روزنامه بهار: شاید پس از چالش چینش کابینهی دوازدهم، نحوه برخورد با رئیس جمهور آمریکا در مجامع بینالمللی و پاسخ به تهدیدات او خصوصا در ارتباط با خروج احتمالی از برجام، مهمترین چالش حسن روحانی در دور دوم ریاست جمهوری او باشد. بخش اعظم دور اول ریاست جمهوری روحانی مصادف با ریاست جمهوری باراک اوباما در آمریکا بود که با وجود اینکه او هم همواره گزینههای خود را روی میز داشت اما شخصیتی معقولتر و کمتنشتر نسبت به دونالدترامپ بود. اکنون در کنار حضور دلواپسانی که هر از چندگاهی نقض روح برجام توسط آمریکا را بهانه میکنند تا به دنبال راهی برای خروج از این توافقنامه باشند،ترامپ و دولت آمریکا هم اگر نه با همان هدف دلواپسان، اما برای نیل به اهداف خود به دنبال تحت فشار قرار دادن ایران هستند تا اگر نمیتوانند خود از برجام خارج شوند، ایران را مجبور به این کار کنند. با غلامرضا انصاری، سیاستمدار اصلاحطلب و و عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت مواضع ترامپ و دولت آمریکا درباره برجام و همچنین در ارتباط با چالشهای پیش روی دولت دوازدهم به گفتوگو نشستیم. او معتقد است آمریکا وترامپ از برجام خارج نخواهند شد، زیرا چنین اقدام غیرسنجیدهای توسط ترامپ و دولتش، به انزوای بیشتر آمریکا در عرصه بینالمللی منجر میشود. در عین حال او میگوید ایران باید با اقدامات موثری که در عرصه دیپلماسی اقتصادی در کنار دیپلماسی سیاسی انجام میدهد، نظر طرف اروپایی را جلب کند. مشروح این گفتوگو را در ادامه میخوانید:
***
با توجه به اظهاراتترامپ در خصوص برجام و تهدیدهایش مبنی بر اینکه از برجام خارج میشود، اقدام متقابل ایران در برابر این اظهارات را چطور ارزیابی میکنید؟
آمریکا و شخصترامپ قطعا از برجام خارج نخواهند شد. بیشتر فشارهایی که در حال حاضر دولت آمریکا و اطرافیانترامپ میآورند، فشار مضاعف بر ایران است و تشدید برخی از تحریمهای داخلی و وادار کردن ایران به دادن امتیاز بیشتر. بنابراین تلاش سیاست خارجی ما باید معطوف به این قضیه باشد که همگرایی با غرب به خصوص کشورهای اروپایی وجود دارد را گستردهتر کند. به طور قطع یقین تاثیر منفی اقدامات دولت آمریکا، بیشتر دامن خود آمریکا و شخصترامپ را خواهد گرفت تا اینکه خطری برای ایران فرض شود.
در صورتی کهترامپ تهدیدهای خود را عملی کند، خروج از برجام برای آمریکا چه تبعاتی خواهد داشت؟
اگر این اتفاق بیفتد و چنین اقدام غیرسنجیدهای از طرف شورای امنیت ملی و سیاست خارجی دولتترامپ رخ دهد، قطعا به انزوای بیشتر آمریکا در عرصه بینالمللی منجر میشود.
سفر رئیسجمهور به نیویورک میتواند چه تاثیری بر تصمیماتترامپ داشته باشد؟
قطعا سفر آقای روحانی به نیویورک و سازمان ملل میتواند بسیار موثر باشد. تماسهای دوجانبه و چندجانبهای که آنجا پیش میآید و مذاکراتی که به صورت مستقیم میتوانند با سران کشورهای مختلف انجام دهند تاثیرات بسیار مثبتی را در تداوم حرکت سیاست خارجی که در بخش اول دولت یازدهم صورت پذیرفت، به دنبال خواهد داشت و میتواند تاثیرات مثبتی را در عرصه سیاست بینالمللی برای کشورمان به دنبال داشته باشد.
ایران برای جلب نظر طرفین دیگر توافق برجام از جمله کشورهای اروپایی چه اقداماتی میتواند انجام دهد؟
اقدامات سیاست خارجی و شخص وزیر محترم امور خارجه و آقای رئیسجمهور در رابطه با تعاملات دوجانبه و چندجانبه با کشورهای اروپایی و روشنگری در عرصه بینالمللی در رابطه با سیاستهای خصمانه دولت آمریکا و حاکمان کاخ سفید، میتواند اقدامات تند و رادیکال آمریکا را به طرفهای اروپایی گوشزد کند. ما باید تلاش کنیم با اقدامات موثری که در عرصه دیپلماسی اقتصادی انجام میدهیم و سرعت بخشیدن به تعاملات اقتصادی در حوزه کشورهای اروپایی، نظر طرف اروپایی را جلب کنیم. با توجه به شرایطی که امروز در اروپا حاکم است و انباشت سرمایهای که وجود دارد و ضرورت سرمایهگذاری در مناطق بالقوه، با توجه به شرایطی که در طول 30 سال گذشته در کشور ما به وجود آمده و اینکه جلب و جذب سرمایههای خارجی را نداشتیم، با توجه به ارزانی انرژی نیروی کار و ظرفیت بالقوهای که درکشورمان هست و ظرفیت بالقوهای که در منطقه پیرامون ایران برای بازارهای صادراتی وجود دارد، امروز شرکتهای بزرگ اروپایی قطعا انگیزه و تمایل به سرمایهگذاری در بخشهای مختلف اقتصادی ایران را خواهند داشت. ما اگر بتوانیم دیپلماسی اقتصادی را در کنار دیپلماسی سیاسی داشته باشیم، تاثیر بهسزایی خواهد داشت. قطعا توسعه فعالیتهای اقتصادی در کنار تعاملات سیاسی میتواند همکاریهای مشترک بین ایران و کشورهای اروپایی را افزایش دهد. ضمن اینکه میتواند در کلیت مسائل اقتصادی کشور تاثیرگذار باشد. جذب سرمایه خارجی رونق اقتصادی را برای ما به دنبال خواهد داشت و میتواند در تعاملات و فعل و انفعالات سیاسی هم برای نظام ما و سرنوشت برجام تاثیرات مثبت خود را به جای بگذارد.
با توجه به اینکهترامپ در مقایسه با اوباما تلاش کمتری برای کاهش تنش میان آمریکا و ایران و خاورمیانه دارد، ایران میتواند چه اقداماتی برای این کاهش تنش انجام دهد؟
قطعا ما باید اقدامات دیپلماسی خود را حتی فعالتر از گذشته تداوم دهیم، هم در حوزه سیاست خارجی و برجام و هم در دیگر حوزههای تخصصی. دستاندرکاران انرژی اتمی باید همان تلاشی را که در مقطع اول در دولت یازدهم داشتیم، با ظرایف بیشتر و نگاه کارشناسانه عمیقتر ادامه دهند. باید از فرصتهایی که مانند نشست مجمع عمومی سازمان ملل پیش آمده و سایر نشستهای بینالمللی که پیش میآید با جدیت استفاده کرده و از اقدامات موثرتر در حرکتهای دوجانبه هم کوتاهی نکنیم. قطعا امتیاز آنچنانی و پاسخی که در مذاکرات متقابل و در گفت وگو میتوان به دست آورد در برخوردهای خصمانه نمیتوان کسب کرد. گفتوگو هم در تعدیل طرف مقابل و هم در روشنگری برای سایر ذینفعان بینالمللی در حوزه انرژی هستهای و برجام میتواند تاثیرات مثبتی را برای نظام و کشور به دنبال داشته باشد.
بزرگترین چالش دولت روحانی اکنون چیست و اصلاحات برای کمک به رفع این چالش چه کمکی میتواند کند؟
مهمترین پاشنه آشیل دولت در حال حاضر عدم همراهی کارگزاران سطوح میانی و پایین دولت با مجموعه سیاستهای کلان دولت آقای روحانی است. دولت زمانی میتواند توفیق داشته باشد که یک همگرایی و یک گفتمان واحد در چارچوب اجرایی کشور به وجود بیاورد و کارگزاران نظام بتوانند مدافع برنامههای دولت باشند و در جهت توفیق برنامههای دولتی مایه بگذارند. با توجه به اینکه ما محدودیتهای منابع مالی و بودجهای را به صورت جدی در دولت دوم آقای روحانی شاهد و ناظر خواهیم بود و با توجه به چالشهای بینالمللی و منطقهای و چالشهای داخلی نمیتوان نگاه خیلی خوشبینانهای به مفهوم واقعی به رونق اقتصادی داشت، بنابراین همراهی و همگامی کارگزاران نقش بسیار موثر و مثبتی را میتواند در این راستا داشته باشد. دولت در گام دوم خود باید همراهی کارگزاران را با مجموعه سیاستهای کلان و سیاستهای اعلامی و ابلاغی خود داشته باشد تا بتوان چالشها را در کلیت نظام کمتر کند.
اساسا وجهه انتقادی اصلاح طلبان در برابر دولت چهاندازه در تحقق وعدههای رییسجمهور لازم و تاثیرگذار است؟
سیاستی را که مجموع اصلاحطلبان با دولت آقای روحانی دنبال خواهند کرد، قطعا انتقاد مشفقانه است. این انتقاد مشفقانه میتواند تاثیرات مثبت خود را در اجرا و تدوین سیاستها برای دولت ایفا کند. ما اگرچه حامی دولت بودیم و هستیم، اما حتما نقد منصفانه را هم در دستور کار خود قرار خواهیم داد و تلاش خواهیم کرد در کنار دولت با نقد منصفانه تحقق شعارهای دادهشده دولت و همچنین اصلاح رفتارها را دنبال کنیم و در مواردی که احساس میشود عملکرد دولت با سیاستهای کلی اعلامشده و خاص و مطالباتی که مردم در شعارهای انتخاباتی خود اعلام کردند، فاصله گرفته مدام گوشزد کرده و توفیق دولت را در مرحله دوم با نقد منصفانه خود تداوم ببخشیم.