنجینه این موزه ۷۰ اثر دارد که ۶۰ اثر آن متعلق به هنرمندان استان خوزستان و ۱۰ اثر متعلق به هنرمندان دیگر استان‌های کشور است.
بنا بود در این موزه همایش، کارگروه‌ها، دوره‌های آموزشی هنری مختلف و سمینارهای هنری برگزار شود و در مواردی هم از گالری‌های آن به عنوان نمایشگاه انفرادی هنرمندان مختلف استفاده شود. همچنین موزه هنرهای معاصر اهواز تنها مکان تخصصی استان خوزستان و کلانشهر اهواز بودکه هنرمندان تجسمی اغلب در آن جا گرد هم می‌آمدند و آثارشان را به نمایش می‌گذاشتند.
اما با روی کار آمدن دولت یازدهم و مصوبه دولت مبنی بر واگذاری مکانهای فرهنگی به بخش خصوصی در جهت برداشتن هزینههای اضافی از دوش دولت، مدیریت موزه هنرهای معاصر اهواز نیز طی مزایدهای به بخش خصوصی واگذار شد اما دیری نپایید که موزه به محل اعتراضی برای هنرمندان تجسمی استان تبدیل گشت تا جایی که منجر به تجمع اعتراضی هنرمندان خوزستان مقابل موزه هنرهای معاصر اهواز در بهار سال گذشته شد چراکه براساس قرارداد تمام اختیارات موزه هنرهای معاصر اهواز از سوی مدیرکل وقت ارشاد خوزستان به مدت هفت سال به بخش خصوصی واگذار شد.
به دنبال این قرارداد، بهرهبردار موزه رستورانی را نیز در آن ایجاد کرد که اعتراض هنرمندان را بیش از پیش برانگیخت و منجر به تحریم موزه به مدت 2 سال از سوی آنان شد. طی 2 سال اخیر، شرایط به وجود آمده برای موزه هنرهای معاصر از یک سو و بلاتکلیفی هنرمندان تجسمی در پی تحریم موزه از دیگر سو باعث شد تا به مدت 2 سال شاهد برپایی هیچ گونه برنامه و نمایشگاه رسمی از سوی هنرمندان خوزستان در این نمایشگاه نباشیم. اما با گذشت دو سال و با روی کار آمدن محمد جوروند به عنوان مدیرکل جدید فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان و نقش حمایتی وی اقداماتی از سوی او جهت بازپس‌گیری موزه انجام شد تا این که سرانجام در روز هفتم اسفند 1395 مدیرکل ارشاد خوزستان در مصاحبهای با خبرگزاری ایسنای خوزستان ضمن تبریک به هنرمندان خبر از بازپس‌گیری موزه هنرهای معاصر اهواز داد و اعلام کرد طی جلسهای که میان او تقوی (نماینده حقوقی وزارت ارشاد) ، معاونان اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان، هنرمندان هنرهای تجسمی و بهرهبردار موزه برگزار و مستنداتی که از سوی هنرمندان ارائه شد، مصوب گردید موزه هنرهای معاصر اهواز پس از طی روال قانونی از بهرهبردار فعلی پس گرفته شود؛ اتفاقی که خوشحالی هنرمندان تجسمی را درپی داشت اما هنوز به سرانجام نرسیده و اینک آنان منتظرند تا این اتفاق هر چه سریعتر به سرانجام رسد.
اما همچنان این وضعیت تغییری نداشته است و رفته رفته صدای اعتراض هنرمندان خوزستانی بیشتر شده است. کار به جایی رسیده که برخی از هنرمندان این قرارداد که بین بخش خصوصی و موزه هنرهای معاصر بسته شده است را به قرارداد‌ترکمن چای تشبیه کرده اند. به این منظور گفت‌وگویی داشتیم با چندتن از هنرمندان اهوازی تا وضعیت موزه را از زبان آنها بشنویم. جلال خراسانی نقاش و مسئول هیأت مدیره و رئیس انجمن هنرهای تجسمی استان خوزستان در گفت و گو با «بهار» ضمن گلایه از وضعیت موجود گفت: داستان موزه خیلی بیشتر و طولانی‌تر از این حرفها است. درواقع روند اداره موزه از همان ابتدا ایراداتی داشت، ولی خب در حال حاضر شکل اداره موزه تبدیل به بحران هنری شده است. البته شماری از دوستان که خیر، کل جامعه هنری وفرهنگی نسبت به این وضعیت معترض هستند.
درحال حاضر وضعیت بسیار نامناسب است، اگر به تصاویر منتشر شده در خبرگزاری‌ها مراجعه کنید حتما نتیجه‌ای که می‌گیرید همان چیزی است که بقیه گرفته‌اند و نسبت به آن معترض هستند. اوضاع اسف‌بار موزه هنرهای معاصر اهواز فقط به دلیل عدم مدیریت صحیح به وجود آمده و تصمیمات سلیقه‌ای وفردی، درصورتی که موزه جزئی از دارایی مردم است. اگر به تعریف موزه مراجعه کنید خواهید دید این تناقض چقدر مشهود است.
وی در ادامه و در مورد این که آیا در موزه آثار هنرمندان معاصر به نمایش گذاشته می‌شود یا خیر؟ گفت: قبلا به ندرت بود، ولی درحال حاضر خیر. چند سال پیش هم بنده مسئول انجمن بودم، قراردادهای زیادی با موزه هنرهای معاصر تهران و فرهنگستان هنر و... بسته شد. برای تبادلات هنری از جمله نمایشگاه‌ها و بینال‌ها منتهی با لجبازی برخی مدیران عقیم ماند. همچنین محمد عدیلی پور از هنرمندان اهواز در گفت و گو با «بهار» گفت:
حدود دو سال پیش موزه هنرهای معاصر اهواز طبق قراردادی 7 ساله و کاملا رایگان با اختیار تام و استفاده از کلیه امکانات موزه و حتی اختیار گنجینه به شخصی به نام علی منوچهری واگذار شد در صورتی که در ابتدا و طبق آگهی هایی که در روزنامه‌ها منتشر شد قرار بر واگذاری کافه و گالری طبقه پایین موزه بود. مضاف بر رایگان بودن حتی طبق ادعای اداره کل ارشاد. توافق شده که 40 درصد هزینه برق موزه را هم ارشاد پرداخت کند. طبق فرمایش مدیر کل جدید ارشاد جوروند که به شدت پیگیر بازپس‌گیری موزه هستند:
با آقای علی منوچهری رسمی مکاتبه شده و از ایشان خواسته شده که در مورد قرارداد حضور دائم داشته باشند والا قرارداد یک طرفه فسخ می‌شود چون ایشان خارج از کشور هستند و از ابتدا نماینده خود را در موزه به جای خود گذاشتند. خروج اثر شیشه گران از موزه در مهر 94 و نمایش در گالری شیرین که هم مدیرکل قبلی و هم مدیریت موزه هر دو این موضوع را تکذیب کردند. بدون تشریفات اداری و بیمه و. . . انجام شد.
برگزاری مراسمات جشن و. . . در رستوران‌ترمه. در محل موزه هنرهای معاصر، جشن عروسی و. . . با موسیقی و. . . . البته این مکان در ابتدا قرار بر کافه بوده است. مثل تمام موزه‌ها و گالری‌های ایرانی و خارجی ولی بعد از واگذاری تغییر کاربری به رستوران داد و تبدیل شد به محل برگزاری جشن و. . .
وی در ادامه گفت: پس از واگذاری، مدیریت موزه هیچ گونه همکاری با هنرمندان استان ندارد. هیچ اتفاق حرفهای و در خور موزه برگزار نشده است. الا آبی ایرانی که آن هم ایرادات زیادی به آن وارد بود. و اما برگزاری نمایشگاههای نامرتبط مثل، فروش لوازم التحریر، فروش صنایع دستی و لباس و. . .
به کرات برگزار شده و حتی خسارتهایی هم بر موزه زده شده است. در 5 مرداد 95 توافق بر همکاری با هنرمندان شد و جشنی به نام پنجگاه گرفته شد و هنرمندان وارد موزه شدند. اما از فردای آن روز مجددا موزه هیچگونه همکاری با هنرمندان نکرد و به کارهای قبلی ادامه داد و حتی درب را برای جلسات ابتدایی هنرمندان باز نکرد. در حال حاضر موزه هیچ تیم کارشناسی هنری ندارد که احیانا در برگزاری نمایشگاههای هنری کارشناسی کند. به نظر می‌رسد صدای فریاد هنرمندان اهوازی روز به روز بلندتر می‌شود تا به وضعیت نگران کننده موزه هنرهای معاصر اهواز رسیدگی شود.
